Elektriciteit en stekkers: verschil tussen versies

'''Elektriciteit en stekkers''' zijn niet altijd en overal hetzelfde. Soms wordt 50  Hz gebruikt, soms 60. Soms draait de winkel op 110-120V, dan weer 220-240V. Sommige streken hebben altijd stroom, behoudens een aardbeving of nieuwe ijstijd, andere redden het met een paar uur per dag. Tenslotte heb je nog diverse stekkers; al met al even goed voorbereiden dus voor de wereldreiziger.

== Begrijpen Info==

[[Bestand:Map_of_the_world_coloured_by_type_of_plug_usedWeltkarte der Netzspannungen und Netzfrequenzen.pngsvg|thumb|400px|Kaart van de wereld gekleurd volgens typevoltage en stekkerfrequentie]]

Af en toe kom je iets aparts tegen, zoals [[Tokio]], [[Japan]] met z'n 110-120 Volt en 50  Hz; of omgekeerd, 220-240 Volt en 60  Hz in [[Manilla]] in de [[Filippijnen]]. Het blijven echter wel uitzonderingen.

Sterker nog, als het toestel op batterijen kan lopen, maar ook een kabel heeft om die batterijen te sparen als er een stekker in de buurt is, kan het dikwijls werken met zowel als 50 of 60 Hertz (maar let wel op dat de ''spanning'' moet kloppen). Enige omzichtigheid is geboden met extra gevoelige of dure apparatuur, want de mechaniek van de voeding die AC omzet in DC (d.w.z. van wisselstroom naar batterij-achtige gelijkstroom) is wel degelijk gebouwd voor een welbepaalde frequentie. 60Hz60 Hz is iets makkelijker om te zetten dan 50  Hz, maar omdat er typisch genoeg tolerantie op zit kan je dit dus voor de meeste kleine toestellen en gadgets negeren. Nogmaals, gebruik ''geen'' switching-type-converter in deze situatie. Je ''moet'' de zwaardere transformator met ijzeren kern gebruiken als het voltage niet klopt, en je wil van AC naar DC gaan (om de batterijen te ontzien of op te laden).

Ook radio's blijven normaal werken van land tot land. Het precies bereik van de FM-band varieert, dus mogelijk kan je niet elke zender ontvangen. In de VS worden enkel oneven kanalen gebruikt (88.1, 88.3, 100.1 etc). Een radio uit de VS zal dus niet goed werken in de meeste andere landen. In het bijzonder Japan gebruikt een smalle FM-band, namelijk van 76  MHz tot 90  MHz in plaats van het courantere 87.5  MHz tot 108  MHz. Idem voor de landen van de voormalige Sovjetrepubliek. Op de middengolf is de ruimte tussen twee zenders ofwel 9kHz9 kHz ofwel 10kHz10 kHz (de VS). Op een digitale radio heb je dan ook een schakelaar nodig die aangeeft welk systeem je wil gebruiken, anders heb je geen ontvangst buiten hun thuismarkt. Een ouderwetse analoge ontvanger heeft hier geen last van.

Als je je twijfels hebt bij een bepaalde installatie, kun je enkele vuistregels gebruiken. Vooreerst, als de motor op olie/benzine draait, vergeet het — een beetje serieuze gebruiker heeft een systeem op diesel draaien. Een generator van goede kwaliteit draait op een lage snelheid — 1500RPM (toeren per minuut) voor 50Hz50 Hz of 1800RPM voor 60Hz60 Hz. Als de motor aan 3000RPM of meer staat te hikken, deugt er iets niet.

Hotels hebben dikwijls een aparte contactdoos voor scheerapparaten. Elke spanning mag erin geprikt worden voor veilig gebruik voor de spiegel in de badkamer. Met wat geluk kan ook de lader voor je GSM of gelijkaardig weinig verbruikend toestelletje erin. De meeste — maar niet alle — scheerapparaten die tegenwoordig op de markt zijn werken op 50 en 60Hz60 Hz, sommige kunnen zelfs de batterij opladen vanaf 12V DC (d.w.z. de stekker in de auto). Controleer het etiket en de instructies voor details wat betreft compatibiliteit.

De meeste nieuwe toestellen te koop in landen met 100-120V ondersteunen beide spanningen, met een snelheid voor 100-120V en een snelheid voor 220-240V. Alhoewel er nog steeds een motor inzit, functioneert het apparaat zowel op 50 als 60Hz60 Hz.

Een elektrisch uurwerk van welk type ook is uiterst gevoelig voor het soort stroom. Als de spanning gehalveerd of verdubbeld wordt, dan werkt de klok ofwel helemaal niet, of ze brandt door. Bovendien wordt de frequentie (50 of 60  Hz) gebruikt om de tijd bij te houden, zowel voor analoog als digitaal. Dat betekent dat als je een klok uit Noord-Amerika in Europa zou gebruiken, dan mist ze elk uur tien minuten, met spanningsadapater en al! Niet echt ideaal dus als je morgenochtend je trein niet wil missen. Omgekeerd gaat een Europese klok in de VS twaalf minuten per uur winnen; het eenvoudigste is dan ook om een uurwerk met batterijen te gebruiken.

Televisietoestellen, radio's, video en dvd-spelers, en ook de videocassettes zelf, zijn dikwijls specifiek gemaakt voor het uitzendsysteem van het land van verkoop, een systeem dat dan zelf weer afhangt van de stroom. Bijvoorbeeld, Noord-Amerika gebruikt 60  Hz en de televisie toont 30 beelden per seconde, terwijl Europa 50  Hz heeft en televisies die 25 beelden per seconde tonen. Dat leidt tot drie belangrijke systemen, namelijk '''PAL''', wereldwijd het meest gebruikt, '''NTSC''', vooral in Amerika en sommige landen in het verre oosten (vooral [[Japan]], [[Zuid-Korea|Zuid -Korea]], de [[Filipijnen]] en [[Taiwan]]) en '''SECAM''', afkomstig van [[Frankrijk]] en veel gebruikt in Oost-Europa en het [[Midden-Oosten]]; zelfs binnen zo'n "standaard" heb je dan echter nog allerlei compatibiliteits-problemen. Voor ongeconverteerd ''digitaal'' beeld, zoals dvd's, is er geen onderscheid tussen PAL en SECAM. Analoge uitvoer daarentegen hoort in het formaat te zijn van het land waar de tv vandaan komt. [[Brazilië]] heeft een mengvorm van PAL en NTSC genaamd "PAL-M". Dvd's en videobanden zijn hetzelfde als NTSC (minus regiocodering, zie verder), maar spelers en tv's zijn normaal gezien onbruikbaar buiten het land, tenzij ze een aparte NTSC-instelling hebben.

Als je voor het eerst een toestel gebruikt op onbekend terrein, let dan extra goed op of je overdreven warmte, vreemde geuren of rook opmerkt. Dat geldt vooral als je uit een land komt dat 120V heeft (VS, [[Canada]], [[Japan]], etc.) en naar een land met hogere spanning reist. Bij rook mag je honderd procent zeker zijn dat je toestel problemen heeft.