Verenigd Koninkrijk: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 33:
===Cultuur===
De Britse cultuur is enerzijds sterk regionaal gebonden en heeft anderzijds invloeden van overal ter wereld ondergaan. De BBC wordt wereldwijd gerespecteerd als een bron van betrouwbare journalistiek en kwaliteitsvolle documentaires, en dankzij zijn mondiale mediakanalen — daarbij geholpen door de Engelse taal — wordt de mening van het Verenigd Koninkrijk op wereldvlak nog steeds serieus genomen, ook al is ''the Empire'' inmiddels geschiedenis. De cultuur en mentaliteit van het Verenigd Koninkrijk zijn gediversifieerd en veelzijdig. Veel meer dan in de rest van West-Europa speelt hier sociale klasse een rol bij de meningen die men erop nahoudt: de Britten hebben nog steeds een sterk uitgesproken beeld van wat als ''working class'', ''middle class'' en ''upper class'' geldt, en hun visie op elkaar en op de wereld wordt daar dan ook gedeeltelijk door beïnvloed. Deze sociale stratificatie wordt weerspiegeld in de persoonlijke interesses van de inwoners, maar ook in hoe ze spreken, welke kranten ze lezen, wat ze meestal eten, waar ze hun boodschappen doen enzovoorts. Ook hun regionale identiteit vormt een belangrijk aspect van hoe de Britten zichzelf waarnemen. Voor toeristen kan een zeker bewustzijn van deze mentaliteit nuttig zijn: tijdens een cricketwedstrijd met ''cream tea'' ergens in de [[Cotswolds]] wordt nu eenmaal anders over de zaken gedacht dan in een bruine kroeg vol voetbalfans aan de rand van [[Carlisle (Engeland)|Carlisle]]. In de MacDonald’s of de Burger King komen andere mensen dan in de bistro van het stadstheater. Er zijn echter ook bindende factoren: zo staan Britten bekend om hun uitstekende gevoel voor humor. Ze hebben een rijk repertorium aan oneliners en ironische opmerkingen, en de beste manier om in onbekend gezelschap het ijs te breken, is vaak een sarcastisch grapje of een woordspeling te maken. Nog iets anders wat ze gemeenschappelijk hebben, is hun strikte naleving van wachtrijen, of het nu in de pub, in het postkantoor of aan de bushalte is. ‘Jumping the queue’ is aanstootgevend: ga dus in de rij staan en wacht netjes uw beurt af.
Voetbal, snooker, paardenrennen en rugby zijn populaire sporten onder de werkende klasse. Cricket en tennis hebben een sterk middenklasse-imago. Elitaire sporten zijn bijvoorbeeld polo en (behalve in Schotland) golf. Kranten van de ''working class'' zijn onder andere ''The Sun'' en ''The Daily Mail''; wie ''The Times'' of ''The Daily Telegraph'' leest, wordt als bemiddeld en conservatief gezien. ''The Guardian'', ''The Independent'' en ''The Scotsman'' zijn progressieve middenklassekranten.
Een woonkamer ‘lounge’ noemen is een ''working class''-gewoonte; de middenklasse spreekt van ‘sitting room’ of ‘living room’. Wanneer iemand het over ‘tea’ heeft en daarbij het avondmaal bedoelt, is die persoon ofwel ''working class'', ofwel een noorderling (of natuurlijk beide): in Noord-Engeland zal men bijvoorbeeld het middag- en avondmaal allebei ‘dinner’ noemen en ze indien nodig onderscheiden als ‘lunch dinner’ en ‘tea dinner’. In Zuid-Engeland wordt dan weer op deze terminologie neergekeken.
====Engeland====
In Engeland is men ofwel een ''southerner'', ofwel een ''northerner''. Dat komt zowel tot uiting in het accent als in de clichés die ermee geassocieerd worden. Zo zouden zuiderlingen bemiddeld en snobistisch zijn en hun dagen vullen met jachtpartijen en theekransjes in een riant landhuis, terwijl het stereotype van noorderlingen is dat ze brutaal en laaggeschoold zijn en heel ongezond eten. Binnen deze tweespalt bestaan er nog fijnere onderverdelingen: [[Londen]] geldt dan als elitair en wereldvreemd, terwijl [[Somerset]] bevolkt wordt door cider drinkende boeren op tractoren. Mutatis mutandis wordt [[Manchester]] als grauw en vuil waargenomen, terwijl in [[Newcastle upon Tyne]] iedereen halfnaakt en dronken over straat loopt. Tot zover de clichés. In werkelijkheid heeft Engeland een heel diverse cultuur. Goed opgeleide Engelsen weten vaak heel veel over hun lokale geschiedenis, zonder dat dit met chauvinisme gepaard gaat. De ''working classes'' zijn echter niet minder gastvrij en zullen u ook met ''Sir'' of ''Madam'' aanspreken. Beleefdheid is voor iedereen belangrijk. Engels nationalisme is nauwelijks politiek georganiseerd; de ''English Democrats'' is de enige partij die Engels zelfbestuur nastreeft en is een verwaarloosbare groepering.
====Noord-Ierland====
Hier is etniciteit onontkoombaar. Eeuwen van strijd tussen katholieken en protestanten hebben tot een sectarische verdeeldheid geleid in steden als [[Belfast]] en [[Londonderry]] (dat u, naargelang met wie u spreekt, ''Londonderry'' of ''Derry'' hoort te noemen). Onder de jongere generaties is echter wel een grotere flexibiliteit merkbaar — vele jongeren kan het allemaal niet zoveel meer schelen, en zij gaan vrijelijk om met wie ze willen, ongeacht de achtergrond van hun families. Belfast was ooit een toonaangevend centrum van de scheepsbouwindustrie. Tegenwoordig vindt de stad zichzelf opnieuw uit in de culturele en toeristische sector. Tijdens optochten van de protestantse Oranjemannen, met hun traditionele paraplu’s en bolhoeden, kunnen de spanningen af en toe nog oplopen. Voor de kust van Noord-Ierland ligt het eiland [[Rathlin]], dat een bezoek waard is. De spoorlijn langs de Noord-Ierse kust biedt indrukwekkende panorama’s.
====Schotland====
Schotten zijn meestal erg trots op hun afkomst. Schotland en Engeland hebben eeuwenlang oorlog gevoerd en het wantrouwen jegens Engeland zit diep geworteld, ook al heeft dit heden ten dage gewoonlijk de vorm van grapjes ten koste van de zuiderburen aangenomen. Schotse onafhankelijkheid blijft een twistpunt: ongeveer de helft van de bevolking is ervoor, de andere ertegen. De ''Scottish National Party'' staat sterker dan ooit tevoren, maar veel Schotten beschouwen zich niet alleen als ''Schot'' maar ook als ''Brit'', en economische overwegingen zijn belangrijk in dit debat. Schotland wordt gekenmerkt door talloze middeleeuwse kastelen en ruïnes, ruige landschappen met meren en heuvels met schapen. De Schotse economie draait grotendeels op aardoliewinning uit de Noordzee, in mindere mate ook op visvangst. In het algemeen worden Schotten als ietwat minder conservatief dan Engelsen gezien; ze staan ook positiever tegenover de Europese Unie dan hun zuiderburen. In tegenstelling tot het stereotype zijn ze niet zuiniger of gieriger dan andere volkeren. Kilts dragen de meesten alleen op feestdagen. De meeste Schotten spreken bijna geen woord Gaelisch; in de Laaglanden worden er steeds meer cursussen aangeboden, maar het blijft een nicheonderwerp. Wel algemeen bekend is ''slàinte mhath'' (spreek uit: ''slandzje va''), dat u gerust kunt zeggen bij het toasten met het onvermijdelijke glas whisky.
====Wales====
Het Welshe nationalisme is minder uitgesproken dan het Schotse. ''Plaid Cymru'' is de nationalistische partij. Wales is reeds sinds de middeleeuwen met Engeland verenigd. Het heeft een rijk verleden en was voorheen een belangrijk centrum van de steenkoolindustrie. Wie Welsh spreekt, is daar gewoonlijk zeer trots op, en het is ''not done'' om zich laatdunkend over de Welshe taal uit te laten. Het tweetaligheidsbeleid wordt strikt nageleefd. Wales heeft een sterk bergachtig landschap; van oudsher vormde de bergketen een natuurlijke grens tussen Engeland en Wales. De spoorlijnverbindingen dwingen u dikwijls eerst naar Engeland te gaan en daar over te stappen, bij gebrek aan rechtstreekse verbindingen tussen Noord- en Zuid-Wales.
====Erfgoedorganisaties====
Kelten, Vikingen en Normandiërs hebben allen hun sporen in de Britse cultuur nagelaten. Er zijn prehistorische steencirkels te vinden naast Angelsaksische grafheuvels, Romaanse kastelen en Tudorlandhuizen. Voor geschiedenisliefhebbers heeft het Vernigd Koninkrijk buitengwoon veel te bieden. De Engelse erfgoedorganisatie heet '''[https://www.english-heritage.org.uk English Heritage]''', de Schotse '''[https://www.historicenvironment.scot Historic Environment Scotland]''' en in Wales is '''[https://cadw.gov.wales/?lang=en Cadw]''' actief. Noord-Ierland heeft verschillende organisaties, die gecoördineerd worden door het '''[http://www.heritagetrustnetwork.org.uk/about-us/areas/northern-ireland/ Heritage Trust Network]'''.
Lang niet alle kastelen en historische gebouwen worden door deze erfgoedorganisaties beheerd. Vele zijn in handen van lokale trusts, standsbesturen of privé-eigenaren.
===Klimaat===
| |||