|
|callingcode=+46
}}
'''Zweden''' is het grootste land van [[Scandinavië]] en heeft 9,3 miljoen inwoners. Het grenst aan [[Noorwegen]] en [[Finland]] en is met een brug (over de Öresund) verbonden met [[Denemarken]]. De Baltisch zee ligt in het oosten van Zweden, de golf van Bothnia scheidt Zweden van het grooste deel van Finland. Zweden staat bekend om zijn ongerepte natuur, schitterende hoofdstad (Stockholm), design (IKEA), popgroepen (ABBA, Roxette, Ace of Base).
Zweden is een constitutionele monarchie en een van de rijkste, welvarendste en meest ontwikkelde landen ter wereld. Zweden staat zevende in de Index van de menselijke ontwikkeling van de Verenigde Naties en eindigde in 2008 als eerste in de democratie-index van het blad The Economist. Zweden is aangesloten bij de Noordse Raad en is sinds 1 januari 1995 lid van de Europese Unie. Het valt wel buiten de eurozone, het betaalmiddel is de Zweedse kroon.
==Begrijpen==
Alhoewel het een militaire mogendheid was en het in de 17de eeuw drie keer groter was dan de huidige oppervlakte heeft Zweden in geen enkele oorlog deelgenomen in de voorbije twee eeuwen. Het is lang buiten militaire allianties gebleven (inclusief beide Wereldoorlogen), en houdt vrede hoog in het vaandel met internationaal gerupeteerde namen zoals Raoul Wallenberg, Dag Hammarskjöld, Olof Palme en Hans Blix. Zweden is een grondwettelijke monarchie maar koning Carl XVI Gustaf heeft geen uitvoerende macht. het land heeft een lange traditie van Luther-Protestantse christendom maar is heden een seculiere staat met weinig kerkgangers.
Zweden heeft een kapitalistisch systeem en heeft een post-industriële samenleving met modern welvaartsysteem. De levensstandaard en de levensverwachting behoren bij de hoogste in de wereld. Zweden kwam bij de Europese Unie in 1995, maar heeft door referendum in 2003 beslist niet deel te nemen aan de Europese Monetaire Unie en de euro munt. Het leiderschap in Zweden was voor het grootste deel van de 20ste eeuw gedominerd door de sociaal democratische partij, dewelke aan het einde van 19de eeuw was begonnen als een arbeidersbeweging maar heden een mix is van socialisme an sociaal-liberalisme. Sinds de meeste recente verkiezeingen is een coalitie van centrum rechtse en liberaal conservatieve partijen aan de macht gekomen.
Zweden heeft een sterke traditie van een open maar toch discreet land te zijn. Inwoners komen soms gereserveerd over maar eens ze je leren kennen zijn ze zo warm en vriendelijk als je zelf wil. Privacy beschouwen ze als zeer belangrijk en bijvoorbeeld mega-stars lukt hun meestal om ongestoord over straat te lopen. Zweden geeft plaats aan het Nobelprijs commitee voor alle prijzen behalve voor de Prijs voor de Vrede want die wordt beslist in Oslo, een herinnering aan de Zweedse-Noorse unie die 100 jaar geleden is gescheiden.
==Regio's==
{{Regionlist |
}}
==ProvinciesSteden==
*[[Stockholm]] — de hoofdstad van Zweden dat verspreid is over een aantal eilanden
De provincies werden in 1634 op initiatief van graaf Axel Oxenstierna opgericht, ter vervanging van de Zweedse landschappen om een moderne bestuursindeling te creëren. Län (meervoud län) is de benaming voor de provincies van Zweden.
*[[Göteborg]] — de grootste stad in het westen van Zweden
*[[Helsingborg]] — ten noorden van Malmö en dicht bij Denemarken
*[[Karlstad]] — universiteitsstad ongeveer tussen Stockholm en Oslo
*[[Lund]] — oude universiteitsstad ten noorden van Malmö
*[[Malmö]] — in het zuiden, niet ver van de Deense hoofdstad Kopenhagen
*[[Örebro]] — oude schoenen productie stadje halverwege Stockholm en Oslo
*[[Umeå]] — universiteitsstad in Norrland, grootste stad van Norrland
*[[Uppsala]] — universiteitsstad in het midden van Zweden
==Andere bestemmingen==
De grootste wijziging vond plaats na de Finse Oorlog, toen Zweden gedwongen werd om als gevolg van de Vrede van Fredrikshamn (1809) de oostelijke graafschappen aan Rusland af te staan. Desondanks is het systeem na meer dan 370 jaar nog steeds in gebruik. In principe is de geografische hierarchie rond deze provincies in deze reisgids georganiseerd tenzij het handiger is om te verwijzen naar een landschap. bv. [[Småland]]
[[Image:Brahehus.JPG|thumb|right|200px|De ruïnes van het kasteel van Brahehus Granna]]
* [[Åre]] — een van de grootste skigebieden in Zweden, met 44 liften
* [[Gotland]] — het grootste eiland van de Baltische Zee met de hoofdstad Visby op de werelderfgoedlijst van UNESCO
==Info==
Alhoewel het een militaire mogendheid was en het in de 17de eeuw drie keer groter was dan de huidige oppervlakte heeft Zweden in geen enkele oorlog deelgenomen in de voorbije twee eeuwen. Het is lang buiten militaire allianties gebleven (inclusief beide Wereldoorlogen), en houdt vrede hoog in het vaandel met internationaal gerupeteerde namen zoals Raoul Wallenberg, Dag Hammarskjöld, Olof Palme en Hans Blix. Zweden is een grondwettelijke monarchie maar koning Carl XVI Gustaf heeft geen uitvoerende macht. het land heeft een lange traditie van Luther-Protestantse christendom maar is heden een seculiere staat met weinig kerkgangers.
[[Afbeelding:Sweden counties.png|290px|right]]
'''Län''' (meervoud ''län'') is de benaming voor de provincies van [[Zweden]].
{| class="prettytable sortable"
|-class="hintergrundfarbe8"
|-
! Län
! Code
! Opp. (km²)
! Bevolking
! Hoofdstad
! Sinds
|-
| [[Blekinge]]
| K
| align="right" | 2.941
| align="right" | 150.696
| [[Karlskrona]]
| 1683
|-
| [[Dalarna]]
| W
| align="right" | 28.194
| align="right" | 275.755
| [[Falun]]
| 1997
|-
| [[Gävleborg]]
| X
| align="right" | 18.191
| align="right" | 275.994
| [[Gävle]]
| 1762
|-
| [[Gotland]]
| I
| align="right" | 3.140
| align="right" | 57.488
| [[Visby]]
| 1678 (?)
|-
| [[Halland]]
| N
| align="right" | 5.454
| align="right" | 285.868
| [[Halmstad]]
| 1719
|-
| [[Jämtland]]
| Z
| align="right" | 49.443
| align="right" | 127.028
| [[Östersund]]
| 1810
|-
| [[Jönköpings län|Jönköping]]
| F
| align="right" | 10.475
| align="right" | 330.179
| [[Jönköpings län|Jönköping]]
| 1687
|-
| [[Kalmar län|Kalmar]]
| H
| align="right" | 11.171
| align="right" | 233.944
| [[Kalmar]]
| 1634
|-
| [[Kronoberg]]
| G
| align="right" | 8.458
| align="right" | 178.443
| [[Växjö]]
| 1674
|-
| [[Norrbotten]]
| BD
| align="right" | 98.911
| align="right" | 251.740
| [[Luleå]]
| 1810
|-
| [[Örebro län|Örebro]]
| T
| align="right" | 8.517
| align="right" | 274.121
| [[Örebro]]
| 1634
|-
| [[Östergötlands län|Östergötland]]
| E
| align="right" | 10.562
| align="right" | 416.303
| [[Linköping]]
| 1634 (?)
|-
| [[Skåne]]
| M
| align="right" | 11.027
| align="right" | 1.169.464
| [[Malmö]]
| 1997
|-
| [[Södermanlands län|Södermanland]]
| D
| align="right" | 6.060
| align="right" | 261.895
| [[Nyköping]]
| 1634
|-
| [[Stockholms län|Stockholm]]
| AB
| align="right" | 6.490
| align="right" | 1.889.945
| [[Stockholm]]
| 1714 (?)
|-
| [[Uppsala län|Uppsala]]
| C
| align="right" | 6.989
| align="right" | 304.367
| [[Uppsala]]
| 1634
|-
| [[Värmland]]
| S
| align="right" | 17.583
| align="right" | 273.288
| [[Karlstad]]
| 1779
|-
| [[Västerbotten]]
| AC
| align="right" | 55.432
| align="right" | 257.652
| [[Umeå]]
| 1638
|-
| [[Västernorrland]]
| Y
| align="right" | 21.678
| align="right" | 243.736
| [[Härnösand]]
| 1762
|-
| [[Västmanland]]
| U
| align="right" | 6.302
| align="right" | 261.391
| [[Västerås]]
| 1634
|-
| [[Västra Götalands län|Västergötland]]
| O
| align="right" | 23.942
| align="right" | 1.528.455
| [[Göteborg]]
| 1998
|}
Zweden heeft een kapitalistisch systeem en heeft een post-industriële samenleving met modern welvaartsysteem. De levensstandaard en de levensverwachting behoren bij de hoogste in de wereld. Zweden kwam bij de Europese Unie in 1995, maar heeft door referendum in 2003 beslist niet deel te nemen aan de Europese Monetaire Unie en de euro munt. Het leiderschap in Zweden was voor het grootste deel van de 20ste eeuw gedominerd door de sociaal democratische partij, dewelke aan het einde van 19de eeuw was begonnen als een arbeidersbeweging maar heden een mix is van socialisme an sociaal-liberalisme. Sinds de meeste recente verkiezeingen is een coalitie van centrum rechtse en liberaal conservatieve partijen aan de macht gekomen.
==Steden==
Zweden heeft een sterke traditie van een open maar toch discreet land te zijn. Inwoners komen soms gereserveerd over maar eens ze je leren kennen zijn ze zo warm en vriendelijk als je zelf wil. Privacy beschouwen ze als zeer belangrijk en bijvoorbeeld mega-stars lukt hun meestal om ongestoord over straat te lopen. Zweden geeft plaats aan het Nobelprijs commitee voor alle prijzen behalve voor de Prijs voor de Vrede want die wordt beslist in Oslo, een herinnering aan de Zweedse-Noorse unie die 100 jaar geleden is gescheiden.
*[[Stockholm]] - de hoofdstad, verspreid over een aantal eilanden.
*[[Göteborg]] - in het westen.
*[[Malmö]] - in het zuiden, niet ver van de [[Denemarken|Deense]] hoofdstad [[Kopenhagen]].
*[[Helsingborg]] - Ten noorden van [[Malmö]] en dicht bij [[Denemarken]].
*[[Karlstad]] - Universiteitsstad ongeveer tussen [[Stockholm]] en [[Oslo]].
*[[Lund]] - Oude universiteitsstad ten noorden van Malmö.
*[[Örebro]] - Oude schoenen productie stadje halverwege [[Stockholm]] en [[Oslo]]
*[[Umeå]] - Universiteitsstad in Norrland, grootste stad van Norrland
*[[Uppsala]] - Universiteitsstad.
===Andere steden===
*[[Borås]] - Ten oosten van [[Gotenburg]].
*[[Halmstad]] - Tussen [[Malmö]] en [[Gotenburg]] en een populaire stad om in de zomer te bezoeken.
*[[Karlskrona]] - Ooit havenstad nummer 1 in Zweden.
*[[Linköping]] - Een stadje met een grote universiteit.
*[[Luleå]] - Industriestad in het noorden van Norrland, met een technische universiteit.
*[[Östersund]] - De grootste stad in het noordwesten van Zweden.
*[[Kiruna]] - De meest noordelijke stad van Zweden in Lapland.
*[[Falun]] - Stad met een duizend jaar oude kopermijn.
*[[Kopparberg]] - Voormalig mijnwerkersstadje
*[[Västerås]] - 100 km ten westen van [[Stockholm]]- De op vijf na grootste stad van Zweden.
*[[Visby]], middeleeuwse hanzestad op Gotland, thans toeristische trekpleister
==Andere bestemmingen==
[[Image:Brahehus.JPG|thumb|right|200px|De ruïnes van het kasteel van Brahehus Granna]]
* [[Åre]] - Een van de grootste skigebieden in Zweden, met 44 liften.
* '''Vätermeer''', het tweede grootste meer van Zweden
* '''Esrange''' - Een raketlanceerfaciliteit in de buurt van [[Kiruna]].
* [[Gotland]] - In Zweden het grootste eiland, evenals het grootste eiland van de Baltische Zee, gelegen in de [[Baltische staten | Baltische Zee]]. De hoofdstad [[Visby]] is op UNESCO's werelderfgoedlijst. Het is een geliefde vakantiebestemming voor Zweden vanaf het vasteland.
* [[Kebnekaise]] - Zwedens hoogste berg, omringd door uitgestrekte wildernis gebieden en een populaire trail naar Abisko Nationaal Park
* [[Sarek Nationaal park]]
* [[Abisko Nationaal park]]
===Geschiedenis===
De Zweden zijn een in de middeleeuwen ontstaan volk, door het samengaan van de Gauten en de Svear. De benaming voor Zweden is afgeleid van die laatste stam.
Zweden is sinds 1995 lid van de Europese Unie. Sinds 19 september 1973 is Karel XVI Gustaaf koning van Zweden.
===Provincies===
De provincies werden in 1634 op initiatief van graaf Axel Oxenstierna opgericht, ter vervanging van de Zweedse landschappen om een moderne bestuursindeling te creëren. Län (meervoud län) is de benaming voor de provincies van Zweden.
De grootste wijziging vond plaats na de Finse Oorlog, toen Zweden gedwongen werd om als gevolg van de Vrede van Fredrikshamn (1809) de oostelijke graafschappen aan Rusland af te staan. Desondanks is het systeem na meer dan 370 jaar nog steeds in gebruik. In principe is de geografische hierarchie rond deze provincies in deze reisgids georganiseerd tenzij het handiger is om te verwijzen naar een landschap. bv. [[Småland]].
==Arriveren==
| 