Taalgids Hongaars: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Werkwoorden: aanpassing
→‎Grammatica: aanvulling, aanpassing
Regel 2:
__TOC__
<br clear="left"/>
== Grammatica ==
Sommige dingen zijn in het Hongaars wat makkelijker te leren dan andere. Makkelijke dingen zijn bijvoorbeeld:
* De '''uitspraak''' is niet erg moeilijk te leren, het is meer een kwestie van wennen:
*# de '''klemtoon''' valt altijd op de eerste lettergreep, hoe lang het woord ook is, en ook bij leenwoorden uit andere talen,
*# de uitspraak is '''fonetisch'''; de letters in het Hongaars worden altijd op de zelfde manier uitgesproken. Alleen de ''j'' en de ''ly'' hebben dezelfde uitspraak: als de Nederlandse 'j',
Regel 17:
* Er zijn '''40 letters''' (grafemen) in het Hongaarse alfabet (''ábécé''). Zo worden de ''Cs, Dzs, Gy, Ly, Ny, Sz, Ty'' en ''Zs'' als aparte letters beschouwd en ze worden dan ook apart opgenomen in de woordenboeken.
* Verder heeft alleen het Hongaars de letters ''ő'' en ''ű'', die in geen andere taal worden gebruikt; deze letters zijn de lange varianten van ''ö'' en ''ü''.
* Het grote aantal '''naamvallen''' (ruim 20) is in eerste instantie overdonderend, maar veel ervan komen overeen met de Nederlandse voorzetsels (zoals 'in', 'uit', 'op', 'van af', 'bij') en blijken dan niet meer zó ingewikkeld; eigenlijk betreft het hier geen "echte" naamvallen zoals die in veel Indo-Europese talen voorkomen.
** Wel is het nodig ook de Nederlandse begrippen onderwerp, lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp te kennen om de regels hier goed toe te passen.
* De '''werkwoordvervoeging''' wordt mede bepaald door de aard van het '''lijdend voorwerp'''. Voorbeelden: ''Latok.''=Ik zie, ''Látlak.''=Ik zie jou, ''Latom.''=Ik zie het/hem/haar.
* Voor ons komen in het Hongaars '''weinig herkenbare woorden''' voor.
** Voorbeelden: Het woord uit het Hongaars, dat in veel talen voorkomt is ''kocsi'' dat je uitspreekt als 'kotsji', het betekent wagen; in het Nederlands is dat koets geworden, in het Engels coach.<br>Ook het woord ''gulyás''='goulash' kennen we.
* '''Leenwoorden''' uit andere talen komen rijkelijk voor in het Hongaars, zoals Latijnse (''iskola''=school), Turkse (''alma''=appel), Slavische (''kolbász''=worst, ''patak''=beek, ''rák''=krab, kanker), Franse (''sjofőr''=chauffeur, ''fotel''=fauteuil, ''szaniter''=sanitair, sardoné), Duitse (''eper''=aardbei, ''muszaj''=moeten) en Engelse (''dzsem''=jam, ''bukméker''=bookmaker, ''lízing''=leasing) woorden. De spelling wordt gewoonlijkvrijwel altijd aangepast aan het Hongaarse fonetische systeem.
* De '''woordvolgorde''' in een Hongaarse zin lijkt vaak voor ons omgekeerd; je moet bij het lezen vaak achteraan in de zin beginnen.
* De '''intonatie''' (zinsmelodie) is afwijkend bij "beslissingsvragen":
*# Gewone zinnen en ook de vragen die beginnen met een vraagwoord (zoals ''ki''=wie, ''mi''=wat, ''hol''=waar, ''mikor''=wanneer, ''hogy''=hoe) hebben een dalende intonatie in het Hongaars, wat daardoor wat eentonig klinkt.
*# Bij de zogenaamde '''beslissingsvragen''' (vragen die je met ja=''igen'' of nee=''nem'' zou kunnen beantwoorden) gaat de toon geleidelijk omlaag, maar even omhoog bij de voorlaatste lettergreep en dan iets verder omlaag. Voor ons klinkt het daarom helemaal niet als een vraag (in het Nederlands gaan alle vraagzinnen aan het einde in toon iets omhoog), maar voor een Hongaar is deze intonatie nodig om de zin op te vatten als een vraag.<br>(Opmerking: MaarHet is lastig dat de woorden voor 'ja'=''igen'' of 'nee'=''nem'' worden niet vaak worden gebruikt: men antwoordt danvaak met een werkwoordsvorm, het werkwoordvoorvoegsel of een ontkenning daarvan.)
 
Eén woord kan verschillende dingen betekenen; dat geldt zowel voor Nederlandse als voor Hongaarse woorden. Het woord 'alleen' kan je op meer manieren vertalen, het hangt er vanaf wat je bedoelt: alleen=slechts: ''csak'', alleen=uitsluitend: ''kizárólag'', alleen=in je eentje: ''egyedül''; de betekenis blijkt uit het zinsverband.