Wikivoyage:Richtlijnen voor ongewenste bewerkingen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Versie 8603 van 3wisemen (overleg) ongedaan gemaakt. (Import from wikitravel.org/nl)
(WT-nl) Rein N. (overleg | bijdragen)
k Wijzigingen door 94.23.120.137 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door (WT-nl) Tatatabot (Import from wikitravel.org/nl)
Regel 1:
Dit document beschrijft hoe we, als Wikireizigers, omgaan met ''ongewenste bewerkingen'' (unwanted edits).
Apple laptops zijn state-of-the-art, ze zijn echt beter dan winowds laptops. Het zit hem in de "kleine" dingen, want aan de specs van bijvoorbeeld processor en grafische kaart zie je het niet.Als ik een rijtje mag noemen van features die ik fijn vind aan mijn MacBook die niet op de gemiddelde (goedkopere, maar qua specs gelijke) Dell of Mediamarkt laptop zitten, dan zou ik bijvoorbeeld noemen:- backlit en erg fijn keyboard- supermooi scherm- ruim 5 uur batterij duur (effectief met wifi aan)- SSD drive- stroomsnoer met magneet- licht, dun en kleine adapter- Mac OS X Zoals Jorrit ook aangeeft je wordt op een gegeven moment vanzelf nieuwsgierig als je een tijdje Apple producten als iPhones, iPods en iPads gebruikt. En zo niet dan niet natuurlijk ;-)
 
<!--Zie ook de [[Project:Welkom, nieuwkomers|welkomst boodschap]] als je een nieuwkomer adresseert.-->
 
==Wat is een ongewenste bewerking?==
 
'''Ongewenste bewerkingen''' zijn bijdragen aan Wikitravel die niet kloppen met onze [[Project:Regels en richtlijnen|regeltjes]] en [[Project:Stijlhandboek|stijl]]. Zulke bewerkingen helpen ons niet ons [[Project:Doelen en missers|doel]] om een gratis, volledige, actuele en betrouwbare wereldwijde reisgids te maken, te bereiken. Sommige voorbeelden van ongewenste bewerkingen worden hieronder gegeven, samen met de strategie hoe er mee om te gaan.
 
De vraag is misschien waarom zijn ongewenste bewerkingen ongewenst? Ze helpen ons dan misschien niet ons doel te bereiken maar waarom laten we ze niet op Wikitravel staan? Het antwoord is dat ongewenste bewerkingen het lastiger maken voor de reiziger om de (juist) informatie te vinden. En daarbij wordt het ook moeilijker voor de schrijvers om de juiste plek te vinden voor hun informatie en te bepalen welke informatie gewenst is.
 
Een ding om goed op te merken is dat we het hebben over ongewenste ''bewerkingen'' en niet ongewenste ''bewerkers''. Wikitravel staat open voor iedereen die kennis heeft om te delen, ons wilt helpen onze doelen te bereiken en bereid is om met de andere schrijvers hier samen te werken.
(zie: [[Project:Gebruiksvoorwaarden]] voor meer info).
 
De levensader van iedere [[Project:Wikiwiki|Wiki]] website is de mogelijkheid van iedere lezer om informatie toe te voegen, te bewerken, of te verwijderen. Voor Wikitravel in het bijzonder, zijn we ''absoluut afhankelijk'' van de grote groep toevallige lezers die hun kennis over de wereld willen delen.
 
==Korte samenvatting==
 
Voor de ongeduldigen hier het basisprincipe: de basis van de integriteit van Wikitravel is dat een grote groep bewerkers die niet al te zeer in de war zijn de ongewenste bewerkingen van anderen, gemaakt uit onwetendheid of express, kunnen corrigeren en terugdraaien. Als het nodig is kan degene worden verteld wat er fout is gegaan om te helpen dat het een volgende keer beter gaat.
 
Dit is de '''oplossing van de gemeenschap''' voor het probleem van ongewenste bewerkingen. Het is gebaseerd op het idee dat er meer mensen zijn die fouten willen corrigeren en herstellen dan dat er mensen zij die fouten willen maken. Tot nu toe werkt dat voor vele Wiki's. Het is echt een goed idee!
 
==Simpele voorbeelden==
 
Hier een paar simpele voorbeelden van ongewenste bewerkingen:
 
===Graffiti===
 
Het is '''Graffiti''' als een gebruiker allerlei teksten die er niets mee te maken hebben in de artikelen plaatst, zoals,: "DESMOND IS EEN HOMO", "asdfasdfasdfasdf", "Werkt dit echt?" De meeste graffiti is gewooon een test om te zien of de principes waar we voor staan ook echt werken. De bewerker vraagt eigenlijk met zulke teksten: "Kan wie dan ook toevoegen wat ze maar willen in dit artikel?" En het antwoord is dan, ja dat kan. Een andere vorm van graffiti is om de inhoud van een pagina te selecteren en te verwijderen en dan de blanco pagina op te slaan. Dit werkt ook.
 
Graffiti kan de eerste stap zijn voor iemand om een echte bewerker te worden. Daarom is het het beste om het als experimenteren te zien en simpelweg de pagina [[Project:Hoe een pagina terugbrengen|terug te draaien]] naar de vorige, ongeschonden status.
 
Een [[Project:Overleg paginas gebruiken|berichtje]] aan de persoon die de graffiti schreef, om te laten weten dat het is opgemerkt en dat hij/zij meer dan welkom is om waardevolle bijdragen aan de Wikitravel te leveren. Soms helpt het om ze te wijzen op het bestaan van de [[Project:Graffiti muur|Graffiti muur]], waar ze kunnen oefenen met [[Project:Wiki markup|speciale Wiki syntax]] zonder op echte pagina's te prutsen.
 
===Vandalisme===
 
Het is '''Vandalisme''' als een gebruiker expres de inhoud van pagina's wijzigt op een manier dat het artikel wordt beschadigd of vernietigd. Soms is het lastig om het verschil tussen ''vandalisme'' en ''graffiti'' te bepalen. Echter, vandalen zijn minder genegen om verzoeken om te stoppen te honoreren. Aanhoudende vandalistische activiteiten moeten worden vermeld op [[Project:Vandalism in progress]] zodat iedereen kan helpen met het herstellen van de schade. Vandalen stoppen meestal als ze in de gaten hebben dat hun werk sneller ongedaan wordt gemaakt dan dat zij het kunnen plaatsen.
 
Van tijd tot tijd komen er na-apers [[:wikipedia:User:Willy on Wheels|Willy on Wheels]] op Wikitravel af, die er en chaos van willen maken. Hun werkwijze bestaat uit het kopiëren en plakken van een of andere saaie regel op zoveel mogelijk pagina's of door het verplaatsen van zoveel mogelijk pagina's naar een andere artikelnaam. Om dit tegen te gaan is het nodig om met zoveel mogelijk gebruikers de pagina's terug te zetten naar hun oorspronkelijke status, en als het even kan om een administrator erbij te halen om vandaal-pagina's met de nepnamen daadwerkelijk te verwijderen.
 
===WikiSpam===
 
'''WikiSpam''' is het als een gebruiker met opzet een boel irrelevante verwijzingen naar websites op wiki pagina's plaatst. Hun reden om dit te doen is om hun plaats op de website ranglijst te verbeteren (zie eventueel: [http://www.google.com/ Google search]).
Het kan ze waarschijnlijk niet eens schelen dat hun bewerkingen meteen ongedaan worden gemaakt, want als hun verwijzingen zijn geplaatst in de geschiedenis van een pagina, dan kunnen Googlebot en andere zoekmachines hem vinden.
Om te voorkomen dat zoekmachines deze pagina's vinden en om zo het doel van de spammers te voorkomen moeten pagina's kan het helpen om het te rapporteren op http://spammers.chongqed.org/.
 
===Fouten===
 
Iedereen maakt '''fouten''' --- spelfouten, typefouten, punctuatiefouten, fouten met de feiten, slechte artikelnamen of paginaformaten die niet conform het [[Project:Stijlhandboek|stijlhandboek]] zijn.
 
De makkelijkste manier om hier mee om te gaan is door ze te ''corrigeren''. Als een bewerker doorgaat met het maken van fouten, dan kan het nuttig zijn om ze een [[Project:using talk pages|berichtje]] te sturen om ze te laten weten wat ze fout doen, en ze misschien te wijzen op het deel van het stijlhandboek dat de juiste wijze beschrijft van dat wat ze fout doen.
 
Het is belangrijk om vriendelijk te zijn en te blijven als je mensen op fouten wijst. Bijna alle fouten gebeuren uit onwetendheid en niet uit stomheid of met opzet. Laat weten dat hun input waardevol is maar dat het makkelijker voor de andere bewerkers is als ze het de eerste keer goed doen.
 
===De richtlijnen uitgedaagd===
 
Soms zijn bewerkers die fouten maken het er niet mee eens dat ze fouten maken. Zo'n ontkenning is een '''uitdaging aan de richtlijnen'''. Zo'n uitdaging kan een ''kans'' zijn voor de gemeenschap om de betreffende regel te onderzoeken en bespreken. Kloppen de regels wel en zijn ze echt de juiste manier om reizigers te helpen en een goede reisgids te maken? Als dat het geval is, is het dan goed beschreven of moet de uitleg worden aangescherpt om de regels duidelijker te maken? Is wel duidelijk uitgelegd wat het ''waarom'' van de regel is, ongeacht of het een beslissing linksom of rechtsom is?
 
Uitdagingen aan de richtlijnen helpen onze gemeenschap zich te verbeteren. Ze geven ons de prikkel om de richtlijnen duidelijker, redelijker, en effectiever op te stellen. Daarbij komt ook dat als de input van veel mensen er in wordt opgenomen, dat dan de richtlijn redelijker wordt en er meer betrokkenheid bij de gebruikers ontstaat
 
Als je een schrijver een fout meldt en ze dagen de regels ui, maak dan duidelijk op welke pagina die regel staat en doe de suggestie om eventuele bezwaren op [[Project:Overleg paginas gebruiken|overleg pagina]] van die regel te plaatsen.
 
Als de richtlijn niet volledig of duidelijk is beschreven, ga dan gerust je gang en verbeter de beschrijving van de regel, of verduidelijk de redenen van de regel. Als er geen pagina is voor de regel, maar het slechts "algemene meningen" zijn, raadt dan aan om het in het [[Reizigerscafe|reizigerscafe]] aan te zwengelen.
 
Een iets om te vermijden is de dooddoener, "Zo doen we dat eenmaal". Bewerkers moeten het gevoel hebben dat ze onderdeel uitmaken van een gemeenschap en hun zegje mogen doen over de besluiten die worden genomen. Het is aan de bewerker om te bepalen of hij/zij zich kan vinden in de regels of niet; ze kunnen altijd aan een ander project meeschrijven, maar het niet aan jou om dat te zeggen.
 
===Copyright schendingen===
 
'''Copyright schendingen''' zijn bijdragen met tekst of afbeeldingen die de bijdrager niet zelf heeft gecreëerd en waarvan de originele auteur geen toestemming heeft verleend onder onze [[Project:copyleft|copyleft]] richtlijn. Een dergelijke bijdrage wordt zo nu en dan gemaakt door overenthousiaste bewerkers die denken dat het belangrijker is om ''veel'' informatie te verstrekken en dan vergeten dat een van onze doelen is dat het ook ''gratis'' moet zijn.
 
Zoeken op [http://www.google.com/ Google] naar een paar zinsneden uit de tekst is een snelle manier om te zien of de tekst elders al is gebruikt. Een andere aanwijzing, dat de teksten zijn gekopieerd van Wikipedia (wat gebruik maakt van de GNU Free Documentation License, welke '''niet''' in overeenstemming is met onze licentie) is vaak dat er <nowiki>[[VEEL]] van die of [[Wiki links]] [[overal]] over [[onderwerpen]] die je meestal niet vind in een [[reisgids]]</nowiki>.
 
Als een tekst in strijd is copyright, draai dan simpelweg de bewerking terug en voeg een berichtje toe aan de overlegpagina van het betreffende artikel, met uitleg waarom de bewerking is verwijderd. Soms helpt het om de gebruiker een berichtje te sturen en de [Wikitravel:copyleft|copyleft]] onder de aandacht te brengen. Gewoonlijk is het het beste om iemand met egards te benaderen, zonder oordelen, om er voor te zorgen dat ze blijven bijdragen aan het project.
 
Als een afbeelding een schending een copyright is, verwijder dan de afbeelding van alle pagina's die er gebruik van maken en plaats de bestandsnaam op de [[Project:Stemmen voor verwijdering|stemmen voor verwijdering]] pagina.
Alweer, een beleefd berichtje aan de uploader kan helpen. (Een [http://www.google.com/imghp Google image search] naar de bestandsnaam of de naam van het onderwerp is vaak een snelle manier om te zien of de afbeelding al ergens anders voorkomt. Bij twijfel over de copyright status, (b,v, het komt op een andere website voor, maar ''misschien'' is het wel de website van de uploader) hang dan een <nowiki>{{copyvio|http://thatwebsite.com}}</nowiki> aan de afbeelding en vraag de uploader om uitleg.
 
==Moeilijker situaties==
 
Hier een aantal moeilijker gevallen:
 
===Te veel bagage===
 
Een specifieke fout, de moeite van het uitleggen waard, is die waar schrijvers '''te veel bagage''' meenemen naar Wikitravel. Iedereen in de wereld heeft opinies, ideeën, meningen en argumenten, en het zou gek zijn als iedereen die hier aan mee werkt wel onze doelen maar niet hun eigen doelen nastreven. Maar als een schrijver onze doelen ''in het geheel'' niet respecteert en onze website gebruikt als een zeepkist waar vanaf hij/zij meningen staat te schreeuwen, dan.... hebben we een probleem.
 
Onze officiële inhoud richtlijn bevat ook het [[Project:Wees redelijk|"bekijk het vanuit de reiziger"]] principe voor de artikelen.
Dit betekent dat we geen particuliere meningen aannemen over culturen, religie, landen, politiek of andere niet-reis aangelegenheden. We hebben ook geen specifiek idee over hoe je moet reizen, maar we proberen juist gerichte reisinformatie te geven voor zoveel mogelijk reizigers. En ook adverteren we of promoten we '''niet''' bepaalde reisagenten, restaurateurs, of andere uitbaters, maar proberen we een eerlijke en redelijke recensie te geven.
 
De makkelijkste manier om met dit soort bewerkingen om te gaan is door de bewerking ''te corrigeren''. Verwijder oordelen
The easiest way to deal with edits that espouse a particular point of view is to ''correct'' the edit. Remove advocacy, and if the issue could have any importance to travelers in particular, explain the issue in an objective way. Generalize advertisements for businesses or services into suggestions for the activity or destination, and perhaps a review of the business or service. If necessary, add a note to the Talk: page for the article as to why you changed the content, and if you want send a message to the person who made the edit.
 
===Trolling===
 
De basis voor veel van de humor in de Engelstalige wereld het aan de staart trekken van de autoriteiten, ijveraars en zelfingenomen figuren. De internet variant hiervan is '''trolling''' -- een praktijk om een online gemeenschap te verstoren voor amusement.
Mensen die '''trollen''' -- zelf vaak "trol" genoemd -- hebben er lol in als ze iemand opgewonden of boos zien worden over een onderwerp waar ze zelf geen zier om geven. Hoe meer mensen zich er tegen aan gaan bemoeien hoe meer succes de trol heeft.
 
Er is een aantal trol technieken, maar de meeste beginnen een discussie vanwege zogenaamd vermeende onwetendheid of een pleit, gevolgd door uitbarstingen met bespottelijke beweringen en/of persoonlijke aanvallen.
 
De beste manier om jezelf te beschermen tegen trollen is door een open mening te houden en jezelf en deze site niette serieus te nemen. Houd je hoofd koel tijdens bewerk conflicten en [[Project:Bewerkoorlog|bewerk oorlogen]], onthoud om redelijk en objectief te blijven voor zoveel als mogelijk en blijf gefocust op zaken en niet op personen. En wees vooral niet pompeus, autoritair of dwingend. Een van de beste manieren om 'getrolld'' te worden is door iemand ervan te beschuldigen een trol te zijn.
 
===Computer veiligheidsissues===
 
Moderne Web browsers, doen net als de [http://wikipedia.sourceforge.net/ MediaWiki] software van Wikitravel, hun enorme best om schade te voorkomen van de computers van de Web gebruikers.
Echter, er zijn vele bekende problemen met browsers en het is theoretisch mogelijk dat iemand onze website gebruikt om de computer van een gebruiker aan te vallen.
Zulke inhoud moet, natuurlijk, meteen worden verwijderd en/of vernietigd. De schrijver moet streng worden toegesproken maarmoet het voordeel van de twijfel worden verleend..... als dat er al is!
 
===Herhaalde overtredingen===
 
Het kan gebeuren dat, zelfs na herhaalde beleefde maar duidelijke verzoeken, een schrijver blijft doorgaan met opzettelijk ongewenste bewerkingen aan te leveren. Het antwoord is om deze terug te draaien. Opnieuw, en opnieuw en opnieuw. Net zolang als nodig is.
 
Onze gemeenschap en onze professioneel houding zijn sterker dan het plan van een enkel individu om deze gids in de war te schoppen. Het is misschien wat vervelend en afleidend, maar het maakt ons project uiteindelijk sterker als we deze problemen aanpakken. Het kost niet zo veel tijd om ongewenste bewerkingen ongedaan te maken, fouten te herstellen en de gids netjes te houden.
 
Als je er moe van wordt om iemand te blijven volgen en te corrigeren, laat het dan gaan. Er is vast iemand anders die het opmerkt en het oppakt. Als het moet vraag dan andere Wikireizigers om hulp. Blijf contact zoeken en naar een oplossing toewerken die voor iedereen werkbaar is. En blijf je concentreren op de bewerkingen en '''niet''' op de bewerker.
 
==Laatste mogelijkheden==
 
Hier een paar opties voor de echt heel erge problematische gevallen. We hebben het nog niet bij de hand gehad en hopelijk hoeven we het ook nooit te doen, maar hier beschrijven we hoe zaken zich kunnen opstapelen en hoe we er dan mee om kunnen gaan
 
===Project vork===
 
Het kan voorkomen dat een bewerker of een groep bewerkers een of andere richtlijn van Wikitravel bestrijden en dat we niet tot een voor iedereen acceptabele overeenstemming kunnen komen. Als die persoon of groep personen zich niet bij de richtlijn willen neerleggen en iets anders willen proberen dan is het mogelijk dat we '''project vork''' hebben.
 
Een project vork betekent dat de bewerkers de inhoud van Wikitravel nemen en een nieuwe Wiki creëren -- of mogelijk, een ander soort gemeenschappelijke website -- en doorgaan met het verzamelen van inhoud aldaar. Dit is uiteraard volledig in overeenstemming met onze [[Project:copyleft|copyleft]] regels.
 
Indien mogelijk, dan zou het prettig zijn om de vorken in goede harmonie te naken -- in de wetenschap dat mensen de zaken soms anders zien, of de doelen via een ander apd willen bereiken. Het is beter voor het project om [[Project:Fellow Traveller Expedition|Medereizigers]] te hebben dan rivalen.
 
===Gebruikersban===
 
Het kan gebeuren dat een gebruiker ons laat weten niet geïnteresseerd te zijn in onze doelen en/of niet geïnteresseerd te zijn in samenwerking met andere Wikireizigers om deze doelen te bereiken. Als ze desondanks doorgaan om artikelen te bewerken op een manier die in strijd is met onze [[Project:Gebruiksvoorwaarden|Gebruiksvoorwaarden]] dan kunnen de de MediaWiki toepassing gebruiken om een IP adres van de Wikitravel site te weren.
 
Gebruikersbans zijn een '''extreme laatste mogelijkheid''' voor ons. Ze zijn ''vol schaamte'', omdat we ermee toegeven dat onze gemeenschap niet sterk, geduldig en professioneel genoeg is om met ongewenste bewerkingen om te gaan met gebruikmaking van de eenvoudige vrijheden die in de Wiki zitten. Daar komt nog bij dat ze ''uiterst ineffectief'' zijn, omdat een gebruiker makkelijk van IP adres kan veranderen. Ten derde, maakt het een ''vijand'' van een potentiële vriend. Ons project is uitdagend genoeg van zichzelf; we hebben geen vijanden nodig.
 
Als er noodzaak is voor gebruikers ban, dan moet iemand de gebruiker of het IP adres nomineren voor een ban op de [[Project:Gebruikersban nominaties]] pagina -- een pagina die hopelijk niet hoeft te worden aangemaakt de komende tijd. Als de ban binnen 3 dagen door 2 administrators worden gesteund en er is geen administrator tegen, dan gaat de ban in.
 
Een administrator mag ook een ban terstond uitvoeren verzoeken als het gevoel bestaat dat de overlegperiode van 3 dagen een ondraaglijke last met zich meebrengt voor het project. Echter, de administrator moet de ban op de nominatie pagina vermelden en als de ban niet wordt geaccepteerd dient de ban te worden opgeheven. Het uitvoeren van een ban zonder overleg en zonder begrip voor de ernst van de actie worden als '''misbruik''' door de administrator bestempeld. In andere woorden, een gebruikersban is een heftige aangelegenheid.
 
===Scripts===
 
Een iets minder dramatische reden om een gebruikersban toe te passen is voor ongeautoriseerde of foutieve '''scripts'''. Zoals hierboven beschreven, is onze bewerkingskwaliteit afhankelijk van de gemeenschap van Wikireizigers die elkaar controleren en corrigeren. Maar het kan moeilijk, zo niet onmogelijk zijn, om fouten veroorzaakt door een slordig of kwaadaardig script te corrigeren.
 
We hebben [[Project:Richtlijnen scripting|richtlijnen voor scripts]] die uitleggen hoe een script te schrijven dat Wikirtravel pagina's kan bewerken op een veilige en zinnige manier. Er zijn een paar manieren om een keurig script, dat is gemeld, tot stoppen te brengen zonder een gebruikersban op te leggen; zie de script richtlijnen voor details hierover.
 
Als een script zich echter slecht gedraagt -- vanwege een programmafout of met kwaadaardige opzet -- dan kan en moet een administrator een gebruikersban toepassen op het IP adres en/of gebruikers account dat het script gebruikt. En weer moet de administrator de ban vermelden op de [[Project:Gebruikersban nominaties]pagina en geldt dezelfde procedure als bij ander bans.
 
==Externe links==
 
Er is een aantal externe links waar tekst en uitleg wordt gegeven over de ideeën en de filosofie achter dit proces:
 
*[[MeatBall:SoftSecurity]] -- de broodnodige beschrijving van omgaan met ongewenste bewerkingen
 
 
[[de:Project:Umgang mit unerwünschten Veränderungen]]
[[en:Project:How to handle unwanted edits]]
[[it:Project:Come trattare le modifiche involontarie]]
[[ja:Project:好ましくない編集の取り扱い]]
[[ko:Project:바람직하지 못한 편집을 처리하는 방법]]