Taalgids Hongaars: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→Klemtoon en intonatie: duidelijker |
→Werkwoorden: opmaak in een tabel |
||
Regel 267:
Het lastigste deel van de vervoeging is de rol van het lijdend voorwerp. Er zijn twee hoofdtypen van vervoeging: de onbepaalde en de bepaalde vervoeging.
{|class="wikitable" style="font-size:90%;line-height:100%;"
# de <span style="background-color:#DDFFDD;"> '''onbepaalde vervoeging''' </span> wordt gebruikt als het lijdend voorwerp "onbepaald" is; dit is het geval als het onduidelijk is waarover het gaat, bijvoorbeeld:▼
|-
▲
#* er is geen bezitsaanduiding achter het lijdend voorwerp staat,▼
!rowspan="2" width="34%"|Voorbeelden lijdend voorwerp
#* er is geen verwijzing naar een al eerder genoemd of bekend verondersteld lijdend voorwerp,▼
|-
!Dit is het geval als het onduidelijk is waarover het gaat:
▲# de <span style="background-color:#FFDDDD;"> '''bepaalde vervoeging''' </span> wordt gebruikt als het lijdend voorwerp "bepaald" is; dit is het geval als het lijdend voorwerp specifiek en duidelijk is:
!Dit is het geval als het lijdend voorwerp specifiek en duidelijk is:
#* er staat een bepaald lidwoord voor (bv.: a, az = ''de, het'' bij: a ház'''at''' = ''het huis'', az autó'''t''' = ''de auto''),▼
|-
|voor het lijdend voorwerp staat geen of een een onbepaald lidwoord of een telwoord voor
|voor het lijdend voorwerp staat een bepaald lidwoord
#* als het gaat om een eigennaam, zoals van een persoon of plaats (bv.: János'''t''' lát<u>tad</u> = ''Je zag János'', Bencé'''t''' üldöz<u>i</u> = ''Hij volgt Bence'', Budapest'''et''' mutat<u>ja</u> = ''Hij laat Boedapest zien'')▼
▲
#* er is geen verwijzing naar een al eerder genoemd of in een bijzin genoemd lijdend voorwerp, bijvoorbeeld: ért<u>em</u> (az'''t'''), amit kérsz = Ik begrijp (dat), wat je vraagt/wilt.▼
|-
|achter het lijdend voorwerp staat geen bezitsaanduiding
|achter het lijdend voorwerp staat een bezitsaanduiding
|a házá'''t''' = ''haar/zijn huis'', hibám'''at''' = ''mijn fout''
|-
▲
|voor het lijdend voorwerp staat een aanwijzend voornaamwoord
| az'''t''' az autó'''t''' = ''die auto'', ez'''t''' = ''dit, deze''
|-
▲
|ért<u>em</u> (az'''t'''), amit kérsz = Ik begrijp (dat), wat je vraagt/wilt.
|-
|het lijdend voorwerp betreft een 1<sup>ste</sup> of 2<sup>de</sup> persoon
|het lijdend voorwerp betreft een 3<sup>de</sup> persoon
|Vergelijk: engem(et) = ''mij'', téged(et) = ''jou'', minket = ''ons'', titeket/beneteket = ''jullie''<br>Tegenover: ő'''t''' = ''hem, haar'', Ön'''t''' = ''U'', ők'''et''' = ''hen''
|-
|
|het lijdend voorwerp is een eigennaam, zoals van een persoon of plaats
▲
|}
Als het onderwerp de 1<sup>ste</sup> persoon enkelvoud (én = ''ik'', wordt weggelaten) en het lijdend voorwerp de 2<sup>de</sup> persoon (téged = ''jou'', of titeket = ''jullie'') betreft is er een speciale vervoeging met de uitgang: -lak/-lek.
| |||