Taalgids Hongaars: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Woordenlijst: ontbrekende |
aanvulling
Regel 1:
Het '''Hongaars''' ''(Hongaars: magyar)'' is een Fins-Oegrische taal die wordt gesproken in [[Hongarije]] en in delen van [[Roemenië]], [[Slowakije]], [[Servië]] en [[Oekraïne]]. Het Hongaars heeft zo'n 14,5 miljoen sprekers en wordt geschreven met een Latijns alfabet dat is uitgebreid met wat extra tekens.
 
{{ClearleftClearboth}}
==Grammatica==
Sommige dingen zijn in het Hongaars wat makkelijker te leren dan andere. Makkelijke dingen zijn bijvoorbeeld:
Regel 23:
* '''Leenwoorden''' uit andere talen komen rijkelijk voor in het Hongaars, zoals Latijnse (''iskola''=school), Turkse (''alma''=appel), Slavische (''kolbász''=worst, ''patak''=beek, ''rák''=krab, kanker), Franse (''sjofőr''=chauffeur, ''fotel''=fauteuil, ''szaniter''=sanitair, sardoné), Duitse (''eper''=aardbei, ''muszaj''=moeten) en Engelse (''dzsem''=jam, ''bukméker''=bookmaker, ''lízing''=leasing) woorden. De spelling wordt gewoonlijk aangepast aan het Hongaarse systeem.
* De '''woordvolgorde''' in een Hongaarse zin lijkt vaak voor ons omgekeerd; je moet bij het lezen vaak achteraan in de zin beginnen.
* De '''intonatie''' bij het spreken is inafwijkend bepaaldebij gevallen afwijkend"beslissingsvragen":
*# Gewone zinnen en ook de vragen die beginnen met een vraagwoord (zoals ''ki''=wie, ''mi''=wat, ''hol''=waar, ''mikor''=wanneer, ''hogy''=hoe) hebben een dalende intonatie in het Hongaars.
*# Bij de zogenaamde '''beslissingsvragen''' (vragen die je met ja=''igen'' of nee=''nem'' zou kunnen beantwoorden) gaat de toon geleidelijk omlaag, maar even omhoog bij de voorlaatste lettergreep en dan iets verder omlaag. Voor ons klinkt het daarom helemaal niet als een vraag (in het Nederlands gaan alle vraagzinnen aan het einde in toon iets omhoog), maar voor een Hongaar is deze intonatie nodig om de zin op te vatten als een vraag.<br>(Opmerking: Maar de woorden voor 'ja'=''igen'' of 'nee'=''nem'' worden niet vaak gebruikt: men antwoordt dan met een werkwoordsvorm, het werkwoordvoorvoegsel of een ontkenning daarvan.)
* Eén woord kan verschillende dingen betekenen; dat geldt zowel voor Nederlandse als voor Hongaarse woorden. Het woord 'alleen' kan je op meer manieren vertalen, het hangt er vanaf wat je bedoelt: alleen=slechts: ''csak'', alleen=uitsluitend: ''kizárólag'', alleen=in je eentje: ''egyedül''; de betekenis blijkt uit het zinsverband.
 
==Uitspraak==
Regel 91:
!voorbeeld
!uitspraak als
!* stem-<br>hebbend
|-
|'''b'''
|bab = ''boon''
| Nederlandse ''b'', stemhebbend
|*
|-
|'''c'''
|cica = ''kat''
|''ts'' in ''pets''
|
|-
|'''cs'''
|cseh = ''Tsjech''
|''tsj'' in ''Tsjechië''
|
|-
|'''d'''
|dél = ''zuiden, middag''
|Nederlandse ''d'', stemhebbend
|*
|-
|'''dz'''
|edző = ''trainer''
|combinatie van ''d'' + ''z''
|*
|-
|'''dzs'''
|dzsem = ''jam''
|''dzj'' zoals de uitspraak van de ''dg'' in het Engelse ''bridge''
|*
|-
|'''f'''
|fa = ''hout, boom''
|Nederlandse ''f''
|
|-
|'''g'''
|gabona = ''graan''
|''<u>g</u>'' in het Duitse ''<u>g</u>ut''
|*
|-
|'''gy'''
|gyalog = ''te voet''
|''dj'' in ''djatihout'', ''hoedje''
|*
|-
|'''h'''
|hét = ''week, zeven''
|Nederlandse ''h'', soms bijna onhoorbaar
|
|-
|'''j'''
|jó = ''goed''
|Nederlandse ''j'' in ''bajes''
|*
|-
|'''k'''
|kettő = ''twee''
|Nederlandse ''k''
|
|-
|'''l'''
|láng = ''vlam''
|Nederlandse ''l''
|*
|-
|'''ly'''
|lyuk = ''gat''
|Nederlandse ''j'' in ''bajes''
|*
|-
|'''m'''
|móly = ''mot''
|Nederlandse ''m''
|*
|-
|'''n'''
|nem = ''nee''
|Nederlandse ''n''
|*
|-
|'''ny'''
|nyár = ''zomer''
| ''nj'' in ''franje'', vgl. Spaanse "ñ"
|*
|-
|'''p'''
|pép = ''pap''
|Nederlandse ''p''
|
|-
|'''q'''
| -
|''k'', ''kw'', in leenwoorden
|
|-
|'''r'''
|rendőrség = ''politie''
|rollende Nederlandse ''r''
|
|-
|'''s'''
|sál = ''sjaal''
|''sj'' in ''sjaal''
|
|-
|'''sz'''
|szent=sint
|Nederlandse ''s'' in ''sint''
|
|-
|'''t'''
|tíz = ''tien''
|Nederlandse ''t''
|
|-
|'''ty'''
|tyúk = ''kip''
|''tj'' in ''tjalk''
|
|-
|'''v'''
|vaj = ''boter''
|Nederlandse ''w''
|*
|-
|'''w'''
| -
|Nederlandse ''w'', in leenwoorden en namen
|*
|-
|'''x'''
| -
|Nederlandse ''x'' in ''taxi'', in leenwoorden
|
|-
|'''y'''
| -
|geen ''ie''!, komt voor in de combinaties '''gy''', '''ly''', '''ny''' en '''ty''' (zie aldaar), <br>verder soms in leenwoorden en namen, dan wel vaak als ''ie''
|
|-
|'''z'''
|zab = ''haver''
|Nederlandse ''z''
|*
|-
|'''zs'''
|zsebkendő = ''zakdoek''
|de ''j'' in ''journaal'' (uitspraak: '''zj'''oernaal)
|*
|}
Opmerkingen uitspraak: