Utrechtse Heuvelrug: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
FredTC (overleg | bijdragen)
→‎Geschiedenis: Van dit hoofdstuk HTML-commentaar met aanwijzingen gemaakt.
FredTC (overleg | bijdragen)
U en je door elkaar. Geschiedenis verplaatst naar OP. Mapframe toegevoegd.
Regel 1:
{{pagebanner|Utrechtse Heuvelrug panorama banner.jpg}}
De '''Utrechtse Heuvelrug''' [http://www.vvvheuvelrug.nl/] is een regio in het zuidoosten van de provincie [[Utrecht (provincie)|Utrecht]]. Door een gemeentelijke herindeling is er in 2006 in het zuiden van deze regio een gemeente gevormd met dezelfde naam—deze omvat slechts een deel van de regio.
 
<gallery>
File:1-P1120025 Landgoed Heidestein Zeist.JPG|Utrechte Heuvelrug
File:DoornCastle.jpg|Doorn
File:Driebergen, de Grote Kerk in straatzicht foto1 2012-05-27 16.54.jpg|Driebergen
File:Renswoude - Dorpsstraat 34 - 1.JPG|Renswoude
</gallery>
==Plaatsen==
 
* [[Austerlitz]]
* [[De Bilt]]
Regel 20 ⟶ 14:
 
==Andere bestemmingen==
 
* [[Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug]]
 
==Info==
 
In het gebied waar zich nu de Utrechtse Heuvelrug bevindt stroomden oorspronkelijk de Maas en de Rijn noordwaarts. Echter, zo'n 150.000 jaar geleden in de voorlaatste IJstijd (het Saalien), werd het gebied bedenkt met een reusachtige gletsjer. Deze nam zand en gesteente met zich mee en op deze manier ontstond de zandrug. Aan het einde van de ijstijd is de gletsjer gesmolten en heeft het smeltwater brede dalen uitgesleten in de grond.
 
<!--
**********************************************************************************
*** "Geschiedenis" is geen hoofdstuk van het artikelsjabloon voor Regio's. ***
*** De meeste info past beter bij het Wikipedia-artikel "Utrechtse Heuvelrug". ***
*** Wel zou bijvoorbeeld bij "Bekijken" de "Piramide van Austerlitz" kunnen ***
*** worden vermeld, met een regeltje tekst over de geschiedenis er van. ***
**********************************************************************************
== Geschiedenis ==
 
=== Prehistorie ===
De Utrechtse Heuvelrug is, zoals onder het kopje info staat, gevormd in de voorlaatste IJstijd, doordat optrekkende gletsjers zand en steen voor zich uit duwden. Toen het ijs wegtrok werd het gebied langzaamaan bevolkt door grote dieren zoals beren en reuzenherten, en in het Midden-Paleolithicum (100.000 tot 150.000 v.Chr) begonnen de eerste mensen zich te vestigen op de Heuvelrug. Dit was omdat dit een van de weinige stukjes van Nederland was die toentertijd niet het risico liepen te overstromen. Rond 2000 v.Chr. doken er voor het eerst grafheuvels op, die er vandaag de dag nog steeds liggen. De grafheuvels verdwenen in de Romeinse Tijd, wat ons brengt naar...
 
=== Romeinse Tijd ===
De Utrechtse Heuvelrug maakte in de oudheid geen deel uit van het ''Imperium Romanum'', maar toen Julius Caesar tussen 58 v.Chr. en 51 v.Chr. de landen ten zuiden van de Rijn veroverde, kregen de bewoners van de heuvelrug ongetwijfeld allemaal Romeinse invloed binnen. Denk aan kippen, katten, dakpannen, woorden uit 't Latijn, ijzer, geschreven tekst en geld (in plaats van ruilhandel). Zij kregen dat allemaal binnen door Romeinse kooplieden die de streek bezochten, en, in grotere mate, Germanen van de Heuvelrug die naar het ''Imperium Romanum'' afrezen. Een belangrijke gebeurtenis dus.
 
In de 5e eeuw trokken de Hunnen Europa al plunderend en moordend Europa binnen, en ze lieten ook op de Heuvelrug een grote impact achter. Mede door de Hunnen trokken de Romeinen rond 476 weg uit onze streken, wat dan weer een rampzalige gebeurtenis was. De meeste inwoners van de Heuvelrug trokken dan ook weg met de Romeinen. Doordat de meeste inwoners van de Heuvelrug door de Hunnen waren vermoord of met de Romeinen mee waren gegaan, was de Heuvelrug een tijd erg dunbevolkt, wat ervoor zorgde dat het wild z'n gang kon gaan en de natuur zich een paar decennia vrij kon ontwikkelen. Uit het machtsvacuüm dat de Romeinen achterlieten na hun vertrek ontstond op de Utrechtse Heuvelrug het gouw Flethite, met Zeist als hoofdstad. Flethite beheerste de hele Heuvelrug. In de late 5e eeuw werd het gouw Flethite na een korte oorlog door het Frankische Rijk veroverd. De 5e eeuw was dus een drukke tijd voor de Heuvelrug!
 
=== Vroege Middeleeuwen ===
Rond het jaar 700 bekeerde Willibrord de mensen van de Utrechtse Heuvelrug tot het christendom. Willibrord heeft nog steeds een schrijn en een standbeeld in de stad Utrecht. (Hoewel de traditionele Germaanse godsdienst en gebruiken nog honderden jaren lang levend bleven). In diezelfde eeuw voerde Karel de Grote, keizer van het Frankische Rijk, vanuit onder andere de Utrechtse Heuvelrug oorlog met de Saksen uit het oosten van Nederland en Duitsland.
 
Nóg een ramp trof Nederland in de 9e eeuw, in 838 om precies te zijn. In dat jaar overstroomde bijna heel Noordwest-Nederland, waardoor duizenden mensen stierven en nog meer mensen zichzelf dakloos vonden. Voor de Utrechtse Heuvelrug was het echter een prettige gebeurtenis, want de vele vluchtelingen die deze ramp teweegbracht kwamen massaal naar de Utrechtse Heuvelrug om hun voeten droog te houden. Deze mensen boostten de economie van de dunbevolkte Heuvelrug, want er was genoeg werk te doen (houthakken, jagen, bouwen), en ze stichtten de stad Zeist.
 
In de 9e eeuw groeide Wijk bij Duurstede, in het zuiden van de Heuvelrug, uit tot een van de grootste handelsplaatsen in heel West-Europa. Daar kwamen de Vikingen op af, die Wijk bij Duurstede (toen Dorestad geheten) meerdere malen plunderden en soms veroverden ze Dorestad ook voor een tijdje. In die tijd namen ze naast geld, eten en grondstoffen ook heel veel slaven mee, vooral van de Utrechtse Heuvelrug. Die slaven hielden ze niet allemaal in hun eigen, dunbevolkte Scandinavië, maar ze brachten de meeste slaven die ze hier hebben geroofd naar het Byzantijnse Rijk en het Kalifaat van Bagdad, waar het goed ging en de rijken snakten naar slaven, die de Vikingen hun brachten. Ze kregen de slaven daar over de rivieren van Oost-Europa (de Dnjepr en de Don). De Utrechtse slaven integreerden langzaam in de oosterse rijken, en de vrouwelijke slaven kregen vaak meerdere kinderen van hun meesters, dus waarschijnlijk heeft een klein deel van de Turkse en Irakese bevolking een aantal voorouders van de Utrechtse Heuvelrug!
 
=== Volle Middeleeuwen ===
Na die verschrikkelijke tijd van oorlog en plunderingen door Vikingen begon Utrecht pas écht naam te maken als onafhankelijk bisdom. De bisschop van Utrecht was in die tijd de baas over alle kerken in het huidige Zeeland, Overijssel en Drenthe, en daarmee hadden ze dus de facto de macht in die gebieden. Er werden handelsroutes aangelegd dwars door de Utrechtse Heuvelrug, waardoor het weer iets beter ging met het gebied. Maar na een tijd nam de macht en rijkdom van Utrecht af doordat Vlaanderen en Holland steeds meer macht kregen. Daardoor nam het belang en de economie van de Utrechtse Heuvelrug ook af.
 
=== 80 jarige oorlog & Gouden Eeuw ===
In de 80 jarige onafhankelijkheidsoorlog tegen Spanje speelde de Utrechtse Heuvelrug geen rol. De Gouden Eeuw drukte een groot stempel op het landschap van de Utrechtse Heuvelrug. In die tijd werden er heel veel bossen gekapt en aangeplant om genoeg hout te produceren voor de scheepsbouw. Ook werd de Stichtse Lustwarande aangelegd in deze tijd, een gordel van vele landhuizen, villa's en kastelen op de Utrechtse Heuvelrug waar de rijke kooplieden uit Holland konden wonen in hun vakanties.
 
=== Napoleon en de monarchie ===
Toen Napoleon Bonaparte rond 1800 de Nederlanden veroverde, verbleef zijn leger een tijd op de Utrechtse Heuvelrug. Ze bleven maar kort, maar hun sporen zijn nog steeds duidelijk zichtbaar, vooral in de vorm van de [[Piramide van Austerlitz]]. Koning koopman (Willem I) heeft niet zo'n grote afdruk op de Heuvelrug als op de rest van Nederland, want de Heuvelrug was niet geschikt voor kanalen en fabrieken vanwege het droge, heuvelachtige landschap. De koninklijke familie liet in die tijd wel een paleis bouwen op de Heuvelrug, paleis Soestdijk. Dat staat er nu ook nog steeds.
 
=== Wereldoorlogen en de wederopbouw ===
U heeft vast wel gehoord van de slag bij de Grebbeberg, bij Rhenen. Daar vond in de tweede wereldoorlog een grote slag plaats tussen het Duitse en het Nederlandse leger. Er zijn bij de Grebbeberg nog steeds veel overblijfselen uit de tweede wereldoorlog, zoals oorlogsgraven en een gedenkteken. De Duitsers bouwden bij Amersfoort ook een werkkamp voor mensen die zij als misdadigers beschouwden, genaamd Kamp Amersfoort. Het kamp is nog steeds te bezichtigen. Na de 2e wereldoorlog popten er in de steden en dorpen van de heuvelrug talloze vinexwijken op, maar het mooie landschap van landhuizen, bossen, heide en pannenkoeken is toen gelukkig best goed behouden gebleven.
-->
 
==Taal==
Regel 73 ⟶ 28:
 
===Per trein===
 
Vanaf Utrecht Centraal is het mogelijk om de trein te pakken naar verschillende dorpen en grotere plaatsen op en rond de Utrechtse Heuvelrug.
 
===Per bus===
 
Ook per bus zijn er veel verschillende plaatsen bereikbaar. In Utrecht rijden bussen van het bedrijf U-OV.
 
===Per boot===
 
Het zuidelijke gedeelte van de Utrechtse Heuvelrug ligt aan de Rijn en de Lek. Onder andere [[Rhenen]] en [[Wijk bij Duurstede]] beschikken over havens en vanaf daar kunt u uitstekend de Utrechtse Heuvelrug op. Ook aan de noordkant van de Utrechtse Heuvelrug, in de [[Gooi en Vechtstreek]], zijn verschillende havens te vinden. Op de Utrechtse Heuvelrug zelf is geen water en dus geen scheepvaart mogelijk.
 
==Rondreizen==
{{mapframe|52.0556|5.3517|zoom=10}}
Er gaan maar weinig rondreizen door de Utrechtse Heuvelrug. Dat is deels zo omdat het gebied eigenlijk geweldig te bezichtigen is als individu, want de infrastructuur en het openbaar vervoer zijn goed op orde op de Utrechtse Heuvelrug.
 
===Per trein===
 
===Per auto===
 
===Per bus===
 
===Per boot===
 
==Bekijken==
* {{see
 
| name=Huis Doorn | alt= | url= | email=
* '''Huis Doorn.''' Voormalige waerburucht en woning van Wilhelm II tussen 1920 en 1941.
| address= | lat= | long= | directions=
* '''De Kaap.''' Een 26 meter hoge uitkijktoren bij Doorn die een prachtig uitzicht over het gebied biedt.
| phone= | tollfree= | fax=
* '''Kaapse Bossen.''' Bos, heide en schrale graslanden gelegen tussen [[Doorn]] en [[Maarn]].
| hours= | price=
* '''Landgoederen.''' De drie landgoederen Heidestein, Bornia en Noordhout vormen me telkaar het grootste aaneengesloten gebied van het heel Het Utrechts Landschap.
| content=Voormalige waterbrucht en woning van de Duitse keizer Wilhelm II tussen 1920 en 1941.
* '''Stichtse Lustwarande.''' Een serie van ruim honderd buitenplaatsen in het zuidwestelijke gedeelte van het gebied.
}}
* {{see
| name=De Kaap | alt= | url= | email=
| address= | lat= | long= | directions=
| phone= | tollfree= | fax=
| hours= | price=
| content=Een 26 meter hoge uitkijktoren bij Doorn die een prachtig uitzicht over het gebied biedt.
}}
* {{see
| name=Kaapse Bossen | alt= | url= | email=
| address= | lat= | long= | directions=
| phone= | tollfree= | fax=
| hours= | price=
| content=Bos, heide en schrale graslanden gelegen tussen [[Doorn]] en [[Maarn]].
}}
* {{see
| name=Landgoederen | alt= | url= | email=
| address= | lat= | long= | directions=
| phone= | tollfree= | fax=
| hours= | price=
| content=De drie landgoederen Heidestein, Bornia en Noordhout vormen me telkaar het grootste aaneengesloten gebied van het heel Het Utrechts Landschap.
}}
* {{see
| name=Stichtse Lustwarande | alt= | url= | email=
| address= | lat= | long= | directions=
| phone= | tollfree= | fax=
| hours= | price=
| content=Een serie van ruim honderd buitenplaatsen in het zuidwestelijke gedeelte van het gebied.
}}
<gallery>
File:1-P1120025 Landgoed Heidestein Zeist.JPG|Utrechte Heuvelrug
File:DoornCastle.jpg|Doorn
File:Driebergen, de Grote Kerk in straatzicht foto1 2012-05-27 16.54.jpg|Driebergen
File:Renswoude - Dorpsstraat 34 - 1.JPG|Renswoude
</gallery>
 
==Doen==
 
U kunt te voet, fiets of paard kunt de Utrechtse Heuvelrug verkennen. Er zijn bosgebieden, heidevelden, zandverstuivingen en volop hoogteverschillen, waarvan de Amerongse Berg met 69 meter boven de zeespiegel het hoogst is. Maar er bevinden zich ook kastelen en andere landgoederen in het gebied, waaronder het Huis Doorn en het Kasteel Duurstede.
 
Regel 105 ⟶ 99:
==Eten==
De Utrechtse Heuvelrug heeft niet (meer) bijzondere streekgerechten of streekproducten. In de grotere plaatsen zijn er veel restaurants, waarvan de prijs en de kwaliteit behoorlijk kunnen verschillen. Omdat de Heuvelrug behoorlijk dichtbevolkt is, is er altijd wel een café of brasserie in de buurt. Lage Vuursche is bekend om haar pannenkoekenhuizen. Enige leuke eetgelegenheden zijn:
* {{eat
 
| name=De Mauritshoeve, Bilthoven| alt= | url= | email=
| address=Bilthoven | lat= | long= | directions=
 
| phone= | tollfree= | fax=
De Hoefslag, Bosch en Duin
| hours= | price=
 
| content=
't Vosje, Maarn
}}
 
* {{eat
 
| name=De Hoefslag | alt= | url= | email=
Maar er zijn zeker nog veel meer andere leuke restaurants, dus voel je vrij om ze aan deze lijst toe te voegen!
| address=Bosch en Duin | lat= | long= | directions=
| phone= | tollfree= | fax=
| hours= | price=
| content=
}}
* {{eat
| name='t Vosje | alt= | url= | email=
| address=Maarn | lat= | long= | directions=
| phone= | tollfree= | fax=
| hours= | price=
| content=
}}
 
==Uitgaan==
Regel 119 ⟶ 125:
 
==Veiligheid==
Er is weinig tot geen criminaliteit op de Heuvelrug, maar zoals overal is het aan te raden om waardevolle bezittingen in de hotelkluis te laten, waardevolle spullen uit de auto te halen en niet te opzichtig om te gaan met spullen van waarde. Je weet immers nooit waar de criminelen zich ophouden.
 
Het kan zijn dat je in een bosbrand of een heidebrand terechtkomt als je aan het wandelen of fietsen bent op de Utrechtse Heuvelrug. De kans daarop is klein, maar mocht u toch terechtkomen in een bos- of heidebrand, moet u ten alle tijden:
 
1: eerst 112 bellen
 
2: op zoek gaan naar een plek wat het vuur moeilijk kunt bereiken, zoals een asfaltweg, dorp of rivier.
 
Het kan zijn dat u in een bosbrand of een heidebrand terechtkomt als u aan het wandelen of fietsen bent op de Utrechtse Heuvelrug. De kans daarop is klein, maar mocht u toch terechtkomen in een bos- of heidebrand, moet u ten alle tijden:
# eerst 112 bellen
# op zoek gaan naar een plek die het vuur moeilijk kan bereiken, zoals een asfaltweg, dorp of rivier
Blijf vooral niet staan kijken/filmen naar het vuur, want een bosbrand of heidebrand kan zich veel sneller verspreiden dan iemand kan rennen.