Taalgids Thai

Taalgids Thai

Thai is de taal van Thailand. Het wordt geschreven in een eigen Thais schrift met 44 medeklinkertekens en zo'n 15 klinkertekens die ook in combinatie kunnen voorkomen om tweeklanken te vormen. In Thailand kom je in veel gevallen ook teksten in het westerse schrift (Latijns alfabet) tegen. De omzetting van Thais schrift naar Latijns alfabet (transcriptie) kan op meerdere manieren gebeuren. Een heel officiële wijze is RTGS (Royal Thai General System of transcription), maar er zijn meer systemen die worden gebruikt. Er zijn leerboekjes in omloop met een eigen systeem, verschillende reisgidsen gebruiken ook weer hun eigen systeem, en tenslotte is er het systeem van Ver-Engelsing. Welk systeem er is gebruikt wordt niet aangegeven, dat moet je dus zelf maar uitzoeken!

Alfabet

Klinkers

Bij het ontbreken van geschreven klinkertekens in een woord/lettergreep wordt er toch een klinker uitgesproken; in open lettergrepen is dit een kort uitgeproken 'aa', en in een gesloten lettergreep een kort uitgesproken 'o' (als in bot). Daardoor wordt bijvoorbeeld een woord dat uitsluitend bestaat uit de letters th-n-n uitgesproken als thaanon (straat). Als er een andere klank dan deze korte 'aa' of 'o' moet worden uitgesproken, dan worden klinkertekens gebruikt. Er zijn 16 klinkertekens die ook gecombineerd kunnen voorkomen voor samengestelde klinkers. De klinkertekens kunnen vóór, na, boven en onder de medeklinker komen waarná de betreffende klinker moet worden uitgesproken. Als bijvoorbeeld een woord wordt uitgesproken als mai, kan het geschreven zijn als ใม (ai-m), waarin de 'm' als medeklinker het begin van de lettergreep is, ook al staat deze niet als eerste geschreven.

Medeklinkers

Zoals in de openingszin al werd aangegeven, zijn er 44 medeklinkertekens. Ieder medeklinkerteken behoort tot een klasse, laag, midden of hoog. Deze klassificatie geeft op zich niet aan met welke toon de letter moet worden uitgesproken, maar maak wel deel uit van de zogenaamde toonregels. Vaak zijn er meerdere verschillende tekens die op zich gelijk worden uitgesproken, maar als gevolg van de toonregels de toon, van lettergreep die met die letter begint, bepaalt. Verder is het nog zo dat een medeklinker aan het einde van een lettergreep anders kan worden uitgesproken dan aan het begin. Dit laatste heeft ertoe geleid dat er ook een transcriptiemethode is die hier geen rekening mee houdt. Het aan-boord-blad van Thai Airways heet Sawasdee, naar een Thais begroetingswoord, dat echter als Sawatdie behoort te worden uitgesproken. Voor de ng-klank zoals in het woord zingen wordt gebruikt heeft het Thai één medeklinkerteken dat, voor ons ongewoon, ook aan het begin van een lettergreep kan voorkomen.

Cijfers

Het Thaise schrift heeft ook eigen cijfers. Dit zijn ๐ ๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ voor respectievelijk de cijfers 0-9. Cijfers worden echter ook vaak op de westerse wijze geschreven. Waar toegang moet worden betaald die voor de Thais lager is dan die voor buitenlanders, wordt wel vaak met Thaise cijfers gewerkt. Ook hotels geven aan de gevel wel eens een bedrag in Thaise cijfers. Het is dan handig die wel te kunnen lezen, want dan weet je tot waar je ongeveer kunt gaan met onderhandelen over de prijs.

Met cijfers maak je getallen. Bedenk daarbij dat voor de getallen tussen duizend en miljoen er aparte woorden zijn voor tienduizend (10.000) en honderdduizend (100.000). Een miljard is dan duizend-miljoen, tien miljard is dan tienduizend-miljoen, en honderd miljard is dan honderduizend-miljoen. Verder is een biljoen dan miljoen-miljoen.

Speciale tekens

Er zijn ook nog enkele spciale tekens die er voor zorgen dat de toon van een lettergreep anders wordt dan volgens de toonregels zou moeten. Voorts is er een teken dat aangeeft dat de lettergreep kort moet worden uitgesproken, en een teken dat aangeeft dat een lettergreep niet moet worden uitgesproken.

Transliteratie en Transcriptie

De hier behandelde transcriptie-wijzen (omzetting van Thai script naar Latijs alfabet) zijn niet uitputtend, maar de belangrijkste stromingen komen hier wel aan bod, dit zijn RTGS en Verengelsing met daarvan afgeleide varianten. Hulp bij de transcriptie (en vaak ook de vertaling) kan ook via het internet worden verkregen.

RTGS

Dit is een standaard die is vastgesteld door het Thaise Royal Institute en heeft een officiele status. De standaard is in de loop van de jaren enkele malen aangepast, het laatst in 1999. Het is in feite van het IPA (International Phonetic Alphabet) afgeleid, maar met alternatieven voor speciale tekens als ŋ, tʰ of ɔ, waardoor alles met standaardletters kan worden weergegeven. Het wordt vooral toegepast in geografische namen, persoonsnamen (in paspoorten) en straatnamen (maar daar minder strikt). Ook in artikelen op Wikipedia en Wikivoyage wordt deze transcriptiewijze gevolgd, maar (op Wikivoyage) waar nodig wel aangevuld met alternatieve spellingswijzen die je als reiziger kunt tegenkomen.

Paiboon leerboekjes

Heeft een aantal kenmerken van RTGS, maar is uitgebreid met speciale tekens om tot een correcte uitspraak te komen. Het gaat daarbij om tekens voor de toon en tekens voor klinkers die iets verschillend van wat in het Engels/Duits (de boekjes zijn Engels- en Duitstalig) gebruikelijk is.

Verengelsing

Er worden bij deze praktijk nietbestaande woorden gevormd die door Engelstaligen worden uitgesproken op de wijze die dicht in de buurt van de correcte uitspraak komt. Een ee wordt dan geschreven waar de Nederlandse ie-klank moet worden uitgesproken en een oo wordt geschreven waar de Nederlandse oe-klank moet worden uitgesproken.

Lonely Planet

Is vooral een vorm van verengelsing. Gebruikt bijvoorbeeld voor de rode trucks sorng-taa-ou en geeft bovendien als alternatief sawngthaew (in het Nederlands klinkt het als song-tee-joo).

Grammatica

Het Thai kent weinig grammatikale regels. Toch is er één bijzonderheid: de qualifier; dit komt er zo ongeveer op neer dat je niet zegt vijf appels, maar vijf vruchten appels.

Uitspraak

Tonen

Het Thai is een toontaal. Dat wil zeggen dat de toon waarop een lettergreep wordt uitgesproken medebepalend is voor de betekenis van het woord waarin deze voorkomt.

Er zijn vijf tonen (als voorbeeld wordt het woord mai gebruikt dat in iedere toonsoort een andere betekenis heeft):

• Laag (mai = nieuw)
• Midden (mai = mijl)
• Hoog (mai = hout)
• Stijgend (mai = zijde)
• Dalend (mai = niet)

Medeklinkers

Beginmedeklinkers

De volgende medeklinkerklanken komen voor in het Thai aan het begin van een lettergreep (tussen haakjes het aantal verschillende Thaise lettertekens voor de betreffende klank bestaan):

k, kh (5), ng, dzj, tsj (3), s (4), j (2), d (2), t (2), th (6), n (2), b, p, ph (3), f (2), m, r, h (2), l en w.

Toelichting:

• De kh, th en ph zijn respectievelijk een k-, t- en p-klank maar dan gevolgd door wat extra lucht die een h-klank veroorzaakt. Spreek de th dus nooit uit als de Engelse th en spreek de ph nooit uit als een f.
• De aantallen bijelkaar geteld geven een totaal van 43, terwijl er 44 medeklinkertekens zijn. Dat 44e teken heeft een bijzondere functie.

Eindmedeklinkers

Niet alle medeklinkertekens komen aan het einde van een lettergreep voor, en andere medeklinkertekens hebben een andere uitspraak. Hierdoor zijn de volgende medeklinkerklanken te onderscheiden:

k (6), ng, t (16), n (6), p (5) en m.

Toelichting:

• De aantallen bijelkaar geteld geven een totaal van 35. Dit komt omdat er 6 nooit aan het einde van een lettergreep worden gebruikt en er 2 als klinker worden uitgesproken.

Woordenboek

Formaat

Een aantal begroetingen wordt gevolgd door het woordje khrap (waarvan de 'r' meestal niet door de Thais wordt uitgesproken) als het door een man wordt uitgesproken en door kha als het door een vrouw wordt uitgesproken. In die gevallen worden beide varianten voluit geschreven, en is het formaat voor zo'n begrip in de tabellen hierna wat uitgebreider.

Nederlands begrip

woord in Thais schrift - transcriptie volgens RTGS (fonetische weergave van de uitspraak)

Nederlands begrip (door mannen / vrouwen)

woord in Thais schrift (m) / woord in Thais schrift (v) - transcriptie volgens RTGS (m) / transcriptie volgens RTGS (v) (fonetische weergave van de uitspraak (m) / fonetische weergave van de uitspraak (v))

Basiswoorden

Gebruikelijke uitdrukkingen OPEN GESLOTEN INGANG UITGANG DUWEN TREKKEN WC HEREN, MANNEN DAMES, VROUWEN VERBODEN

Goeiedag. (formeel, door mannen / vrouwen)

สวัสดีครับ / สวัสดีค่ะ - sawat di khrap / sawat di kha (sa-wat-die-kap / sa-wat-die-kaa)

Hallo. (informeel, door mannen / vrouwen)

วัสดีครับ / วัสดีค่ะ - swat di khrap / wat di kha (wat-die-kap / wat-die-kaa)

Hoe gaat het? (door mannen / vrouwen)

สบายดีมั้ยครับ? / สบายดีมั้ยค่ะ? - sabai di mai khrap / sabai di mai kha (sa-bai-die-mai-kap / sa-bai-die-mai-kaa)

Goed, dank u.

. ( )

Hoe heet u?

 ? ( )

Ik heet ______.

. ( )

Aangenaam kennis te maken.

. ( )

Alstublieft.

. ( )

Dank u wel.

. ( )

Graag gedaan.

. ( )

Ja.

. ( )

Nee.

. ( )

Excuseer.

. ( )

Het spijt me.

. ( )

Tot ziens.

. ( )

I spreek geen ______.

. ( )

Spreekt u Nederlands?

 ? ( )

Spreekt hier iemand Nederlands?

 ? ( )

Help!

 ! ( !)

Goeiemorgen.

. ( )

Goeienavond.

. ( )

Welterusten.

. ( )

Ik begrijp het niet.

. ( )

Waar is de wc?

 ? ( ?)

Bij problemen

Laat me met rust.

. ( )

Raak me niet aan!

 ! ( !)

Ik bel de politie.

. ( )

Politie!

 ! ( )

Stop! Dief!

 !  ! ( )

Ik heb uw hulp nodig.

. ( )

Het is een noodgeval.

. ( )

Ik ben verdwaald.

. ( )

Ik ben mijn tas kwijt.

. ( )

Ik ben mijn portemonnee kwijt.

. ( )

Ik ben ziek.

. ( )

Ik ben gewond.

. ( )

Ik heb een dokter nodig.

. ( )

Mag ik uw telefoon gebruiken?

 ? ( )

Getallen - datum - tijd

Cijfers

0

๐ - ศูนย์ - sun (soen)

1

๑ - หนึ่ง - nueng (nuung)

2

๒ - สอง - song (song)

3

๓ - สาม - sam (saam)

4

๔ - สี่ - si (sie)

5

๕ - ห้า - ha (haa)

6

๖ - หก - hok (hok)

7

๗ - เจ็ด - chet (tsjet)

8

๘ - แปด - paet (pet)

9

๙ - เก้า - kao(kaa-oo)

10

๑๐ - สิบ - sip (siep)

11

๑๑ - สิบเอ็ด - sip et (siep-et)

12

๑๒ - สิบสอง - sip song (siep-song)

13

๑๓ - สิบสาม - sip sam (siep-saam)

14

๑๔ - สิบสี่ - sip si (siep-sie)

15

๑๕ - สิบห้า - sip ha (siep-haa)

16

๑๖ - สิบหก - sip hok (siep-hok)

17

๑๗ - สิบเจ็ด - sip chet (siep-tsjet)

18

๑๘ - สิบแปด - sip paet (siep-pet)

19

๑๙ - สิบเก้า - sip kao (siep-kaa-oo)

20

๒๐ - ยี่สิบ - yi sip (jie-siep)

21

๒๑ - ยี่สิบเอ็ด - yi sip et (jie-siep-et)

22

๒๒ - ยี่สิบสอง - yi sip song (jie-siep-song)

23

๒๓ - ยี่สิบสาม - yi sip sam (jie-siep-saam)

30

๓๐ - สามสิบ - sam sip (saam-siep)

31

๓๑ - สามสิบเอ็ด - sam sip et (saam-siep-et)

40

๔๐ - สี่สิบ - si sip (sie-siep)

50

๕๐ - ห้าสิบ - ha sip (haa-siep)

60

๖๐ - หกสิบ - hok sip (hok-siep)

70

๗๐ - เจ็ดสิบ - chet sip (tsjet-siep)

80

๘๐ - แปดสิบ - paet sip (pet-siep)

90

๙๐ - เก้าสิบ - kao sip (kaa-oo-siep)

100

๑๐๐ - ร้อย - roi (roi)

200

๒๐๐ ( )

300

๓๐๐ ( )

1000

๑๐๐๐ ( )

2000

๒๐๐๐ ( )

10.000

๑๐๐๐๐ ( )

100.000

๑๐๐๐๐๐ ( )

1.000.000

๑๐๐๐๐๐๐ ( )

1.000.000.000

๑๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ( )

1.000.000.000,000

๑๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐๐ ( )

nummer _____ (trein, bus, enz.)

( )

half

( )

minder

( )

meer

( )

Tijd

nu

( )

later

( )

voor

( )

ochtend

( )

middag

( )

avond

( )

nacht

( )

Klok

Eén uur 's ochtends

( )

Twee uur 's ochtends

( )

Twaalf uur 's middags

(

Eén uur 's middags

( )

Twee uur 's middags

( )

Twaalf uur 's nachts

( )

Duur

_____ minu(u)te(n)

( )

_____ u(u)r(en)

( )

_____ dag(en)

( )

_____ we(e)k(en)

( )

_____ maand(en)

( )

_____ ja(a)r(en)

( )

Dagen

vandaag

( )

gisteren

( )

morgen

( )

deze week

( )

vorige week

( )

volgende week

( )

maandag

( )

dinsdag

( )

woensdag

( )

donderdag

( )

vrijdag

( )

zaterdag

( )

zondag

( )

Maanden

januari

( )

februari

( )

maart

( )

april

( )

mei

( )

juni

( )

juli

( )

augustus

( )

september

( )

oktober

( )

november

( )

december

( )

Kleuren

zwart

( )

wit

( )

grijs

( )

rood

( )

blauw

( )

geel

( )

groen

( )

oranje

( )

paars

( )

bruin

( )

Vervoer

Trein en bus

Hoeveel kost een kaartje naar _____?

 ? ( )

Een kaartje naar _____, alstublieft.

. ( )

Waar gaat deze trein/bus naartoe?

 ? ( )

Waar is de trein/bus naar _____?

 ? ( )

Stopt deze trein/bus in _____?

 ? ( )

Wanneer vertrekt de trein/bus naar_____ ?

 ? ( )

Wanneer komt de trein/bus aan in _____?

 ? ( )

Richtingen

Hoe kom ik in _____ ?

 ? ( )

...het station?

 ? ( )

...de bushalte?

 ? ( )

...de luchthaven?

 ? ( )

...het stadscentrum?

 ? ( )

...de jeugdherberg?

 ? ( )

...het _____ hotel?

 ? ( )

...het Nederlands/Belgisch/Surinaams consulaat?

 ? ( )

Waar zijn er veel...

( )

...hotels?

 ? ( )

...restaurants?

 ? ( )

...cafés?

 ? ( )

...bezienswaardigheden?

 ? ( )

Kunt u het op de kaart aanduiden?

 ? ( )

straat

( )

Links afslaan.

. ( )

Rechts afslaan.

. ( )

links

( )

rechts

( )

rechtdoor

( )

richting de _____

( )

voorbij de _____

( )

voor de _____

( )

Let op de/het _____.

. ( )

kruispunt

( )

noord

( )

zuid

( )

oost

( )

west

( )

bergop

( )

bergaf

( )

Taxi

Taxi!

 ! ( )

Breng me naar _____, alstublieft.

. ( )

Hoeveel kost het om naar _____ te rijden?

 ? ( )

Breng me daarheen, alstublieft.

. ( )

Slapen

Heeft u nog kamers beschikbaar?

 ? ( )

Hoeveel kost een kamer voor één persoon/twee personen?

 ? ( )

Beschikt de kamer over...

( )

...lakens?

 ? ( )

...een WC?

 ? ( )

...een badkamer?

 ? ( )

...een telefoon?

 ? ( )

...een televisie?

 ? ( )

Mag ik de kamer eerst even zien?

 ? ( )

Heeft u niets rustiger?

 ? ( )

...groter?

 ? ( )

...schoner?

 ? ( )

...goedkoper?

 ? ( )

Oké, ik neem het.

. ( )

Ik blijf _____ nacht(en).

. ( )

Kunt u mij een ander hotel aanbevelen?

 ? ( )

Heeft u een kluis? (voor waardevolle bezittingen)

 ? ( )

...kluisjes? (voor kleding)

 ? ( )

Is het ontbijt/avondeten inbegrepen?

 ? ( )

Hoe laat is het ontbijt/avondeten?

 ? ( )

Wilt u mijn kamer schoonmaken?

 ? ( )

Kunt u me wakker maken om _____ uur?

 ? ( )

Ik wil uitchecken.

. ( )

Geld

Kan ik met Amerikaanse dollars betalen?

( )

Kan ik met Britse ponden betalen?

( )

Kan ik met euro's betalen?

( )

Kan ik met een credit card betalen?

 ? ( )

Kunt u geld voor me wisselen?

 ? ( )

Waar kan ik geld wisselen?

 ? ( )

Kan ik hier traveler's cheques inwisselen?

 ? ( )

Waar kan ik traveler's cheques inwisselen?

( )

Wat is de wisselkoers?

 ? ( )

Waar is er een geldautomaat?

 ? ( )

Eten

Een tafel voor één persoon/twee personen, alstublieft.

. ( )

Mag ik de menukaart even zien?

. ( )

Mag ik een kijkje nemen in de keuken?

. ( )

Is er een specialiteit van het huis?

 ? ( )

Is er een streekgerecht?

 ? ( )

Ik ben vegetariër.

. ( )

Ik eet geen varkensvlees.

. ( )

Ik eet geen rundvlees.

. ( )

Ik eet alleen koosjer.

. ( )

Kunt u dat met minder olie/boter/vet maken, alstublieft?

 ? ( )

vast menu

( )

à la carte

( )

ontbijt

( )

lunch

( )

afternoontea (maaltijd)

( )

avondeten

( )

Ik wil graag _____.

. ( )

Ik wil graag een gerecht met _____.

( )

kip

( )

rundsvlees

( )

vis

( )

ham

( )

worst

( )

kaas

( )

eieren

( )

salade

( )

(verse) groenten

( )

(vers) fruit

( )

brood

( )

geroosterd brood

( )

noedels

( )

rijst

( )

bonen

( )

Mag ik een glas _____?

 ? ( )

Mag ik een kopje _____?

 ? ( )

Mag ik een fles _____?

 ? ( )

koffie

( )

thee

( )

sap

( )

koolzuurhoudend water

( )

mineraalwater

( )

bier

( )

rode/witte wijn

( )

Mag ik wat _____?

 ? ( )

zout

( )

zwarte peper

( )

boter

( )

Ober!

 ! ( )

Ik ben klaar.

. ( )

Het was heerlijk.

. ( )

Kunt u de borden afruimen?

 ? ( )

De rekening, alstublieft.

. ( )

Uitgaan

Serveert u alcohol?

 ? ( )

Is er bediening aan tafel?

 ? ( )

Een biertje/twee biertjes, alstublieft.

. ( )

Een glas rode/witte wijn, alstublieft.

. ( )

Een vaasje, alstublieft

. ( )

Een fles, alstublieft.

. ( )

_____ (sterke drank) met _____ (toegevoegde drank), alstublieft.

. ( )

whisky

( )

wodka

( )

rum

( )

water

( )

sodawater

( )

tonic

( )

sinaasappelsap

( )

cola

( )

Heeft u versnaperingen/snacks/hapjes?

 ? ( )

Nog eentje, alstublieft.

. ( )

Nog een rondje, alstublieft.

. ( )

Wanneer gaat u dicht?

 ? ( )

Proost!

 ! ( )

Winkelen

Heeft u dit in mijn maat?

 ? ( )

Hoeveel kost dat?

 ? ( )

Dat is te duur.

. ( )

Wilt u het voor _____verkopen?

 ? ( )

duur

( )

goedkoop

( )

Dat kan ik mij niet veroorloven.

. ( )

Ik wil het niet.

. ( )

U bedriegt me.

. ( )

Ik ben niet geïnteresseerd.

. ( )

Oké, ik neem het.

. ( )

Mag ik een tasje?

 ? ( )

Bezorgt u (overzee)?

( )

Ik wil graag...

. ( )

...tandpasta.

. ( )

...een tandenborstel.

. ( )

...tampons.

. ( )

...zeep.

. ( )

...shampoo.

. ( )

...een pijnstiller.

. ( )

...een middel tegen verkoudheid.

( )

...maagtabletten.

... ( )

...scheermesjes

. ( )

...een paraplu.

. ( )

...zonnebrandcrème.

. ( )

...een ansichtkaart.

. ( )

...postzegels.

. ( )

...batterijen.

. ( )

...schrijfpapier.

. ( )

...een pen.

. ( )

...Nederlandstalige boeken.

. ( )

...Nederlandstalige tijdschriften.

. ( )

...een Nederlandstalige krant.

. ( )

...een Nederlands-______ woordenboek.

. ( )

Rijden

Ik wil een auto huren.

. ( )

Kan ik het laten verzekeren?

 ? ( )

stop

( )

éénrichtingsstraat

( )

voorrang verlenen

( )

parkeerverbod

( )

snelheidslimiet

( )

tankstation

( )

benzine

( )

diesel

( )

Autoriteiten

Ik heb niets verkeerds gedaan.

. ( )

Het was een misverstand.

. ( )

Waar brengt u me naartoe?

 ? ( )

Ben ik gearresteerd?

 ? ( )

Ik ben Nederlands/Belgisch/Surinaams staatsburger.

( )

Ik wil praten met de Nederlandse/Belgische/Surinaamse ambassade/consulaat.

( )

Ik wil met een advocaat spreken.

( )

Kan ik nu niet gewoon een boete betalen?

( )