Tsjernobyl

Voor het grootste deel van het land geldt een zeker veiligheidsrisico

WAARSCHUWING: Alle reizen naar Tsjernobyl worden ontraden vanwege de oorlog die momenteel in Oekraïne woedt. De situatie in de omgeving is zeer gespannen en is vanwege de aanwezigheid van gewapende militairen onvoorspelbaar. Raadpleeg hier het actuele reisadvies van het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken. Het actuele reisadvies van het Belgische Ministerie van Buitenlandse Zaken kun je hier raadplegen. Er is ook gedetailleerde info over de veiligheid op deze website van de V.S.

Voor een gedeelte van het land geldt: ga hier niet heen

Tsjernobyl

Tsjernobyl (Oekraïens: Чорно́биль, Chornobyl) ligt in het noorden van Oekraïne. De plaats is vooral bekend door de kernramp die plaatsvond op 26 april 1986.

Info

Reactor 4 onder de beruchte sarcofaag.

De ioniserende straling als gevolg van de kernramp is er nog zo sterk, dat de autoriteiten het onverantwoord vinden om er te wonen. Daarom is de plaats, die voorheen zo'n 14.000 inwoners telde, nu een spookstad. Hetzelfde geldt voor de nabijgelegen stad Prypjat die voorheen 50.000 inwoners telde. Prypjat valt binnen de zogenaamde vervreemdingszone, die in een straal van 30 kilometer rondom de kerncentrale loopt.

Arriveren

Per vliegtuig

Tsjernobyl ligt ongeveer 100 kilometer ten noorden van Kiev, het is dus heel waarschijnlijk dat u via de 1 Internationale Luchthaven Kiev Borispol (Oekraïens: Міжнародний аеропорт Бориспіль) IATA: KBP, ICAO: UKBB zult reizen.

Per bus

Tsjernobyl ligt in een zogenaamde vervreemdingszone (een verboden zone) die niet voor publiek toegankelijk is. De enige manier om dit gebied te mogen betreden is met een dagpasje voor deze vervreemdingszone en dat is enkel te verkrijgen via touroperators die gespecialiseerd zijn in toeristische bezoeken aan het gebied. Een van deze touroperators is Hamalia .

Het internetforum pripyat.com organiseert legale bezoeken aan Tsjernobyl voor forumleden.

De meeste touroperators reizen per bus, vanuit Kiev, naar het rampgebied.

Rondreizen

Per bus

Openbaar vervoer is quasi onbestaande in de exclusiezone, met uitzondering van een busverbinding tussen Tsjernobyl en de kerncentrale. Bussen vertrekken in het 1 busstation en pendelen naar de kerncentrale. Afstappen kan aan de 2 hoofdingang of het 3 vestiairegebouw.

Per marshrutka

Marshrutka's zijn minibusjes die overal in de exclusiezone te vinden zijn. In tegenstelling tot pendelbussen, stoppen marshrutka's ook aan toeristische attracties zoals de Duga radarinstallatie of het observatieplatform aan de kerncentrale. Marshrutka's hebben echter geen vaste uurregeling, en de trajecten zijn variabel. Op voorhand boeken is dus aangewezen.

Taal

Oekraïens is de officiële taal in de exclusiezone, maar Russisch wordt ook door bijna iedereen verstaan. Kennis van Nederlands of Engels is zo goed als onbestaande (met uitzondering van een handvol medewerkers van de kerncentrale die verbonden zijn aan internationale organisaties zoals IAEA). Een zakwoordenboek is dus noodzakelijk.

Bekijken

Zicht op het verlaten reuzenrad.

De kerncentrale

• 1 De kerncentrale. In de eerste plaats komt men naar Tsjernobyl om de beruchte kerncentrale en de ontplofte reactor 4 te zien die helemaal is ingepakt door de zogenaamde sarcofaag. Heel dicht zal men de kerncentrale echter niet kunnen naderen, het dichtstbijzijnde observatiepunt ligt op ongeveer 200 meter van de site.
  Het stralingsniveau ligt hier wel een stuk hoger dan in de rest van de verboden zone, toch loopt u tijdens de korte periode van observatie geen enkel gevaar. De waarden liggen ongeveer rond 5-9 microsievert (+0,5 tot 0,9 mR/h) (winter) en nog iets hoger in de zomer. Bij een meting op het uitkijkpunt in oktober 2008 werd echter slechts een waarde van 0,14 microsievert (0,014 mR/h) gehaald. Er is een bezoekerscentrum met een zeer interessant model van de beschadigde reactor, waar de plannen voor het verbeteren van de sarcofaag worden uitgelegd. 

Autokerkhof

Nabij het dorp Rossokha bevindt zich het autokerkhof van militaire machines. De sloperij bevat de bestraalde voertuigen van de hulpdiensten die tijdens de ramp werden gebruikt. Er zijn een aantal brandweerwagens, ambulances, vrachtwagens en helikopters gedumpt, sommige van de voertuigen worden ondertussen wel verkocht als schroot. Deze plaats zal men niet te zien krijgen omdat een deel van de voertuigen nog steeds een dodelijk stralingsniveau heeft. In april 2008 verbood de regering de toegang tot deze site en hij is nog steeds gesloten voor bezoekers. Sinds de sluiting van deze site wordt een verzameling verlaten schepen op een meer bezocht.

Pripyat

• 2 Pripyat. De bekende spookstad die ooit 50.000 inwoners had. Bezienswaardigheden zijn de scholen, kinderopvang, openbare gebouwen en het prachtige culturele paleis, dat een zwembad, een bioscoop en gymnasium bevat en uitkijkt op het beroemde reuzenrad. Risico's zijn de afbrokkelende gebouwen en rottende houten vloeren – dus wees voorzichtig. Sinds juli 2008 staan de meeste touroperators niet toe dat bezoekers de gebouwen betreden vanwege de slechte staat waarin die verkeren. 

Dorpen

Er is een groot aantal verlaten dorpen in de verboden zone en alle zijn zeer interessant om te bekijken. Bezoekers kunnen boerderijen, kleine huisjes en veel vegetatie zien. Planten hebben een hogere dosis radioactiviteit dan beton. Gidsen zullen altijd vragen om niet te stappen op mos en het stof in de uitgedroogde plassen omdat radioactiviteit de neiging heeft om zich op die plaatsen te concentreren.

Kopen

Er is niets te koop want alle winkels zijn gesloten. Op het einde van het bezoek is het eventueel wel mogelijk om souvenirs te kopen in het administratief centrum van Tsjernobyl.

Eten

In Prypjat bevindt zich een kantine voor arbeiders van de onderhoudsdienst die in de verboden zone werken, bezoekers aan de vervreemdingszone kunnen hier eten. De meesten zullen echter een restaurantje buiten deze zone moeten zoeken.

Uitgaan

De uitgaansmogelijkheden zijn, niet onverwacht, redelijk beperkt in de exclusiezone. In Tsjernobyl is er geen gebrek aan winkeltjes waar alcohol verkocht wordt.

• 1 Dasha (паб), Радянська вулиця. Een café met aangrenzende kruidenieswinkel. Beschikt over een geldautomaat. 
• 2 Gemeenschapscentrum (общественный центр), Радянська вулиця (aan het dorpsplein). Alcohol en soevenirs te koop in de soevenirwinkel. 

Let op: vanaf 20u geldt er een straatverbod voor bezoekers in de hele exclusiezone, en in Tsjernobyl wordt hierop toegezien door politie.

Overnachten

In de vervreemdingszone kan men niet overnachten, het gebied is immers zo goed als volledig verlaten. Het dichtstbijzijnde hotelletje ligt in het plaatsje Slavoetytsj.

Veiligheid

Kraanwater blijft ongeschikt voor drinken en wassen. In plaats daarvan moeten bezoekers zelf flessenwater meebrengen.

Een dodelijke dosis bedraagt ongeveer 300 tot 500 röntgen per uur. Tijdens de rondleidingen bereiken de metingen slechts waarden van slechts 15 tot ongeveer 100 micro-röntgen per uur (dat wil zeggen tot 9 mSv/jaar). Blijf op de straten, de straling in begroeide gebieden is veel hoger.

Rondom

• Slavoetytsj
• Kiev — 110 km ten zuiden van de exclusiezone.