Nederland: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
n.a.v. verwijdering rode foto-link weer een OV-Chipkaartlezer opgespoord. Standaard klimaattabel. Musea naar bekijken verplaatst. Met "Cultuur" moet nog wat gebeuren. |
|||
Regel 19:
Na de Tachtigjarige Oorlog, waarin Nederland onafhankelijk werd van Spanje, werd Nederland in de zeventiende eeuw een van de machtigste landen van de wereld. Deze Gouden Eeuw en de daarop volgende periode heeft een groot cultureel erfgoed achtergelaten. Hiertoe behoren ook enkele monumenten en/of monumentale landschappen samenhangend met de thema's inpoldering en/of waterbeheer. Nu staat Nederland bekend om het internationale karakter, relatief veel tolerantie/vrijzinnigheid en nog steeds om waterbouwkundige kunstwerken zoals de Afsluitdijk en de Deltawerken.
==Regio's==
Regel 85 ⟶ 80:
==Info==
===Geschiedenis===
<!-- Alsjeblieft, niet meer dan twee alinea's -->
Regel 100 ⟶ 94:
====Realistische en figuratieve schilderkunst====
Nederland heeft een lange traditie van hoogwaardige realistische en figuratieve kunst die terug gaat naar het begin van de ''Noordelijke Renaissance'' (1400 - 1600) tot ongeveer 1670; waarna er een rustige periode aanbrak in de Nederlandse kunst die zich tot in de eerste helft van de 19de eeuw doorzetten. De latere periode periode vanaf 1860 word gekenmerkt door de vernieuwingen in de realistische schilderkunst, bekende internationale schilders en impressionistische invloeden van de ''Haagse school'' (1860 - 1900) en na 1900 door het ''magisch realisme'' (1920 - ) en door de moderne schilderstijl het ''onafhankelijk realisme'' (1945 - ) waarbinnen een regionele schilderstijl schuil gaat; het ''noordelijk realisme'' (1980 - ).
===Klimaat===
{{Klimaat| units = Metric
| janhigh =5,6
| febhigh =6,4
| marhigh =10,0
| aprhigh =14,0
| mayhigh =18,0
| junhigh =20,4
| julhigh =22,8
| aughigh =22,6
| sephigh =19,1
| octhigh =14,6
| novhigh =9,6
| dechigh =6,1
| janlow =0,3
| feblow =0,2
| marlow =2,3
| aprlow =4,1
| maylow =7,8
| junlow =10,5
| jullow =12,8
| auglow =12,3
| seplow =9,9
| octlow =6,9
| novlow =3,6
| declow =1,0
| janprecip =69,6
| febprecip =55,8
| marprecip =66,8
| aprprecip =42,3
| mayprecip =61,9
| junprecip =65,6
| julprecip =81,1
| augprecip =72,9
| sepprecip =78,1
| octprecip =82,8
| novprecip =79,8
| decprecip =75,8
| description =Klimaat in De Bilt (nabij Utrecht) Bron:[http://www.klimaatatlas.nl]
}}
[[Bestand:Aerial zandvoort2.jpg|thumb|Zandvoort in de zomer]]
Nederland heeft een zeeklimaat en ligt in de gematigde klimaatzone (Cfb). Kenmerkend voor dit klimaattype zijn relatief zachte winters, vrij koele zomers en het hele jaar door regelmatig neerslag. Omdat het weer echter onregelmatig verloopt, zijn de maand- en seizoenswaarden in de tabellen slechts gemiddelden die in de praktijk meestal niet uitkomen.
Regel 138 ⟶ 147:
Ook de winter in Nederland is erg wisselvallig. Het ene jaar kan sneeuwrijk zijn met ijs waarop geschaatst kan worden en vrij droog. Andere winters kennen nauwelijks sneeuw of ijs, deze winters zijn zachter en dan vaak ook veel natter. De temperatuur varieert tussen de 3 °C en -20 °C in strenge winters en 3-15 °C in zachte winters. Soms zijn er ook verschillende periodes, eerst een tijdlang zacht weer en dan enkele weken veel lagere temperaturen.
===Feestdagen===
====Christelijke feestdagen====
* 1 januari - '''Nieuwjaarsdag''', velen komen dan bij van oud en nieuw, maar ook vinden in tal van plaatsen zogenaamde nieuwjaarsduiken plaats.
* '''Pasen''', inclusief tweede Paasdag op maandag.
Regel 177 ⟶ 155:
* '''Pinksteren''' - inclusief tweede Pinkersterdag op maandag.
* 5 december - '''Sinterklaas''', in Nederland vooral grootschalig gevierd voor kinderen. Zij krijgen niet van de kerstman, maar uit handen van Sint Nicolaas cadeautjes en snoepgoed.
* 25 en 26 december - '''Eerste Kerstdag''' en '''Tweede Kerstdag'''
* 31 december/1 januari - '''Oudejaarsdag/Oud en nieuw''', de jaarwisseling wordt uitbundig gevierd met versnaperingen waaronder oliebollen en heel veel vuurwerk. In de grootste steden worden openbare evenementen georganiseerd.
Naast alle Christelijke feestdagen zijn er drie speciale dagen in Nederland:
====
[[Bestand:Veel vrouwen die feesten op koningsdag in Spijkenisse in 2014.jpg|thumb|Koningsdag in Spijkenisse, 2014]]
Tot en met 2013 werd op 30 april Koninginnedag gevierd. 30 April was de verjaardag van de vroegere Koningin Juliana en haar dochter heeft als '''Koningin Beatrix van Oranje''' deze datum zo gelaten omdat er traditioneel op deze dag veel buiten-activiteiten plaatsvinden en zijzelf middenin de winter jarig is. Op 27 april is '''Koning Willem-Alexander''' jarig en derhalve wordt op die dag '''Koningsdag''' gevierd.
In veel plaatsen is er de hele dag een grote vrijmarkt waarbij professionele handelaren zij aan zij staan met particulieren die de inhoud van hun zolder naar buiten hebben gesleept. Bijna iedereen is in de koninklijke kleur oranje uitgedost. Verder zijn er talloze bandjes, maar ook kunnen veel kinderen die spelen op de blokfluit bewonderd worden.
Regel 193 ⟶ 171:
====4 mei (Dodenherdenking) en 5 mei (Bevrijdingsdag)====
[[Bestand:Herdenking Waalsdorpervlakte 2009.JPG|thumb|Dodenherdenking op de '''Waalsdorpervlakte''']]
4 Mei is in het geheel geen feestdag maar wel een bijzondere dag in Nederland. Om precies 20:00 uur is het twee minuten stil in Nederland als de Nederlanders de gevallenen in de oorlogen herdenken. Van oorsprong een herdenking van de Tweede Wereldoorlog, is het nu een herdenking voor alle Nederlandse gevallenen in oorlogen en vredesmissies. Traditioneel wordt er door de koningin, andere hoogwaardigheidsbekleders en vertegenwoordigers van uiteenlopende organisaties een krans gelegd bij het Nationaal Monument op de Dam. Verder worden door het hele land rond 20:00 uur ceremonies georganiseerd.
Regel 288 ⟶ 267:
====OV-chipkaart====
[[File:OV-Chipkaart.jpg|thumb|Kaartlezer voor in- en uitchecken]]
In Nederland kan met trein, tram, metro en bus met de OV-chipkaart (OV = Openbaar Vervoer) worden gereisd. Soms is dit de enige mogelijkheid om van openbaar vervoer gebruik te maken. In de meeste gevallen is het toch nog mogelijk om met een papieren kaartje te reizen. Het principe van de OV-chipkaart is dat de reiziger steeds in- en uitcheckt en daarmee per afgelegde afstand betaalt. In bussen en trams moet worden ingecheckt bij instappen en uitgecheckt bij uitstappen. Voor trein- en metroreizen checkt de reiziger in als deze het station binnengaat, dan wel op het perron en wordt aldaar op het bestemmingsstation ook weer uitgecheckt. Op een OV-chipkaart kan een ''saldo'' geladen zijn, maar ook een ''product'' zoals een abonnement.
Regel 323 ⟶ 303:
====Grootstedelijk Openbaar Vervoer====
[[Bestand:Randstadrail Nootdorp 2.jpg|thumb|(Randstadrail) metrolijn E]]
[[Bestand:Zuidtangent Bus Hoofddorp.jpg|thumb|Zuidtangent op
Helaas is het in Nederland nog niet echt gelukt om de grootste steden met elkaar te verbinden met echte stadsregionalen Openbaar Vervoerssystemen, al is de situatie meer plaatselijk soms wel verbeterd, in ieder geval in de Randstad. Hier worden reizigers frequent bediend door de volgende netwerken:
* De regio's '''Den Haag''', '''Rotterdam''' en '''Zoetermeer''' zijn ''pas'' sinds enkele jaren min of meer wel met elkaar verbonden door middel van Randstadrail, dat bestaat uit een combinatie van 1 snelbuslijn, 3 "sneltram"-lijnen en 1 metrolijn die weer aansluit op de overige metro's van de regio Rotterdam.
Regel 380 ⟶ 360:
===Fietsen===
[[Bestand:Routebordje LF8a.jpg|thumb
[[Bestand:Fietsknooppunt kempen.jpg|thumb
[[Bestand:ANWB paddenstoel.JPG|thumb
De '''fiets''' is in Nederland een veelgebruikt vervoermiddel. Er lopen veel fietspaden door Nederland. Soms langs dezelfde route als de snelweg, maar ervan gescheiden, of langs doorgaande wegen, maar ook vaak apart, al of niet, als recreatief fietspad. Er zijn aparte wegwijzers voor wielrijders in twee basisvormen: Een kleinere variant op de bekende wegwijzers in wit met rode tekst, met een fietssymbool achter de plaatsnamen. Buiten stedelijke gebieden wordt de fietser daarnaast soms ook de weg gewezen door de zogenaamde '''ANWB Paddenstoel''', een verdikt vierkant bovenstuk op een laag zuiltje, met plaatsnamen en afstanden op de zijden. Specifiek toeristische/recreatieve fietsroutes worden bewegwijzerd met groene tekst.
Regel 395 ⟶ 375:
====Fietsen en Openbaar Vervoer====
[[Bestand:Holland forrest house.jpg
Er zijn bij honderd treinstations bewaakte en/of onbewaakte fietsenstallingen, waar ook fietsen verhuurd en gerepareerd worden. In de meeste plaatsen is er wel een rijwielzaak voor onderdelen van en reparaties aan fietsen. Buiten de spits is het beperkt mogelijk om fietsen met de trein in een aparte ruimte mee te nemen, hiervoor moet een speciaal kaartje worden gekocht. De voorwaarden zijn te vinden op de webpagina van de [http://www.ns.nl NS]. Overigens kan een opgevouwen vouwfiets altijd meegenomen worden als handbagage.
Regel 460 ⟶ 440:
[[Bestand:Deltawerken na.png|thumb|Overzichtskaart van de Deltawerken]]
[[Bestand:Afsluitdijk 01.JPG|thumb|Sluiten van het laatste gat in de Afsluitdijk]]
[[Bestand:Groninger museum2.jpg|thumb|Groninger museum]]
[[Bestand:GemeentemuseumDenHaag.jpg|thumb|Gemeentemuseum DenHaag]]
<gallery>
Bestand:De Zoeker LCD.jpg|Molen
Bestand:RokinAmsterdamTheNetherlands.jpg|Amsterdamse geveltjes
Bestand:Holland Batavia at shipyard.jpg|Batavia
Bestand:Holland tulips.jpg|Tulpenvelden
</gallery>
De meeste toeristen bezoeken de vier grote steden [[Amsterdam]], [[Rotterdam]], [[Den Haag]] en [[Utrecht (stad)|Utrecht]] of de kust. Er zijn echter door het hele land tal van bezienswaardigheden.
Regel 465 ⟶ 453:
Steden als [[Alkmaar]] en [[Edam]] in de provincie [[Noord-Holland]] staan bekend om hun kaas. De kaasmarkten worden massaal bezocht door toeristen van over de hele wereld.
===Musea===
====Musea met realistische en figuratieve schilderkunst====
*Museum de Buitenplaats Eelde [http://www.museumdebuitenplaats.nl/ ]
*Rembrandthuis Amsterdam [http://www.rembrandthuis.nl/cms_pages/index_main.html ]
*Van Gogh Museum Amsterdam [http://www3.vangoghmuseum.nl/vgm/index.jsp?lang=nl]
*Mauritshuis Den Haag [http://www.mauritshuis.nl/ ]
*Singer laren [http://www.singerlaren.nl/]
*Museum Møhlmann Appingedam [http://www.robmohlmann.nl/ ]
====Overige musea====
De diverse steden huisvesten talloze grotere en kleinere musea, welke een bezoek meer dan de moeite waard zijn. Meer informatie over de uiteenlopende musea en de landelijke museumkaart, met welke de toegang vaak gratis is, is te vinden op [http://www.museum.nl/ Museum.nl].
Hieronder een slecht zeer beperkte opsomming:
*Het grote '''Rijksmuseum Amsterdam''' zal medio 2013, na jarenlang geheel en vervolgens nog gedeeltelijk voor verbouwing gesloten te zijn, weer geheel worden geopend. Het nabij gelegen '''Stedelijk Museum''' ging 2012 al open. Beide musea kunnen gezien (te verwachte) drukte in 2013 wel het best buiten het weekend bezocht worden.
*Haarlem bezit het oudste nog originele museumgebouw van Nederland, het '''Teylers museum'''.
*Veel moderne kunst is in het '''Boijmans van Beuningen''' in Rotterdam te zien.
*Ook het '''Haagse gemeentemuseum''' stelt vooral moderne kunst tentoon. Hier direct naast ligt het meer op jeugdig en/of interactief ingesteld publiek gerichte '''Museon'''.
*Voorbeelden van moderne interactieve (gezins)musea zijn ook Het '''Spoorwegmuseum''' in Utrecht en het Leidse '''Naturalis'''.
*In het noorden is het '''Groninger museum''' van binnen en buiten bezienswaardig.
*Middenin Park de Hoge Veluwe kan in de natuur van moderne kunst ervaren worden in het '''Kröller-Müller Museum'''.
*Het '''Bonnefantenmuseum''' (Maastricht) is een van de grootste musea in het Zuiden.
Zoals in de meeste Europese landen zijn veel musea op maandag gesloten.
===Waterbeheer===
[[Bestand:Hoofdplaat Scheldedijk R01.jpg|thumb|Nederland is bekend om zijn waterschapsmonumenten, zoals molens en ook dijken.]]
Omdat Nederland voor een heel groot deel onder de zeespiegel ligt, is er een constante strijd tegen het water. '''Zuid-Westelijk Nederland''', met in het bijzonder de provincie [[Zeeland]] is het meest recent gevormd door deze strijd en bestaat voor het grootste deel uit eilanden welke dankzij de '''Deltawerken''' bij heftige stormen niet meer zo snel dreigen te overstromen. Deze geavanceerde dammen zijn sinds de grote watersnoodramp in 1953 vooral hier aangelegd, met als Zeeuws finale stuk de lange "natuur-sparende" '''Oosterscheldedam'''. Overigens telt ook [[Zuid-Holland]] nog de nodige imposante Deltawerken en zijn langs de hele kustlijn en langs binnenlandse grote waterpartijen na de watersnood dijken tot ''deltahoogte'' versterkt.
Regel 570 ⟶ 583:
==Overnachten==
[[Bestand:Dubbel- en enkelnoks pyramidetent.jpg|thumb
[[Bestand:Van der Valk vlag.JPG|thumb
[[Bestand:Natuurvriendenhuis Allardsoog.JPG|thumb|right
[[Bestand:centerparcs cottage.jpg|{{largethumb}}|thumb
===Kamperen/Trekkershutten===
De iets sportievere/meer avontuurlijk ingestelde toerist, die bovendien rekening wil houden met een eventuele regenbui, is vanaf het voorjaar tot in de herfst van harte welkom op een van de vele Nederlandse '''campings'''. Zeker als er alleen met een een- of tweepersoons tentje gekampeerd hoeft te worden, is er altijd nog wel een plaatsje op het terrein te vinden. Sanitaire voorzieningen zijn meer of minder uitgebreid, maar de kwaliteit is in verreweg de meeste gevallen uitstekend (Uiteraard wordt in de zomervakantie-periode een veel groter beroep op alle voorzieningen gedaan, waardoor er tijdelijk toch sprake kan zijn van enige overbelasting). Op een enkel kampeerterrein kan het nog zo zijn dat er met een Euro-muntje of met een aan te schaffen penning voor warm water moet worden betaald, het is dus slim direct bij inchecken na te vragen of dit het geval is! Ook praktische en/of recreatieve voorzieningen kunnen meer of minder uitgebreid zijn. Zeker langs de kust, bieden grote gezinscampings wat dit betreft vanalles, zoals supermarkten, zwembaden, restaurants en animatieteams. (zie verder onder andere [http://camping-nederland.startpagina.nl/ Camping-nederland.startpagina])
Regel 601 ⟶ 614:
==Leren==
[[Bestand:Radboud, Heyendaalse weg.JPG|thumb|right
Nederland telt veel universiteiten. De universiteiten van Leiden, Utrecht, Groningen, Nijmegen en Amsterdam zijn algemene universiteiten. De universiteiten van Delft, Eindhoven, Twente zijn de technische universiteiten. De universiteiten van Wageningen, Rotterdam, Tilburg en Maastricht zijn gespecialiseerde universiteiten, die niet alle wetenschappelijke deelterreinen bestrijken. Al deze universiteiten hebben opleidingen in het Nederlands en het Engels.
Regel 635 ⟶ 648:
=== Sinterklaas en Zwarte Piet ===
[[Bestand:Sintenpiet.jpg|thumb|Sinterklaas en zijn knecht Zwarte Piet]]
Eén van de belangrijkste tradities in {{PAGENAME}} is het sinterklaasfeest. Zoals algemeen bekend wordt Sinterklaas vergezeld door Zwarte Pieten. De laatste jaren zijn de protesten omtrent een vermeende racistische karikatuur van deze Zwarte Pieten explosief toegenomen, voornamelijk bij de landelijke intocht van de goedheiligman half november. Indien u van plan bent om ook te gaan actievoeren bij de intocht of een andere sinterklaasgerelateerde gebeurtenis, realiseert u zich dan vooral dat het een kinderfeest betreft en de kinderen echt de tijd van hun leven hebben gedurende het sinterklaasfeest. Het zou geen goede zaak zijn als u het feest voor hen verpest, temeer ook omdat er de laatste jaren steeds meer wijzigingen zijn doorgevoerd om Zwarte Piet minder racistisch te maken. Als u desondanks zelf tegenstander van Zwarte Piet of het sinterklaasfeest bent, is het uit respect voor degenen die het wel willen vieren beter om hen gewoon het feest te gunnen en zelf dan niet mee te doen.
| |||