Man: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 6:
|capital=[[Douglas (Isle of Man)|Douglas]]
|government=parlementaire democratie
|currency=British pound (GBP); (
|area=572 km²
|population=85.421 (2012)
|language=Engels, Manx
|religion=Anglicaans, Rooms Katholiek,
|electricity=
|tld=.im
|timezone=UTC
Regel 17:
}}
'''Man''' is een eiland in de Ierse Zee tussen Groot-Brittannië en Ierland. Het is een zogeheten ''Crown Dependency'': dat wil zeggen dat het officieel door de koningin van het Verenigd Koninkrijk bestuurd wordt, niet door de Britse regering. Man maakt dan ook geen deel uit van het Verenigd Koninkrijk, en het ligt niet in de Europese Unie. Het eiland heeft daarentegen zijn eigen parlement, de ''Tynwald'' geheten.
==Regio's==
De regio’s van Man komen grofweg overeen met de vier erkende steden (zie hieronder). Ook al worden deze ‘steden’ genoemd, toch kan alleen Douglas als een echte stad beschouwd worden. Peel aan de westkust, bijvoorbeeld, heeft slechts zo’s 4000 inwoners.
==Steden==
Regel 31 ⟶ 32:
*Port Erin
*Port St Mary
*St. John
*Laxey
==Info==
Regel 68 ⟶ 71:
*'''Valuta'''
**Op Isle of Man kunt u andere munten en bankbiljetten aantreffen dan in Engeland en Wales. De waarde is wel gelijk aan het Britse Pond, maar u kunt ze niet in Engeland en Wales gebruiken. Net als in de rest van Groot-Brittannië betaal je op Isle of Man ook met Britse ponden (£). Er zijn op Isle of Man overal pinautomaten. Alle creditcards worden geaccepteerd en ook reizigercheques kunnen overal ingewisseld worden.
*'''Klimaat, reistijd, kleding'''
Regel 85 ⟶ 88:
*Overtochten van Calais naar Dover kun je ook met ''Seafrance'' maken.
*Veerdiensten naar Isle of Man vanuit Liverpool en Heysham.
*''Isle of Man Steam Packet Company'' is de rederij van het eiland Man. Er wordt dagelijks vanuit Liverpool en Heysham naar Douglas gevaren. De overtocht vanuit Liverpool is het kortst.
===Per Vliegtuig===
Regel 100 ⟶ 104:
===Per Bus===
==Rondreizen==
Man heeft een dicht wegennetwerk met in het algemeen betrouwbare busverbindingen. Het knooppunt bevindt zich achter de ferryterminal in Douglas.
===Per bus===
''Bus Vannin'' is de nationale vervoersmaatschappij. Alle bussen vertrekken vanuit Douglas en volgen dan de noordelijke route (eerst naar Peel en dan naar Ramsey), of de zuidelijke (naar Peel en vervolgens naar Port Erin). U kunt in de bus zelf een kaartje kopen. De prijzen zijn afhankelijk van de lengte van de route. Een retourtje van Peel naar Ramsey kost bijvoorbeeld 5,70 pond (stand in 2018). In het weekend is de dienstverlening iets beperkter.
Soms, indien u niet naar Douglas wilt, moet u ergens overstappen. De lijn van Peel naar Castletown zal dan bijvoorbeeld vanuit Peel door een bus met bestemming ‘Foxdale’ worden verzorgd; in Foxdale stapt u over in een klein busje voor een achttal passagiers. Bij twijfel kunt u steeds de chauffeur vragen of er een ''through-ticket'' verkrijgbaar is. In de ferryterminal in Douglas kunt u handige boekjes met alle actuele dienstregelingen van de bussen krijgen. Deze zijn gratis.
==Taal==▼
===Per trein===
De treinen op Man hebben meer een toeristisch karakter dan dat ze als alledaags transportmiddel worden gebruikt, en het gaat ook trager dan met de bus.
*U kunt echter een stoomtrein van Douglas naar Ballasalla of Port Erin nemen. De coupés bieden plaats aan vier passagiers en hebben oude ramen die u met een lederen riem moet vastmaken. In het toeristenseizoen kan de trein volledig vol zitten.
*Met de Snaefell Mountain Railway kunt u ’s zomers vanuit Laxey naar de top van de Snaefell reizen, de enige berg op het eiland. Dit kost 12 pond voor een retourticket. Deze trams met een houten interieur zijn heel oud en langzaam, maar het uitzicht loont de moeite.
*Een elektrische trein rijdt van Douglas naar Ramsey in het noorden. Ook dit gaat langzamer dan de bus.
*Voorts heeft Laxey nog een gerestaureerd parcours waarop stoomtreintjes rondrijden. Dit wordt door vrijwilligers onderhouden en is enkel op zondagen tijdens de zomer in dienst.
▲==Taal==
*''Engels''. Het Engels van Man is een soort Midlands-Engels, met een uitspraak die weinig van die van Liverpool verschilt.
*''Manx'' is de oorspronkelijke taal van Man. U zult deze Keltische taal vooral geschreven zien, namelijk op officiële bordjes en informatiepanelen. Nadat de laatste spreker in 1976 gestorven was, is het Manx weer tot leven gewekt. Het wordt op school onderwezen en enkele honderden mensen spreken het nu weer. De meeste inwoners kennen op zijn minst enkele zinnetjes in het Manx. Bijvoorbeeld: ‘goedemorgen’ is ‘moghrey mie’, ‘tot ziens’ is ‘slane’, ‘verboden’ is ‘meelowit’. Het eiland Man heet in het Manx ‘Mannin’, en de genitief daarvan is ‘Vannin’; vandaar dat de busmaatschappij ''Bus Vannin'' heet. U kunt desgewenst her en der woordenboekjes en cursussen kopen.
==Kopen==
*Het winkelaanbod op Man verschilt niet veel van het Britse vasteland. Etenswaren vindt u in supermarkten als ''The Co-operative'' en ''Marks and Spencer''; ook kledingwinkels als ''Debenhams'' en ''Primark'' zijn er vertegenwoordigd. Man heeft ook zijn eigen supermarktketen, die ''Shoprite'' heet: deze is geassocieerd met het Britse ''Waitrose'' en zodoende aan de prijzige kant. Voor souvenirs kunt in alle stadjes terecht.
===Kosten===
*De prijzen zijn veelal op Brits niveau maar enigzins duurder, ondanks de lage taksen. Dit heeft er natuurlijk mee te maken dat vele producten geïmporteerd moeten worden.
==Eten==
*Bezaaid over het eiland vindt u restaurants, pubs en bistro’s waar verse vis en zeevruchten verkrijgbaar zijn. Ook worden hier mosselen en kreeften gekweekt (reken op ongeveer dertig pond voor een gekookte kreeft). Op Man wordt ook een eigen schapenras geteeld, de primitieve Laoghtan met lange horens. U vindt dit schapenvlees in menig restaurant op het menu. Voor het overige is de keuken standaard Brits, met ''cottage pies'', ''mac and cheese'', ''hunter’s chicken'' enzovoorts.
*Op Man wordt bier en cider gebrouwen en gin gestookt. De gin van Man heet ''Fynoderee'', naar een Manx fabelwezen.
==Uitgaan==
Nachtclubs vindt u hoofdzakelijk in Douglas. De andere stadjes hebben pubs waar u wat kunt drinken en met de ''locals'' kunt praten.
==Overnachten==
Douglas heeft het grootste aanbod aan hotels en B&B’s, gevolgd door Port Erin en Ramsey. In Peel zijn er slechts twee pensions. U kunt ook vakantiehuisjes met eigen verzorging huren. De brochure van de toeristische dienst van Man biedt een compleet overzicht van alle aanbieders op het eiland.
==Leren==
Regel 122 ⟶ 147:
==Veiligheid==
*Op Man hebt u weinig te vrezen. Afgezien van een occasionele diefstal of inbraak is de criminaliteit beperkt. Dronken jongeren (en ook wel ouderen) in de pubs kunnen bijwijlen voor wat overlast op straat zorgen, maar het aanbod aan etablissementen op het eiland is groot genoeg om dergelijke risico’s te kunnen vermijden. Ga gewoon naar een andere pub wanneer het te rumoerig wordt.
==Gezondheid==
*Als onafhankelijk gebied binnen de Britse Eilanden is Man een geval apart. Wie in het Verenigd Koninkrijk woont, wordt hier (dankzij een wederzijds verdrag) door de National Health Service gedekt, maar niet ingeval men naar het vasteland overgevlogen moet worden. Burgers van elders moeten hun eigen kosten dekken; denk eraan dat Man überhaupt nooit in de Europese Unie heeft gelegen en een eventuele EU-ziekteverzekering hier niet van toepassing is. Overweeg een ongevallenverzekering indien u een zwakke gezondheid hebt of van plan bent aan extreme sporten te gaan doen. De kosten voor medische hulp in noodgevallen kunnen hoog oplopen.
==Respect==
*De Manxen zien zichzelf als afstammelingen van Kelten en Vikingen. Ze zijn trots op hun onafhankelijkheid en willen geenszins voor Britten versleten worden. Ze zijn zich goed bewust van hun tradities en staan erop dat ze het oudste ononderbroken parlement ter wereld hebben. U mag de Snaefell beslist geen ‘heuvel’ noemen: ze zullen u er snel op wijzen dat het een ‘echte berg’ is.
*Wanneer een bus over de ''Fairy Bridge'' rijdt, tussen Port Erin en Douglas, zullen de passagiers de feeën groeten. Deze traditie wordt heel serieus genomen.
==Contact==
| |||