Zuid-Tirol

Zuid-Tirol

Zuid-Tirol (Duits: Autonome Provinz Bozen-Südtirol, Italiaans: Provincia Autonoma di Bolzano-Alto Adige) is de meest noordelijke provincie van Italië. Vanuit een ander perspectief is het de zuidelijke zijde van het Alpenmassief. Deze drietalige Italiaanse regio (Duits, Italiaans en ook het Ladinisch heeft een officiële status) heeft een oppervlakte van 7.400 km², waarvan liefst 42% bebost is en 37% landbouwgebied.

Info

In 1363 draagt Margarethe Maultasch, gravin van Tirol, het graafschap Tirol over aan de Habsburgse hertog van Oostenrijk Rudolf IV. Het graafschap is genoemd naar kasteel Tirol, het stamslot van de graven bij Meran. Tijdens de napoleontische oorlogen moet Oostenrijk in 1805 Tirol aan Beieren afstaan. In 1809 komen de Tirolers onder aanvoering van Andreas Hofer, een herbergier uit het Passeiertal, in opstand tegen de Beiers-Franse troepen. Ondanks aanvankelijke successen wordt de opstand neergeslagen; Hofer wordt in Mantua geëxecuteerd. Na de val van Napoleon komt Tirol in 1813 weer bij Oostenrijk. Na het einde van de Eerste Wereldoorlog wordt de zuidelijke helft van Tirol, het huidige Zuid-Tirol, in het vredesverdrag van Saint-Germain toegewezen aan de zegevierende mogendheid Italië. De Brennerpas wordt de nieuwe staatsgrens. 1922-1939: Onder de fascistische regering begint de gedwongen Italianisering van Zuid-Tirol. Het onderwijs in het Duits wordt verboden en er worden Italiaanse plaatsnamen ingevoerd. Daarnaast vestigen zich grote industriële ondernemingen in Zuid-Tirol met als doel arbeiders uit heel Italië aan te trekken. 1939: Hitler en Mussolini stellen de Duitstalige Zuid-Tirolers voor de keus (Option): emigreren naar het Duitse Rijk of blijven en afzien van elke vorm van taalkundige en culturele zelfstandigheid. Het uitbreken van de oorlog voorkomt dat een groot deel van de bevolking emigreert; 75.000 mensen verlaten Zuid-Tirol. In mei 1945 wordt Zuid-Tirol door de geallieerden bezet. Tijdens de vredesconferentie van Parijs wordt een overeenkomst ondertekend die de belangen van de Duitstalige minderheid beschermt. In 1948 keurt het Italiaanse parlement het eerste Autonomiestatuut voor de regio Trentino-Zuid-Tirol goed. In 1960 roept een VN-resolutie op tot uitbreiding van deze autonomie. Twaalf jaar later, in 1972, wordt het nieuwe Autonomiestatuut van kracht dat de zelfstandigheid van de autonome provincie Bozen tegenover de Italiaanse staat verder vergroot.

Klimaat

Door de ligging aan de zuidkant van de Alpenhoofdkam heeft Zuid-Tirol een uitgesproken mild klimaat, dat ook de wijnbouw (onder andere langs de Kalterer See ten zuiden van Bozen) zeer ten goede komt. Hoe zuidelijker men komt, des te mediterraner wordt het klimaat. Statistisch gezien schijnt de zon in Zuid-Tirol gemiddeld 300 dagen per jaar.

In de lente

Vanaf eind maart nodigen de zonnige dagen uit tot de eerste fiets- of wandeltochten in de lagere delen van de regio. De temperaturen verschillen aanzienlijk van regio tot regio: de zuidelijke gebieden rond Bolzano (Oltrage, Bassa Atesina, Strada del Vino) en de Val d'Adige tot aan Merano, die tussen 200 en 500 m boven zeeniveau liggen, zijn in mei al volledig zomer.

De hoogste gebieden, waaronder de skigebieden van Val Venosta, Val Gardena, Alta Badia en Val Pusteria, zijn nog steeds koud en laten in de regel skiën met Pasen toe. De gemiddelde, minimum- en maximumtemperaturen van de stad Bolzano (in de bovenstaande tabel) komen overeen met de regio's van de vallei, terwijl Passo Resia en Dobbiaco met de hogere regio's.

In de zomer

Zelfs als de vallei tussen Bolzano en Salorno "brandt" onder de julizon, heb je talloze mogelijkheden om de verkoeling te vinden: naast zwembaden en zwemmeren, waaronder het meer van Caldaro en de meren van Monticolo, de Laghetti di Fiè, een goed idee is om naar de top te streven. Met de kabelbanen van de regio bereikt u zelfs in een paar minuten de plateaus boven 1.000 m boven de zeespiegel. waar de temperaturen al veel leefbaarder zijn en uitnodigend om te ontspannen.

Enkele eeuwen geleden kozen de rijkste inwoners van Bolzano en de naburige gemeenten ervoor om hun zomerverblijven op deze plateaus te vestigen. En degenen die de voorkeur geven aan vorst boven pure frisheid, Zuid-Tirol biedt de mogelijkheid om de dagen door te brengen op de gletsjers waar je zelfs in de winter kunt skiën, zoals in Val Senales of Ortles. De zuidelijke gemeenten van de provincie liggen in de vallei tussen 200 en 500 m boven zeeniveau. hebben temperaturen die vergelijkbaar zijn met de stad Bolzano, terwijl de plateaus en bergdorpen lijken op Passo Resia in Alta Val Venosta of Dobbiaco in Alta Pusteria.

In de herfst

Uitgebreide wandelingen op de heuvels en plateaus brengen de rust van een seizoen dat zich voorbereidt op de winter, maar dat zich nog voedt met de stralen van een warme en soms warme zon. De temperaturen? Zelfs in de herfst zijn er verschillen tussen de verschillende gebieden van Zuid-Tirol, tussen de lagere regionen van de vallei rond Bolzano, de Strada del Vino en Merano, en de hogere delen, waar de wintermaanden al in november worden aangekondigd met de eerste sneeuwval .

In bovenstaande tabel staan ​​de gemiddelde minimum- en maximumtemperaturen in de herfstmaanden. De waarden van de stad Bolzano weerspiegelen de gebieden tussen 200 en 500 m boven de zeespiegel, terwijl Passo Resia en Dobbiaco in Alta Pusteria van toepassing zijn op gebieden hoger dan 1.000 m boven zeeniveau.

In de winter

Sneeuwstormen zijn hier een echte zeldzaamheid, in tegenstelling tot veel andere delen van de Alpen: dankzij de ligging die wordt beschermd door de bergketens van de centrale Alpen die Zuid-Tirol beschermen tegen sterke, vochtige en koude wind uit het noorden. Neerslag komt regelmatig voor, maar overheerst niet op zonnige dagen. Er zijn opmerkelijke verschillen tussen de verschillende valleien - de lagere Adige-vallei rond Bolzano is bijvoorbeeld niet onderhevig aan grote hoeveelheden sneeuw.

De meeste sneeuw valt in de skigebieden van Val Venosta, Val Gardena of in Val Pusteria. Door de temperaturen op deze hogere plaatsen smelt de sneeuw niet meteen, waardoor het skiseizoen langer duurt. De gegevens in de grafiek (bovenaan deze pagina) vertegenwoordigen de daggemiddelde waarden met minimale en maximale waarden. De gegevens van de stad Bolzano zijn geldig voor alle laaggelegen gebieden van 200 tot 500 m boven zeeniveau. De skigebieden, die allemaal boven de 1.000 m boven de zeespiegel liggen, hebben temperaturen die vergelijkbaar zijn met die van Passo Resia in Val Venosta of Dobbiaco in Alta Pusteria.

Keuken

De Italiaans-mediterrane invloed op de stevige alpiene keuken is in Zuid-Tirol bijzonder duidelijk. Behalve traditionele gerechten, zoals knoedels, schlutzkrapfen (gevulde deegenvelopjes), tirtlen (met spinazie gevuld bladerdeeg) en krapfen (gevulde beignets) zijn pastagerechten, pizza, risotto en andere Italiaanse lekkernijen zeer populair. In boerencafés en buschenschänken (boerencafés waar eigen geproduceerde wijn wordt geschonken) wordt een goede boerenkeuken geserveerd. Van oktober tot december wordt in alle wijnbouwstreken de törggelen-traditie in ere gehouden. Daarbij wordt de nieuwe wijn geserveerd met verse gepofte kastanjes en fruit, gerstesoep, gerookt vlees, zuurkool en zoete krapfen. In de pizzeria’s en restaurants hebben gasten de keus uit zowel Italiaanse gerechten als bergkost. Alle bars en cafés serveren natuurlijk Italiaanse koffie, zoals espresso, macchiato, cappuccino, latte macchiato... De laatste jaren heeft de haute cuisine een hoge vlucht genomen. 11 restaurants hebben een Michelinster, restaurant St. Hubertus in St. Kassian (Gadertal) heeft er zelfs twee. 68 horecagelegenheden zijn door de gastronomische gids Gault Millau met een koksmuts onderscheiden; hier serveert men exquise gerechten die zoveel mogelijk zijn bereid op basis van streekproducten van het seizoen.

Wijn

Al eeuwenlang verbouwt men in Zuid-Tirol wijn. De grote verschillen tussen de hoge dag- en lage nachttemperaturen hebben een gunstig effect op de wijnteelt en verlenen de Zuid-Tiroolse wijnen een bijzonder fruitige smaak. Zuid-Tirol is een van de kleinste wijnbouwgebieden van Italië. 98% van de wijn heeft de DOC-status. Ondanks het maar 5000 ha grote teeltgebied en een productie van slechts 350.000 hl is meer dan 7% van de "Drie-Glazen-Wijnen" afkomstig uit Zuid-Tirol. In 2008 zijn 22 Zuid-Tiroolse wijnen beloond met deze belangrijke Italiaanse onderscheiding. De twee inheemse wijnsoorten Vernatsch (St. Magdalener) en Lagrein worden vooral wegens hun kwaliteit verbouwd. Het Eisacktal heeft zich gespecialiseerd in de productie van witte wijn en heeft zich daarmee een plaats onder de beste Italiaanse wijnen verworven.

Steden

• Bozen/Bolzano — De charmante hoofdstad van Zuid-Tirol, nu ook de zetel van de Vrije Universiteit en de Bolzano Fair, ligt op ca. 250 m boven zeeniveau en is samengesteld uit vijf districten, 107.000 inwoners van de drie officiële talen van de regio (Italiaans, Duits en Ladinisch), van het suggestieve middeleeuwse centrum met zijn arcades en de kathedraal, en van verschillende musea, vele parken en wandelingen. In 2021 was Bolzano de eerste stad in Italië die de prestigieuze "ComuneClima Gold"-certificering behaalde: dit is het hoogste niveau van Europese certificering dat gemeenten beloont die zich inzetten voor klimaatbescherming.
• Meran/Merano - Al in de 19e eeuw stond Merano bekend als kuuroord, ook buiten de landsgrenzen. De nederzetting "castrum maiense" werd gebouwd in de Romeinse tijd, terwijl Merano zelf in 857 voor het eerst werd genoemd als Mairania en in de 13e eeuw als stad werd gebouwd. Tegenwoordig zijn de districten van de stad Maia Bassa, Maia Alta, Quarazze, Labers, Sinigo, evenals het historische centrum met middeleeuwse arcades en verschillende winkels.
• Brixen/Bressanone - Costa d'Elvas, Stufles, Millan, Castellano, het historische centrum en Rosslauf zijn de districten van de bisschoppelijke stad Bressanone, gelegen aan de samenvloeiing van de rivieren Isarco en Rienza op 559 m boven de zeespiegel. Bressanone is de op twee na grootste stad van Zuid-Tirol en de oudste stad van Tirol, voor het eerst genoemd in 990 als "Prichsna". Ga met ons mee op een bezoek aan de stad: we bezoeken de kathedraal van Bressanone, de beroemde Via Crucis en drinken een kopje koffie op Piazza Duomo. Om de stad beter te leren kennen, raden we ook het bisschoppelijk paleis met het diocesane museum aan, een bezoek aan het apotheekmuseum en - natuurlijk - een rondleiding door de arcades van Bressanone, waar de kleurrijke gevels worden afgewisseld met suggestieve sporten, wat een unieke sfeer naar de alpenstad. Aan de andere kant was Bressanone in 2008 de verblijfplaats van paus Benedictus XVI. Bressanone is een combinatie van berg en stad. De huisberg, de Plose, is voor veel inwoners de eerste keus voor wandelaars. In de winter biedt het perfect geprepareerde pistes, terwijl het in de zomer ook een geschikt wandelgebied is voor fietsers. Elk jaar in oktober komt de bergwereld bijeen in de Alpenstad ter gelegenheid van de IMS International Mountain Summit, die bergbeklimmers van over de hele wereld aantrekt. Het vrijetijdsaanbod omvat ook het Acquarena-zwembad met restaurant en bowlingbaan, de bioscopen Astra en Odeon en het Forum met zijn rijke culturele aanbod. De "zomeremoties" en het festival van de stad Bressanone, dat om de twee jaar plaatsvindt, zijn ontmoetingspunten voor gasten en inwoners, terwijl de suggestieve kerstmarkt kerstliefhebbers van over de hele wereld trekt tijdens de advent.
• Leifers
• Bruneck
• Eppan an der Weinstraße
• Lana
• Kaltern an der Weinstraße
• Ritten
• Sarntal
• Kastelruth

Taal

De officiële talen zijn Duits, Italiaans en Ladinisch. 70% van de inwoners van Zuid-Tirol heeft Duits als moedertaal, 25% Italiaans en 5% Ladinisch, een Reto-Romaanse taal. In de grotere steden wonen duidelijk meer mensen die Italiaans spreken (Meran ca. 50%, Bozen ca. 73%).

Arriveren

Per auto

De snelste weg is via Duitsland over de autosnelweg Frankfurt-München-Salzburg, vanaf het knooppunt Inntal richting Kufstein, verder via Innsbruck en de Brennerpas naar Italië. Voor de Brennerautobaan moet u zowel langs de Oostenrijkse als de Italiaanse kant tol betalen.

Per trein

Vanuit Nederland en België is de kortste treinroute die via Keulen en München. De treinreis duurt dan gemiddeld 14 uur. Ook via Zürich.

Per vliegtuig

• Innsbruck: de rijtijd naar Bozen is 1 uur. Skyeurope vliegt vanuit Amsterdam en Welcome Air vanuit Antwerpen en Rotterdam naar Innsbruck. Verona Valerio Catullo: de rijtijd naar Bozen is 1 uur en 15 minuten.

• Bergamo: de rijtijd naar Bozen is 2 uur en 15 minuten. Luxair vliegt vanuit Luxemburg, Transavia vanuit Amsterdam en Ryanair vanuit Charleroi en Eindhoven naar Bergamo (Orio al Serio)

• Treviso: de rijtijd naar Bozen is 2 uur en 15 minuten. Transavia vliegt vanuit Amsterdam en Ryanair vliegt vanuit Charleroi naar Treviso.

• Venetië: de rijtijd naar Bozen is 2 uur en 15 minuten. KLM vliegt vanuit Amsterdam en SN Brussels vanuit Brussel naar Venetië.

U kunt op elk vliegveld een auto huren of met de bustransfers vanaf het vliegveld Milaan/Orio al Serio (BGY), Venetië/Treviso (TSF), Verona/Valerio Catullo (VRN) en Innsbruck (INN), Oostenrijk naar Zuid-Tirol (vanaf 17 euro) reizen.

Bekijken

• De beroemde bergpieken Drei Zinnen in het Hochpustertal
• De Sextner zonnewijzer – de grootste zonnewijzer ter wereld die wordt gevormd door de toppen van een aantal bergen
• Kasteel Tirol bij Meran
• Archeologisch Museum in Bozen met de wereldberoemde gletsjermummie "Ötzi"
• Bunkers en (ruïnes van) vestingen uit WO I in heel Zuid-Tirol
• Driekastelenwandeling bij Eppan
• Reinhold Messners Mountain Musea:
  • Firmian op Kasteel Sigmundskron bij Eppan,
  • Juval bij Naturns,
  • Ortles in Sulden in hartje Vinschgau,
  • Bergvolkeren in Bruneck in het Pustertal

Doen

Voorjaar/zomer/herfst:

17.000 km gemarkeerde wandelpaden lopen hoog in de bergen en naar de top, door dalen en rond meren, naar berghutten en almen. Kenmerkend voor het westen van Zuid-Tirol zijn de zogenoemde ‘waalwegen’. Van oudsher valt er in de Vinschgau en de streek rondom Meran bijzonder weinig regen. Daarom construeerden de boeren eeuwen geleden een ingenieus irrigatiesysteem: de ‘waalen’. Ze groeven kilometerslange kanalen, maakten houten bakken en geulen en leidden het gletsjerwater hierdoorheen naar hun weiden en velden. Dit oude irrigatienetwerk doorsnijdt nog steeds het landschap. Langs de kanalen liggen avontuurlijke paden en paadjes, de ‘waalwegen’. Ooit waren ze aangelegd om onderhoudswerkzaamheden te vergemakkelijken, maar tegenwoordig zijn het populaire wandelpaden. Zuid-Tirol is goed ontsloten door een uitgebreid netwerk van fietspaden. Bijzonder fraai is de Pustertal-Radweg, die door het Pustertal naar Lienz (A) loopt, en de Vinschger Radweg door de Vinschgau van Mals naar Meran. Langs dit traject ligt ook een spoorlijn, de Vinschgerbahn, met stations in plaatsen langs de Vinschger Radweg. Op enkele stations worden ook fietsen verhuurd, waardoor trein & fiets met elkaar kunnen worden gecombineerd. Winter: De belangrijkste attractie in de winter zijn de 27 grotere en kleinere skigebieden. Het samenwerkingsverband Ortler Skiarena bestrijkt de westelijke helft van de provincie Zuid-Tirol. Alle skigebieden in de Dolomieten hebben zich aaneengesloten tot Dolomiti SuperSki, het grootste samenwerkingsverband op skigebied ter wereld. Langlaufen is mogelijk in veel hooggelegen dalen (bijv. Höhlensteintal, Ridnauntal) en op de almen (bijv. de Seiser Alm, de Villanderer Alm). Rodelen, sneeuwschoenwandelen, toerskiën en schaatsen zijn in de winter eveneens zeer populair.

Overnachten

Campings in Zuid-Tirol

Voordelig overnachten

Boek Goed en voordelig overnachten

• Granpanorama Hotel StephansHof**** St. Stefan 12, Villanders • Tel. +39 0472 843 150 • Fax +39 0472 843 348 • info@stephanshof.com

Rondom

Ten zuiden van Salurn (ligt buiten Zuid-Tirol) zijn Trient (Trento), het Gardameer of Venetië (Bozen-Venetië 3 uur rijden) een bezoek waard.