Gironde

Gironde

Gironde is een departement in de Franse regio Nouvelle-Aquitaine.

Regio's

De ligging van de arrondissementen

Gironde bestaat uit zes arrondissementen:

• Arcachon
• Blaye
• Bordeaux
• Langon
• Lesparre-Médoc
• Libourne

Steden

• Bordeaux

Andere bestemmingen

• Le Porge
• Landes de Gascogne
• Bassin d'Arcachon en Pays de Buch
• Bazas
• Sainte Foy la Grande

Info

Dit is de departementale toeristische dienst van de Gronde:

Maison du Tourisme de la Gironde, 21 cours de l'Intendance, 33000 Bordeaux, tél. 05 56 52 61 40, fax 05 56 81 09 99, (tourisme@gironde.com), .

Bekijken

De Gironde is een streek van records. Het is niet alleen het grootste departement van Frankrijk, je vindt er ook de hoogste duin van Europa (de Pilat), het grootste meer van Frankrijk (Hourtin), het grootste bos van Europa (samen met de Landes) en de grootste wijngaard met het keurmerk Appellation d’Origine Contrôllée (AOC) van de wereld. Maar het is vooral een luilekkerland, met het rijke en mooie Bordeaux als hoofdstad, een vruchtbare en zonovergoten streek waar één van de beste wijnen van de wereld wordt geproduceerd. Bovendien is de Gironde gezegend met een schitterende, ongerepte kust met talloze pijnbomen, een visrijke riviermonding en een waterbekken (bassin ‘d Arcachon), waar je de oesters maar hoeft te plukken. Maar overal herkent men de arbeid van de mens. De grond is heel geschikt voor de wijnteelt, maar toch is het de mens die hem verbeterde en aanpaste. De pijnbomen, die ongeveer de helft van het departement bedekken, werden aangeplant op een onvruchtbare grond die moest worden bevloeid. Zo veranderde de mens het aanzien van het departement in het teken van de economie. De inwoners respecteren wel de natuur en halen er het beste uit. Deze streek heeft zoveel facetten dat er voor iedereen wel iets te beleven valt: zowel sportievelingen, levensgenieters en cultuurliefhebbers vinden hier hun gading.

Natuurlijk

• De Dune du Pilat strekt zich over 500 meter uit van oost naar west en over drie kilometer van noord naar zuid, nabij het Bassin d'Arcachon en bevat ongeveer 60 miljoen kubieke meter zand. Ze bevindt zich op het grondgebied van de Franse gemeente La Teste-de-Buch, nabij Arcachon (Gironde), temidden van de Landes de Gascogne. Ze steekt momenteel 114 meter boven de zeespiegel uit, ook al lijkt het erop dat ze in de loop der jaren lager wordt.

De naam van de duin is afgeleid van het woord pilla dat stapel of hoop betekent in het Gascons. Oorspronkelijk, in de 15e eeuw, werd met 'Dune du Pilat' een zandbank bedoeld die iets ten noorden lag van de huidige duin.

• De Mascaret is een uniek fenomeen in Frankrijk. Deze supergolf die zich bij springvloed van de monding via de Garonne en de Dordogne landinwaarts beweegt. Op het moment dat de stroming van de rivier op het opkomend tij botst, ontstaat een golf van twee meter hoog die met een snelheid van bijna 30 km per uur tot 150 km ver het binnenland binnendringt. Wat de breker zo uniek maakt, is da alle surfers in de streek, elk jaar weer talrijker zijn. Ze gaan meestal naar Saint-Pardon in de buurt van Libourne. Wie het allemaal met zijn eigen ogen wil bezien, moet naar Restaurant du Port ‘Chez Annie’ in Saint-Pardon, aan de oever van de Dordogne, gaan. Het restaurant is telkens open als de golf zich aankondigt, vooral tussen mei en september. Een ongewoon schouwspel en ook een leuke bestemming voor een stevige wandeling op minder dan een half uur van Bordeaux.

Historische Gebouwen

• Le palais Gallien is een restant van een amfitheater uit de 3e eeuw. In de enkele boogvormige traveeën (gewelfvlak tussen 2 gordelbogen) die nog resten, merk je de traditionele muurverankering met afwisselend steen en baksteen. Dit restant is het enige overblijfsel van de antieke Burdigala (Latijnse naam voor Bordeaux).
• De Basilique Saint-Michel is gebouwd tussen de 14e en 16e eeuw. Nu valt hij onder de noemer cultureel erfgoed, beschermd door de Unesco. De basiliek is opgebouwd in flamboyante gotiek. Het is een perfect oriëntatiepunt, je ziet de 114 meter hoge spits van haar klokkentoren overal in de stad. De klokkentoren is niet aan de basiliek gebouwd. Dat was oude traditie in Zuid-Frankrijk. Deze toren is de hoogste van de hele streek. In de crypte onder de toren lag vroeger een ossuarium. Een ossuarium is een gebouwtje op een begraafplaats, waar de beenderen worden bewaard die worden gevonden bij het delven van graven. Je vond er veel gemummificeerde lichamen. Binnen in de kerk merk je een erg smal schip en brede zijbeuken. Het siersmeedwerk in de zijkapellen is van de hand van plaatselijke smeden. In de kapel van de heilige Catherine, de patrones van de vele schippers in deze wijk, staat het beeld van de heilige Ursula. Het stamt uit de 15e eeuw. Onder haar mantel verbergt ze een massa kleine figuurtjes. Er is ook een mooi orgelkoor uit de 18e eeuw. De preekstoel is gemaakt van mahoniehout en marmeren panelen. Verder vind je in de chapelle du Saint-Sépulcre nog een fraai stenen haut-reliëf uit het einde van de 15e eeuw, dat de graflegging van Christus voorstelt.
• La Basilique Saint-Seurin ligt op de place des Martyrs-de-la-Résistance en is een door de Unesco beschermd monument. Het is één van de oudste kerken van Bordeaux. Ze werd in de 11e eeuw gebouwd boven een crypte met schitterende sarcofagen uit de 3e en 4e eeuw. Langs een trap kom je in de Gallo-Romeinse grafkamers. 400 meter archeologische opgravingen hebben sarcofagen en amforen blootgelegd. De kerk zelf is in de loop der eeuwen verschillende malen verbouwd. Ze herbergt onder meer een mooi portaal uit de 11e eeuw met Romaanse kapitelen. Aan de binnenkant valt het op dat deze kerk erg groot en laag is. Dat komt omdat de vloer nu hoger ligt en de zuilen werden versterkt. Links van het koor ligt een mooie kapel. Het retabel is versierd met 12 albasten panelen die scènes uit het leven van de Heilige Maagd voorstellen. In het koor staat een stenen bisschopszetel uit de 14e eeuw. Het retabel ertegenover bestaat uit 14 albasten bas-reliëfs die het leven van de Heilige Seurin uitbeelden. Achter het koor staan merkwaardig versierde koorstoelen. Onder andere een hond verkleed als monnik, een man die zijn enorme buik in een kruiwagen vervoert, tongen die geroosterd worden,… De crypte uit de 11e eeuw heeft enkele mooie Gallo-Romeinse kapitelen en ook enkele sarcofagen uit de 6e en de 7e eeuw.
• La Cathédrale Saint-André valt ook onder het Unesco cultureel erfgoed. Dit gebouw dankt zijn grootheid aan zijn omvang en de enorme ruimte die hij inneemt. Het oudste gedeelte is de westelijke gevel, vroeger helemaal aan het oog onttrokken omdat er andere gebouwen waren tegen gebouwd. De kathedraal is 124 meter lang en 44 meter breed. De oudste delen stammen uit de 11e en 12e eeuw. In de loop der eeuwen onderging hij talloze veranderingen. Het gotische koor en het transept zijn bijvoorbeeld in een latere periode gebouwd. Dit meesterwerk vertoont dus geen grote uniformiteit. De steunberen en luchtbogen rond de kathedraal dienen niet als versiering, maar vervullen hun originele functie: voorkomen dat het schip instortte. Tijdens de Revolutie werd de kathedraal als opslagplaats voor veevoer gebruikt. Aan de noordzijde liggen twee portalen. Links het noordportaal met beeldhouwwerk dat geïnspireerd is op het laatste Avondmaal, de Hemelvaart en de triomf van Christus. Aan de andere zijde het portaal Royal uit de 13e eeuw, het klapstuk van de kathedraal. Links en rechts van de deurvleugels zijn de tien apostelen afgebeeld. Let ook op de afbeelding van de verrijzenis en het laatste Oordeel in het timpaan. Binnen valt het rijzige schip op. Rond het mooie gotische koor loopt een kooromgang met verschillende kapellen. Verder nog siersmeedwerk uit de 18e eeuw, een beeld van de Maagd met kind en een preekstoel in mahoniehout en rood marmer. Het beeld van Maria en de heilige Anne in de kooromgang stamt uit de 16e eeuw. In elk van de zeven kapellen vind je opmerkelijk beeldhouwwerk. Sta ook even stil bij de renaissancistische bas-reliëfs onder het orgelkoor. Onder de kerkschatten van de kathedraal bevinden zich een interessante verzameling schilderwerken van de Italiaanse en Spaanse school en miniaturen uit de 12e en 14e eeuw.
• L’église Notre-Dame is de enige kerk die volledig gerestaureerd is. De barokke gevel in jezuïetenstijl is geïnspireerd op de kerk van Gesú in Rome. De gebeitelde okerkleurige stenen komen hier volledig tot hun recht. Elke kapel is versierd met 18e-eeuwse schilderijen van de hand van een dominicaan. De preekstoel en orgelkast zijn van de hand van een dominicaan. Het Koor, de Doopkapel en de kroonlijsten vallen op door hun smeedijzeren traliewerk. Naast de kerk ligt het volledig gerestaureerde klooster van de dominicanen.
• Chateau de Roquetaillade.

Musea

• In Musée d’Aquitaine vind je alles terug over de geschiedenis en volkenkunde van Aquitaine. Berust op de drie pijlers van de streek, met name landbouw, zeevaart en handel. Het museum is zeer rijk voorzien van mooie stukken, vooral uit de Gallo-Romeinse periode en de Middeleeuwen. Het is gerestaureerd in 2000. Op de benedenverdieping zijn er archeologische vondsten uit de prehistorie, de protohistorie en de Gallo-Romeinse periode te bewonderen. Veel gepolijste en bewerkte vuurstenen, bewerkte beenderen, bronzen bijlen, pijlpunten van silex en obsidiaan. Een schitterende gouden halsketting (uit de schat van Tayac), mozaïek uit een villa van het Romeinse Burdigala en een prachtig Gallo-Romeins beeldje. Diverse sier- en gebruiksvoorwerpen, waaronder opmerkelijke medische instrumenten en een spectaculaire bronzen Hercules, gevonden in de riolen van de wijk Saint-Pierre. In de afdeling Middeleeuwen en Renaissance vind je bewerkte kapitelen en beelden. Een indrukwekkend roosvenster uit de kerk van de Grands-Carmes, decoratief houtsnijwerk met grappige figuren en gezichten. Aanwezig is ook het grafmonument van Montaigne met inscriptie. Een heel bijzonder stuk is de “Cardinal de Sourdis”, een meesterwerk van Bernini. Mooie meubelen en interessante kunstnijverheid zijn er eveneens te bewonderen. Op de eerste verdieping speelt zich de geschiedenis van Bordeaux en Aquitaine van 1715 tot nu af. Er zijn schaalmodellen van schepen voor het wijntransport, maar ook, tijdens de gouden eeuw, van slavenschepen (samen met La Rochelle was Bordeaux na Nantes de grootste haven voor slavenhandel). Er is ook een scheepsjournaal van het slavenschip “Le Patriote”. Een kopie van een buste van Montesquieu. Je vindt er ook de gevolgen van de Revolutie in Bordeaux, de landbouw in Aquitaine met werktuigen van ambachtslui en boeren, het oogsten van hars, honing, pruimen,… Niet te missen is de afdeling over de plaatselijke wijnbouw. In glazen uitstalkasten worden de verschillende grond- en druivensoorten getoond, welke insecten schadelijk zijn voor de gewassen, de werktuigen en de gereedschappen die gebruikt werden en worden bij de wijnbouw. Er zijn ook nog afdelingen over de oesterkweek en de binnenscheepvaart met boten op schaalmodel. Er zijn ook enkele heerlijk ouderwetse affiches en twee indrukwekkend grote werken: een fresco “La Vigne et le Vin”(uit 1924) en panelen die beschilderd zijn met de koloniale rijkdommen, een werkelijk hoorn van overvloed. De tijdelijke tentoonstellingen vormen een goede aanvulling op dit boeiende museum.
• Het Musée des Vins de Bordeaux is gehuisvest in herenhuis uit de 18e eeuw. Het werd gebouwd voor een hofleverancier wiens nazaten nog steeds hetzelfde beroep uitoefenen. In dit museum wordt uitgelegd hoe de ze de wijn in flessen deden. Ook worden de manieren om wijn (sneller) te laten rijpen. Er is een mooie verzameling van gelithografeerde etiketten van rond 1850. Je vindt er ook enkele uitzonderlijke flessen lang gerijpte wijn. Onder meer een fles, ontdekt voor de kust van Suriname, die daar drie eeuwen op de bodem van de zee heeft doorgebracht en met een laag parelmoer omgeven is. Ook enkele flessen die heen en terug naar India viermaal de evenaar passeerden. Dat werd als een efficiënt verouderingsprocédé beschouwd.
• CAPC, Musée d’Art contemporain is gelegen in een opslagplaats aan de rand van het quartier des Chartrons. Deze opslagplaats is ontsnapt aan de 19e eeuwse afbraakwoede. Ze had een typische status van vrijhandelszone omdat ze diende om transitgoederen op te slaan. Ze is volledig gerenoveerd. Nu zijn er enorme ruimtes waarin kunstenaars zich volledig in kunnen uitleven. De grote zaal met dubbel schip, afgebakend met grote bogen van natuursteen en baksteen, lijkt wel een kathedraal. Driemaal per jaar worden de tentoon te stellen collecties aangepast. Hierdoor zijn bijna alle kunststromingen van de laatste dertig jaar hier vertegenwoordigd. Dit museum is in artiestenkringen wereldwijd bekend. De eerste verdieping zijn de ruimten iets knusser dan op het gelijkvloers. Hier zijn een paar permanente verzamelingen, de rijkelijk gevulde bibliotheek, een boekhandel en een kinderatelier ondergebracht. Op de bovenste verdieping tenslotte ligt het erg design Café du Musée. Parallel ligt “Arc-en-rêve”, een centrum voor bouwkunst, kunst en design. Het toegangsbiljet voor CAPC is ook geldig voor dit centrum. Doelstelling ervan is projecten bekend te maken bij een breder publiek, sprekende werken te tonen en een dialoog te doen ontstaan tussen de ontwerpers van architectuur en hedendaags design enerzijds en de kopers er bewoners anderzijds. Een initiatief dat schoonheid en gebruiksvriendelijkheid aan elkaar tracht te koppelen.

Doen

Festivals

• Fête du Vin vindt het laatste weekend van juni of het eerste van juli, van donderdag tot zondagavond, middernacht, plaats. Enkel in de even jaren, op de esplanade des Quinconces en de quai Louis-XVIII. Dit is uitgegroeid tot het grootste evenement van Bordeaux. Alle wijnen uit Bordeaux en Aquitaine worden er voorgesteld. Een pasje kost 21 € (2021) en is vier dagen geldig. Er zitten elf wijnproefvouchers bij. Je krijgt er ook een glas bijgeleverd. Daarmee trek je van stand naar stand, om te proeven. Daar kan je ook de echte margaux, pomerol of saint-émilion proeven. Iets wat de meesten onder ons zich toch niet elke week kunnen veroorloven. Als je echt speciale wijnen wil ontdekken, ga je er het beste op donderdag heen. Er zijn ook voldoende kraampjes die regionale producten, zoals foie gras en eendefilet, serveren. Er zijn ook concerten en zondagavond wordt het feest beëindigd met een spetterend vuurwerk.

Uitgaan

Lange tijd was er in Bordeaux ’s nachts weinig te beleven. Daar lijkt nu verandering in te komen. Met de bouw van het Théâtre Barbey en een concerthal voor rock en elektronische muziek heeft het al een stap in de goede richting gezet. Zoals in vele grote steden concentreert het nachtleven in Bordeaux zich in bepaalde wijken. De drie belangrijkste zijn: het Quartier Saint-Pierre, waar je de avond meestal begint, de Place de la Victoire, waar men tot ongeveer middernacht doorgaat en tot slot de quai de Paludate voor een bezoek aan een nachtclub die de hele nacht openblijft. Het Quartier Saint-Pierre vindt je terug in het oude Bordeaux. De gezellige drukte in de bars maakt deze wijk aantrekkelijk. Op de place de la Victoire en in de directe omgeving liggen niet minder dan twintig bars, deze sluiten om twee uur, die tijdens het universitaire jaar vooral door studenten, er zijn er ongeveer 60.000, worden bezocht. De uitgaansavond is hier donderdag. Dit komt omdat ’s anderdaags de meeste vertrekken op weekend naar de ouders. Sommige avonden verzamelen zich wel meer dan zevenduizend mensen rond het plein. Plaatselijke journalisten beweren zelfs dat op en rond de ‘Victoire’ op donderdagavond het meeste bier van Frankrijk wordt verzet. De ‘Victoire’ is ook het trefpunt na de voetbalwedstrijden van de Girondins. Een overwinning wordt hier met de nodige drank gevierd. De quai de Paludate is overdag meestal een nogal troosteloze omgeving (lege pakhuizen langs de verlaten straten) maar ’s avonds komt de boel tot leven. Vanaf het aperitiefuur tot laat in de nacht of vroeg in de ochtend is het hier erg levendig. In deze wijk bruist het nachtleven van Bordeaux.

Rondom