Verenigd Koninkrijk: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k spelling |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 30:
Eenvoudig samengevat bestaat het hedendaagse ‘Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland’ sedert 1927. Van 1801 tot 1921 waren de Britse Eilanden als geheel verenigd, dus mét het complete eiland Ierland erbij. Wales en Engeland waren reeds in de middeleeuwen bijeengevoegd, en anno 1707 kwam Schotland er om economische redenen vrijwillig bij. Dit was de ''Act of Union'' ten tijde van koningin Anna van Engeland (''Queen Anne''), die daardoor dus ‘Anna van Groot-Brittannië’ werd. Sedertdien is het eiland Groot-Brittannië bijgevolg één land geweest. De moderne situatie, waarbij Noord-Ierland deel van het koninkrijk uitmaakt, ontstond toen het zuiden van Ierland zich in 1921 afscheurde en de ‘Ierse Vrijstaat’ stichtte. En dat was dan weer het gevolg van een gedeeltelijke kolonisatie van Noord-Ierland door Engelstalige protestanten uit Engeland, die in 1690 onder koning William III (de Nederlandse stadhouder Willem III van Oranje) een beslissende overwinning op de Iers sprekende katholieken hadden behaald in de slag bij de Boyne. Dat verklaart dus de verdeeldheid van het Ierse eiland, die tot op heden voortduurt. Algemeen kan men daarbij opmerken dat Engeland, als grootste onderdeel van het koninkrijk, zowel in economisch als cultureel opzicht altijd dominant is geweest ten opzichte van de kleinere deelstaten. Als gevolg daarvan zijn de Keltische talen van de Britse Eilanden (Welsh, Iers, Cornisch, Schots-Gaelisch en ook Manx) in de loop der eeuwen steeds sterker in de verdrukking geraakt. En anderzijds verklaart dit ook de opkomst van nationalistische en separatistische tendenzen in de kleinere delen van het koninkrijk.
De Britse Eilanden zijn ten minste sinds het Neolithicum bewoond. Over de mensen die [[Stonehenge]] en andere megalithische bouwwerken oprichtten, is nagenoeg niets bekend. We weten niet waar ze vandaan kwamen of welke taal ze spraken. Zij werden waarschijnlijk door een Keltische invasie verdrongen; toen de Romeinen Engeland veroverden, werd het in elk geval door Kelten bewoond. U vindt in Engeland dan ook archeologische sites uit de Romeinse periode, bijvoorbeeld ''Viroconium'' ([[Wroxeter]]) in Shropshire. En wereldberoemd is de [[Muur van Hadrianus]], die het veroverde Engeland scheidde van Schotland (dat door Picten werd bewoond). In de middeleeuwen werden de Kelten in Engeland op hun beurt door de Angelen, Saksen en Juten uit Engeland verdreven (vandaar ‘Angelsaksisch’). Toen die op hun beurt door de Vikingen werden aangevallen, werd Engeland verdeeld in een Angelsaksisch en een ‘Deens’ gedeelte (de ''Danelag''). In 1066, met de slag bij Hastings, vielen de Normandiërs (die zelf van de Vikingen afstamden maar inmiddels Frans spraken) vanuit Frankrijk binnen. Drie eeuwen lang was daarop Frans de taal van de Engelse overheid. Aan Schotland ging deze evolutie echter voorbij: daar was toen Gaelisch de voertaal, en pas vanaf de Nieuwe Tijd won het Engels in Schotland terrein. Toen volgden de Rozenoorlogen tussen het Huis York en het Huis Lancaster, met York als uiteindelijke overwinnaar. Tijdens de Honderdjarige Oorlog in de late middeleeuwen veroverde Engeland grote delen van Frankrijk. Onder de
===Cultuur===
Regel 37:
Voetbal, snooker, paardenrennen en rugby zijn populaire sporten onder de werkende klasse. Cricket en tennis hebben een sterk middenklasse-imago. Elitaire sporten zijn bijvoorbeeld polo en (behalve in Schotland) golf. Kranten van de ''working class'' zijn onder andere ''The Sun'' en ''The Daily Mail''; wie ''The Times'' of ''The Daily Telegraph'' leest, wordt als bemiddeld en conservatief gezien. ''The Guardian'', ''The Independent'' en ''The Scotsman'' zijn progressieve middenklassekranten.
Een woonkamer ‘lounge’ noemen is een ''
====Engeland====
Regel 62:
====Nationale feestdagen====
* 1 januari
* april
* april
* eerste maandag van mei
* laatste maandag van mei
* 25 december
* 26 december
====Engelse en Welshe feestdagen====
* laatste maandag van augustus
====Schotse feestdagen====
* 2 januari
* eerste maandag van augustus
* 30 november
====Noord-Ierse feestdagen====
* 17 maart
* 12 juli
===Elektriciteit===
Regel 126:
<!-- Alsjeblieft, nooit meer dan 9 steden per land -->
* [[Londen]]
* [[Aberdeen]]
* [[Belfast]]
* [[Birmingham]]
* [[Edinburgh]]
* [[Glasgow]]
* [[Leeds]]
* [[Liverpool]]
* [[Newcastle upon Tyne]]
==Andere bestemmingen==
Regel 140:
[[File:North Yorkshire Moors - geograph.org.uk - 191970.jpg|thumb|right|Engeland, [[Yorkshire Moors]].]]
*[[Cornwall]]
*[[Giant's Causeway]]
*[[Hebriden]]
[[File:Wall in Lake District.JPG|thumb|Stenen muurtje in het [[Lake District]]. ]]
*[[Lake District]]
*[[Lindisfarne]]
*[[Peak District]]
*[[Shropshire]]
*[[Snowdonia National Park]]
*[[West-Midlands]]
==Arriveren==
Regel 179:
* Londen is makkelijk en snel te bereiken met de Eurostar vanaf onder meer [[Brussel]], [[Parijs]] en, via Brussel, [[Amsterdam]]. Dankzij een nieuw stuk hogesnelheidslijn dat onder de stad doorloopt, arriveert de trein tegenwoordig op '''St Pancras International'''[http://stpancras.com/]. Dit zeer moderne station biedt zelf de nodige aansluitingen op binnenlandse treinen en bovendien ligt het pal naast '''London King's Cross railway station''' waarvandaan ook weer overal heen gereisd kan worden.
: Andere stations zijn vrij eenvoudig te bereiken via de metro (London Underground). De halte ''King's Cross st Pancras'' is overigens zeer goed toegankelijk voor minder validen.
:
* Een aantal
Zie voor aansluitende binnenlandse verbindingen de internationale Deutsche Bahn [http://www.deutschebahn.com/en/start.html reisplanner].
Regel 189:
===Per bus===
[http://www.eurolines.be Eurolines] organiseert regelmatige verbindingen van verschillende Europese steden, zoals Brussel, Amsterdam, Parijs naar Londen. Deze arriveren allen op het busstation nabij Victoria Station. Hier kan worden overgestapt op nationale
===Per boot===
Regel 307:
===Per bus===
Nationale
===Per boot===
Regel 315:
====[[Kanaaleilanden]]====
* '''[http://www.condorferries.co.uk Condor Ferries]:''' [[St. Malo]]/[[Poole]]/[[Weymouth]]
* '''[http://www.traveltrident.com Travel Trident]:''' [[St. Peter Port]] ([[Guernsey]])
* '''[http://www.sarkshippingcompany.com Isle of Sark Shipping]:''' [[St. Peter Port]] ([[Guernsey]])
====[[Wight]]====
* '''[http://www.redfunnel.co.uk Red Funnel]:''' [[Southampton]]
* '''[http://www.wightlink.co.uk WightLink]:''' [[Portsmouth]]/[[Lymington]]
* '''[http://www.hovertravel.co.uk Hovertravel]:''' [[Southsea]]
====[[Man]]====
* '''[http://www.steam-packet.com Isle of Man Steam Packet Company]:''' [[Heysham]]/[[Liverpool]]
====[[Hebriden]]====
* '''[http://www.calmac.co.uk Caledonian MacBrayne]:''' lokale verbindingen tussen de eilanden en van/naar het Schotse vasteland.
====[[Orkneyeilanden
* '''[http://www.northlinkferries.co.uk NorthLink Ferries]:''' [[Aberdeen]]/[[Scrabster]]
* '''[http://www.pentlandferries.co.uk Pentland Ferries]:''' [[Gills Bay]]
* '''[http://www.jogferry.co.uk John O'Groats Ferries]:''' [[John O'Groats]] –- [[Burwick]] ([[Orkneyeilanden
* '''[http://www.orkneyferries.co.uk Orkney Ferries]:''' lokale verbindingen tussen de eilanden
====[[Shetlandeilanden]]====
* '''[http://www.northlinkferries.co.uk NorthLink Ferries]:''' [[Aberdeen]] –- [[Lerwick]] ([[Shetlandeilanden]]) en richting [[Kirkwall]] ([[Orkneyeilanden
* '''[http://www.bkmarine.org BK Marine]:''' ferry's richting [[Foula]]
* '''[http://www.shetland.gov.uk/ferries Shetland Islands Ferries]:''' lokale verbindingen tussen de eilanden
Regel 352:
* Schots-Engels klinkt anders dan Iers-Engels, en Schots-Engels wordt op zijn beurt onderscheiden in Laagland- en Hooglandschots. Typerend is de rollende Schotse r. ''Glaswegian'' kan voor een buitenstaander erg moeilijk te begrijpen zijn. Vraagt u in Glasgow iemand naar de weg, verzoek dan dat die persoon traag en duidelijk spreekt. Ieren herkent u aan het feit dat ze moeilijkheden hebben om de ‘th’-klank uit te spreken en er gewoonlijk een ‘t’ van maken (‘there are tree trees in the garden’).
Behalve fonologische kenmerken hebben de Noord-Engelse dialecten gemeen dat ze vaker ‘aye’ dan ‘yes’ gebruiken. Begroet iemand u door ‘all-right?’ te vragen, dan kunt u daar dus iets als ‘aye, ta’ op antwoorden. Het tussenwerpsel ‘nay’, voor ‘neen’, is daarentegen minder breed verspreid. In Tyneside en Northumberland zult u zowel ‘aye’ als ‘nay’ horen zeggen. ‘Jij’ en ‘jullie’ kunnen onderscheiden worden met ‘you’ en ‘youse’: de vraag ‘Where are youse gannin?’ is dus altijd tot
===Keltische talen===
Regel 378:
Kleinere en grotere '''supermarkten''' zijn alom aanwezig in stedelijke gebieden. In de buitengebieden vind de toerist vaak nog een soort originele kruideniers met desalniettemin een relatief ruim aanbod, zij het wat mager op het gebied van verse groenten.
Met een
In dorpjes op het platteland functioneert vaak het lokale postkantoor als bank annex winkeltje. U kunt er dus etenswaren kopen, geld afhalen en brieven of kaarten versturen. Postkantoren worden door Royal Mail geëxploiteerd en zijn herkenbaar aan een rood plakkaat met het woord ‘Post’.
Regel 434:
In de pubs kan ook goed kennisgemaakt worden met de specifieke biercultuur die de Britse eilanden met elkaar delen. De meest beroemde vertegenwoordiger hiervan is het wereldwijd bekende Ierse ''Guinness''. Dit troebelbruine ''stout''-bier, voorzien van een heel romige schuimkraag, heeft dan ook duidelijk een hele karakteristieke stevige smaak. Ook een ander stout uit Ierland, ''Murphy's'', kan vaak besteld worden. Daarnaast worden ook Britse ''ales'' graag gedronken, waaronder ''Old Speckled Hen'' dat uit Oxfordshire komt. Een iconisch bier uit het noorden is ''Newcastle Brown Ale'', dat heden ten dage door Heineken gebrouwen wordt. Vraag ook naar ambachtelijke, plaatselijk gebrouwen bieren.
Donkere bieren worden ''porters'' genoemd; ''stout'' is een donkerbruin tot zwart soort ''porter''. Een ''stout'' heeft een zwaarder alcoholgehalte (doorgaans 6% of meer). Bruine bieren die nog te licht zijn om als ''porter'' te gelden, worden ''bitters'' genoemd. Een ''bitter'' is steviger dan een pils maar minder alcoholisch dan een ''porter''. In Schotland bestaan daarnaast de traditionele aanduidingen ''80 shillings'' en ''90 shillings''. Dit verwijst naar de
In de regel worden al deze dranken geserveerd in ‘pints’ (glazen van meer dan een halve liter); wie aan het formaat van een Nederlands pilsje (bekend als ''lager'') genoeg heeft, kan ‘half a pint’ bestellen. Het Verenigd Koninkrijk heeft tevens enkele ''lagers'' die op Duitse of Oost-Europese pilsbieren lijken. Het populairst is ''Carling'' uit Burton-on-Trent. ''Fosters'' en ''Tennants'' worden ook vaak gedronken en lijken goed op commerciële pils uit de Benelux.
|