Denemarken: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k (Script) File renamed: File:Flickr - cyclonebill - Frikadeller og kartoffelsalat.jpg → File:Frikadeller og kartoffelsalat.jpg - Flickr - cyclonebill - |
Sjabloon verfrist |
||
Regel 17:
}}
'''Denemarken''' is het zuidelijkste land van [[Scandinavië]] in het noorden van [[Europa]]. Het grootste deel heet [[Jutland]], een schierland ten noorden van [[Duitsland]] en de twee eilanden [[Seeland (regio)|Seeland]] en [[Funen]] vormen samen met nog een heleboel kleine eilanden Denemarken.
==Info==
Ooit was Denemarken de thuishaven van de Vikingen. Later is het land uitgegroeid tot een belangrijke Noord-Europese macht. Het is tegenwoordig een moderne en goed draaiende natie, die deelneemt aan de algemene politieke en economische integratie van Europa. Anderzijds heeft het land ervoor geopteerd om geen deel te nemen aan het verdrag van Maastricht, het Europees Monetair Systeem.
Heden hebben de Deense Vikings hun ''drakkars'' geparkeerd in de garage en hun helmen in de kast. Naast de andere Scandinavische landen hebben ze een gemeenschap ontwikkeld die tegenwoordig wordt beschouwd als een ijkpunt voor ''beschaving'' met een progressieve sociale politiek, vrije meningsuiting, een liberaal sociaal systeem dat een van de meest rechtvaardige is, volgens de ''The Economist'' en ook een van de meest efficiënte. Tezamen met zijn goed bewaarde culturele nalatenschap en het Deense gevoel voor design en architectuur, maakt dit Denemarken tot een intrigerende vakantiebestemming.
Denemarken is tevens de bakermat van een van de meest populaire speelgoed - Lego. Er is geen betere plaats in de wereld waar je Lego-bouwstenen kan kopen dan in het Legoland-themapark in Billund.
Regel 25 ⟶ 29:
In Kopenhagen staat de bekende zeemeermin.
===Geschiedenis===
Denemarken werd in het tijdperk van de Vikingen in de 10e eeuw verenigd door koning Harald Blauwtand († 985), die de mensen tot het christendom bekeerde. Denemarken bestuurde kort Engeland in de 11e eeuw en werd in 1397 met Zweden en Noorwegen verenigd. De unie met Zweden duurde tot 1523 en de unie met Noorwegen tot 1814. Het stadje Ribe werd reeds in 810 gesticht en is daarmee het oudste stadje van heel Scandinavië.
Van 1940 tot 1945 werd Denemarken bezet door nazi-Duitsland. Tot 1944 behoorde ook IJsland tot Denemarken. Sinds 17 juni 1944 is IJsland onafhankelijk.
Denemarken maakt sinds 1973 deel uit van de Europese Unie.
===Geografie===
Denemarken is het zuidelijkste Scandinavische land. Denemarken omvat het grootste deel van het schiereiland Jutland en ongeveer 405 eilanden, waarvan Seeland, Funen, Lolland, Falster, Langeland, Als, Møn, Bornholm en Amager de belangrijkste zijn. Als deel van de Europese Vlakte bestaat het land bijna volledig uit laagland. Meer dan 65% is gecultiveerd.
Het grootste deel van Denemarken wordt gevormd door het schiereiland Jutland (Jylland). De hoofdstad ligt op het grootste van de Deense eilanden, Seeland (Sjælland), dat door een smalle zeestraat, de Sont, van Zweden gescheiden is. Kopenhagen is met het Zweedse Malmö verbonden met de Sontbrug en -tunnel. Ook de eilanden Funen (Fyn) (per brug, spoorbrug en tunnel verbonden met Jutland en Seeland), Lolland, Falster, Langeland en het in de Oostzee gelegen Bornholm behoren tot Denemarken. Er zijn plannen om Lolland door middel van een brug met Duitsland te verbinden.
De enige landgrens van het land is de grens met Duitsland in het zuiden. Deze landgrens heeft een lengte van 67 km. Ten westen ligt de Noordzee, ten noorden het Skagerrak en ten oosten liggen het Kattegat en de Oostzee. Het verst verwijderd van de kust is men in het midden van Jutland, op 52 km afstand.[4]
De kustlijn van Denemarken, exclusief Faeröer en Groenland, heeft een totale lengte van 7314 km. De langste rivier is de 158 km lange Gudenåen in Jutland. Het hoogste punt is Møllehøj bij Skanderborg, dat 170,86 meter boven zeeniveau ligt.
Denemarken is het 'laagste-hoogste' punt van Europa; wat dat exact betekent is nogal onzeker. '''Ejer Baunehøj''', in het Lake District regio zuidwesten van [[Århus (gemeente)|Århus]], blijkt het hoogste natuurlijke punt te zijn (171m met een hoge toren gebouwd om de plaats aan te duiden), alhoewel '''Yding Skovhøj''', alhoewel 3 km verder een punt met een 2 m hoge oude begraafplaats nog hoger zou zijn . Alle gekheid op een stokje, de 213 m hoge Søsterhøj transmissietoren (1956) met zijn 315 m boven de zeespiegel is technisch gezien het hoogste punt van Denemarken!
===Klimaat===
Denemarken heeft een gematigd zeeklimaat. In februari schommelt de temperatuur rond de 0 °C. Gemiddeld valt er 600 mm neerslag per jaar.
De droogste periode is tussen eind april en begin juni. Als de wind 's winters uit het oosten waait, kan het zeer koud worden, tot -31 °C. 's Zomers kan de temperatuur door diezelfde oostenwind oplopen tot meer dan 35 °C.
De wind uit de Noord-Atlantische Oceaan (een warme oceaanstroom) verzekert gewoonlijk een vrij mild klimaat, maar soms raakt de Oostzee met ijs bedekt waardoor warmere wateren worden afgesneden en de winter streng is.
===Bevolking===
Ook Groenland behoort tot het Deense koninkrijk, evenals de Faeröer. Daarmee komt het inwoneraantal boven de 5,5 miljoen. Naast de Deense meerderheid in Denemarken, zijn er Groenlandse, Faeröerse en Duitse minderheden.
===Economie===
Lange tijd was Denemarken hoofdzakelijk een landbouwland, maar na 1945 breidde het land zijn industriële sector drastisch uit, zodat deze tegenwoordig meer dan 25% en de landbouw minder dan 5% aan het bruto binnenlands product bijdraagt. Andere traditionele industrieën van Denemarken zijn de visserij en scheepsbouw, maar deze zijn ook afgenomen. Toch heeft Denemarken zijn landelijk karakter grotendeels behouden. Financiële en andere diensten, de handel en de vervoerssector zijn ook belangrijk voor de economie van het land.
De belangrijkste landbouwproducten van het land zijn wortelgewassen (bieten, koolraap en aardappels) en graangewassen (gerst, haver en tarwe). Er is veeteelt (varkens, rund- en pluimvee) en een grote visindustrie. Denemarken bezit een commerciële vloot van aanzienlijke grootte. De belangrijkste vervaardigde producten omvatten voedingsmiddelen (vooral vlees en zuivelproducten), chemische producten, machines, metaalproducten (die bijna volledig van ingevoerde grondstoffen worden gemaakt, aangezien Denemarken praktisch geen delfstoffen heeft), elektronische en vervoersapparatuur, bier, textiel en houten producten. Het toerisme is ook een belangrijke industrie.
De belangrijkste uitvoerproducten van Denemarken zijn landbouwproducten en industriële machines, teak en eiken meubilair, vlees, vis en metalen; de belangrijkste importproducten zijn machines, metalen, motorvoertuigen en brandstoffen. Belangrijke handelspartners van het land zijn Duitsland, Zweden, het Verenigd Koninkrijk en andere landen in de Europese Unie evenals de Verenigde Staten. Denemarken had in de jaren tachtig van de 20e eeuw met ernstige economische problemen te kampen, en in de jaren negentig had het een hoog werkloosheidscijfer, grote uitgaven in de openbare sector en een grote buitenlandse schuld. Een strak fiscaal en monetair beleid leidde echter tot economisch herstel.
===Religie===
Het aantal Denen dat lid is van de staatskerk neemt jaarlijks met zo'n 0,6% af. Per 1 januari 2010 behoorde 80,9% van de Denen toe tot de Folkekirke, de gevestigde Evangelisch-Lutherse kerk. Dit was 0,6% minder dan een jaar eerder en 1,2% minder dan twee jaar eerder. In Kopenhagen was 65% van de bevolking lid van de Folkekirke. Er zijn kleine minderheden van andere protestanten en rooms-katholieken (zie ook: Katholieke Kerk in Denemarken). Vier procent van de bevolking is moslim.
Net zoals in Noorwegen, IJsland en Liechtenstein is er sprake van een staatskerk. In het buurland Zweden is de staatskerk in 2000 afgeschaft, wat leidde tot een forse afname (meer dan 10%) van het aantal leden van de Zweedse staatskerk. In dezelfde periode is de Deense staatskerk slechts 4% van haar leden kwijtgeraakt.
==Regio's==
Regel 77 ⟶ 127:
==Andere bestemmingen==
==Arriveren==
Regel 137:
Denemarken heeft twee grote luchthavens en verscheidene kleine luchthavens.
*''' Copenhagen Airport''' [http://www.cph.dk/] is de grootste luchthaven van [[Scandinavië]].
** EasyJet [http://www.easyjet.com/] vliegt van Kopenhagen naar [[Londen]] Stansted and [[Berlijn]] Schönefeld.
*''' Billund Airport''' [http://www.bll.dk/] in Zuid-Jutland is Denemarken tweede grootste luchthaven en heeft verbindingen naar de belangrijkste Europese hubs Frankfurt, Londen en Amsterdam en de meeste hoofdsteden van West-Europa. Gelegen in de gemeente Billund, 29 km van [[Vejle]], 65 km van [[Esbjerg]], 104 km van [[Odense]], 100 km van Aarhus, 210 km van [[Aalborg]] en 262 km van Kopenhagen.
===Per trein===
Regel 146:
* Rejseplanen-reisplanner [http://rejseplanen.dk/bin/query.exe/en?]
Er zijn vijf directtreinen per dag van [[Hamburg]] naar [[Kopenhagen]] ongeveer elke twee à drie uur. Deze treinen worden overgezet op een ferry voor de passage van Puttgarten naar [[Rødby]] en de totale reistijd is rond de 4,5 uren.
Een interessante optie voor reizigers uit België en voor Nederlanders uit het oosten en zuiden des lands is de internationale slaaptrein (CityNightLine) die [[Keulen]] elke avond direct met Kopenhagen verbindt. [http://www.citynightline.net/nachtzugreise/view/en/index.shtml] De trein komt 's morgens aan, wat voor makkelijke slapers een dag winst - of een besparing van één overnachting - betekent.
Regel 165:
[http://www.stenaline.nl Stena Line] biedt de volgende mogelijkheden:
==Rondreizen==
Regel 192:
* '''[[Skagen]]''' - Pittoresk dorp aan de noorderlijke top van [[Jutland]], bezoek het grenenstrand en het natuurreservaat [http://www.naturturist.dk/skagen/grenen.htm Grenen] waar je met een voet in de Noordzee kan staan en met de andere in de Baltische zee (in de zomer) of staar naar de stormige zee (in de winter). Ook de thuis van Denemarkens post-impressioniste schilders van de laat 19de eeuw. Excellent kunstmuseum [http://www.skagensmuseum.dk/uk/].
* '''[[Helsingør]]'''
* '''[[Kolding]]''' - Een oude historische stad met het grootste kasteel van Koldinghus en ook enkele interessante tuinen waaronder de '''Trapholt''' Museum of Modern Arts, Applied Art, Design and Furniture [http://www.trapholt.dk/english].
Regel 200:
Denemarken telt enkele kleine eilanden gelegen ten oosten van het vasteland. De zeewateren rond het eiland Langeland zijn bekend vanwege de sportvisserij. Het eiland zelf is verbonden met het vasteland verbonden middels enkele grote overbruggingen. Voor de sportvisser is er een uitgebreid aanbod van goed tot zeer goed uitgeruste vakantieverblijven met visbehandelings- en bewaarmogelijkheden alsmede een ruim aanbod aan bootverhuur. De bewoners zelf worden door de bevolking van het vasteland en grotere eilanden spottend "de boeren van Langeland" genoemd. Er is hoofdzakelijk landbouw en zo goed als geen industrie aanwezig op het eiland.
===Opmerkelijke bruggen===
Er zijn verschillende opmerkelijke bruggen die de Deense eilanden, Jutland en Zweden met elkaar verbinden.
Regel 224:
===Kosten===
Denemarken is een redelijk duur land, dus zorg ervoor dat je voldoende geld meeneemt op je reis.
===Fooien===
In Denemarken is de bediening inbegrepen in de prijs in restaurants en hotels. Fooien zijn voor taxichauffeurs ook inclusief in de prijs. Dus fooien geven wordt op zich niet verwacht, maar niets mag je tegenhouden als je een uitstekende service wil belonen.
==Eten==
Regel 230 ⟶ 233:
Traditionele Deense kost houdt in gepekelde haring, gebakken pladijs of andere zeevruchten. Hartige vleesgerechten zijn tegenwoordig ook in, zoals ''frikadeller'' (varkensvlees of varkens- en kalfsvleesballetjes in een bruine saus) en ''stegt flæsk og persillesovs'' (dik varkensspek in een peterselie roomsaus). Veel gerechten gaan samen met bier en korte aquavit of schnaps, alhoewel deze laatste samen gedronken wordt als men gasten heeft. Drinken tezamen met een gerecht wordt aangemoedigd aangezien het eten de smaak van de drank verbetert en vice versa. Voor het dessert: probeer'' ris à l'amande'' (rijstpudding met amandelen en kersen) of ''æbleskiver'' (balvormige taartjes met aardbeienconfituur), beide normaal gezien enkel beschikbaar in december. Voor snoepjes: probeer eens een zakje ''Superpiratos'' (pikant snoep met alcohol).
==Uitgaan==
| |||
