Loire-Atlantique

Loire-Atlantique

Loire-Atlantique is een departement in Frankrijk. Het departement ligt in het westen van Frankrijk, in de regio Pays de la Loire. Ten noorden van Pays de la Loire ligt de regio Basse-Normandie, ten oosten de regio Centre, ten zuiden Poitou-Charentes en ten westen Bretagne.

Het departement is omgeven uit departementen uit de regio's Bretagne en Pays de la Loire. Ten noorden, dus in Bretagne, liggen de departementen Morbihan en Ile-et-Vilaine, ten oosten en in de regio Pays de la Loire ligt het departement Maine-et-Loire, in het zuiden, ook in de regio Pays de la Loire ligt de Vendée. In het westen bevindt zich de Atlantische oceaan. De belangrijkste steden zijn de hoofdstad Nantes, St. Nazaire, Ancenis, La Baule en Chateaubriand. De belangrijkste rivier is de Loire, er zijn ook nog 6 tal kleinere riviertjes.

Steden

• Nantes
• Ancenis
• Clisson
• Chateaubriand
• Guérande
• La Baule
• Le Croisic
• Le Pouliguen
• Machecoul
• Pontchateau
• Pornic
• Pornichet
• Saint-Nazaire

Info

• Toeristische dienst Loire-Atlantique:, 11 rue du Château de l'Eraudière - CS 40698 44306 Nantes cedex 3, Tél. 02 51 72 95 33, fax 02 40 20 44 54, (udotsi44@loire-atlantique-tourisme.com), .

Bekijken

Prehistorie

Er zijn monumenten uit de prehistorie te vinden, buiten de twee tumuli hieronder zijn er ook nog menhirs gevonden, onder meer rond het kanaal en in het Parc naturel Régional de Briére. Deze houden waarschijnlijk verband met de monumenten die in Carnac zijn gevonden.

• De tumulus de Dissignac in de buurt van Saint-Nazaire is een begraafplaats die dateert van 5500 v.C. Het is het oudste bouwwerk in dit departement.
• De tumulus van Mousseaux in de buurt van Pornic is een beschermde megalithische grafheuvel. De heuvel dateert van rond de 3000 v.C.
• In de streek rond het kanaal van Nantes naar Brest staan menhirs.

Kastelen

Er bevinden zich heel wat kastelen in dit departement. In tegenstelling wat de meesten zouden denken, liggen de meeste hiervan niet aan de Loire. De fameuze kastelen van de Loire liggen meer in het binnenland van Frankrijk. De kastelen die er wel staan, zijn bijna allemaal oude burchten uit de Middeleeuwen om de steden te beschermen.

De bouw van het middeleeuwse kasteel Chateau de ducs de Bretagne, dat staat in het centrum van de departementale hoofdstad Nantes, werd in 1466 begonnen door Frans II en voortgezet door zijn dochter Anna van Bretagne. Vanaf de 18de eeuw viel het gebouw in handen van de militaire overheid, die allerlei eigentijdse gebouwen aan het middeleeuwse kasteel toevoegden. Het aanleggen van de kade en het droogleggen van een arm van de Loire in de 19de en 20ste eeuw hebben het aanzicht veranderd tot wat je nu ziet. De recentste restautie werd begin 2006 voltooid. Alvorens het binnenhof te betreden heb je zicht op een aantal immense torens die dateren uit de 15de eeuw. Twee daarvan dienden ook als gevangenis. Eenmaal over de 18de eeuwse ophaalbrug kom je op het binnenhof waar de Vieux Donjon staat. Dit is een veelhoekige toren uit de 13de - 14de eeuw. Rond de toren is in de 18de eeuw een conciërgewoning gemaakt. In de Grand Logis zijn de vertrekken voor de hertogen gelegen. Dit gebouw is versierd met vijf gotische dakvensters met kunstig bewerkte pinakels. Ook in het vroegere Paleis bevonden zich vertrekken van de hertogen. Dit is na de brand van 1670 heropgebouwd en kreeg de naam Grand Gouvernement. Ook speciaal aan het complex is de Tour de la Couronne D’Or dat zeer mooie loggia’s heeft in Italiaanse stijl. Het in renaissancestijl gebouwde Petit Gouvernement en de Harnachement, het militaire hoofdgebouw dat dateert uit 1784. Dit kasteel is de trekpleister van de stad Nantes en speelt een heel belangrijke rol in de geschiedenis van de stad Nantes, onder meer als vroegere hoofdstad van het hertogdom Bretagne, maar ook daarna. Het kasteel bepaalt het aanzicht van de binnenstad van Nantes en heeft na de restauratie ook een museum over de geschiedenis van Nantes en zijn omgeving.

Er zijn buiten de hoofdstad Nantes niet zoveel andere gebouwen uit de Middeleeuwen. De meeste andere gebouwen ofwel vrij recent ofwel zijn het industriële gebouwen. Aan de kust staan er voornamelijk betonnen appartementsblokken.

Kerken

Er zijn vrij veel kerken in dit departement die de moeite waard zijn, eerst en vooral omdat het een zeer katholieke regio is en ook omdat de meeste steden een goed draaiende economie hadden waardoor ze geld hadden om kerken te bouwen.

De bouw van Cathédrale Saint-Pierre et Saint-Paul in Nantes duurde van 1434 tot 1891. In 1972 is de kathedraal zwaar beschadigd door een brand maar is daarna volledig gerestaureerd. De gevel van de kathedraal is zeer sober. Twee torens flankeren een groot raam in een flamboyante gotische stijl. De 3 portalen hebben fijn gebeeldhouwde booglijsten. Centraal in het middelste portaal staat een beeld van de heilige Sint-Petrus. De gewelven in de kathedraal zijn een indrukwekkende 37,5 meter hoog. In de rechter kruisarm van de kathedraal bevindt zich de graftombe van Frans II. Het is het meesterstuk van de kathedraal en een van de belangrijkste kunstwerken uit de Renaissance. Beelden van de hertog en de hertogin rustten op een zwarte marmeren steen, die het witmarmeren graf afsluit. Rondom de graftombe staan in 12 nissen beelden van onder meer Fransiscus van Assisi en de heilige Margareta. Daaronder staan beelden van 16 klaagvrouwen die de pijn van het volk symboliseren. Dit alles wordt verlicht door een prachtig glas-in-loodraam dat ruim 25 meter hoog is en gewijd aan de heiligen van Nantes. Je mag wel zeggen dat dit het mooiste religieuze gebouw van het departement is. Het is tevens een van de belangrijkste attractiefactoren van de departementale hoofdstad Nantes. Ook speelt de kathedraal een belangrijke rol in de geschiedenis van de stad Nantes en het departement Loire-Atlantique.

Musea

Er zijn heel wat musea gevestigd in de (oude) haven van Saint Nazaire. Ook zijn er musea de specifiek gaan over de zoutwinning op het schiereiland Guérande. En natuurlijk zijn er ander musea, die bijna allemaal vertellen over de geschiedenis van de streek.

Het Musée de beaux arts is een van de mooiste en belangrijkste musea van het departement en waarschijnlijk het mooiste en belangrijkste van de departementale hoofdstad Nantes. Het werd in 1800 gesticht bij besluit van het consulaat en sinds 1900 ondergebracht in het huidige palais de beaux arts. Er hangt een collectie schilderijen van de 13de eeuw tot hedendaags werk, in een fraaie ruimte die een extra troef heeft door het natuurlijke licht dat door de centrale koepel valt. De tijdelijke exposities vinden plaats in de patio op de begane grond. In de grote collectie zijn enkele belangrijke werken zoals Mme de Senonnes van Ingres, Songe de Saint Joseph en de Joueur de vielle van Georges de la Tour of de Cribleuses de blé van Gustave Courbet. Er zijn ook werken van onder meer Monet, Picasso, Gentileschi, Laboureur en Brisson te bezichtigen. Ook zijn er hedendaagse werken te bezichtigen van onder meer Kandinsky, Delaunay, Bryen, Vasarely en Poliakoff. Dit museum is een van de belangrijkste musea van het departement en een van de belangrijkste van geheel Frankrijk. Het biedt een grote variatie aan met kunstenaars van de 13de eeuw tot de moderne kunstenaars van nu. Als je een beetje van kunst houdt moet je niet aarzelen het museum te bezoeken.

Nationaal park

Het Parc naturel Régional de Briére is een van de oudste natuurparken in Frankrijk, het beslaat een groot deel van het schiereiland Guérande en strekt zich uit tot aan de noordgrens van het departement. Het bestaat vooral uit weilanden en moerassen, waardoorheen kanalen lopen, er zijn veel pirades (vennen, ontstaan door het afsteken van turf) en rietvelden. Het heeft een zeer speciale fauna en flora. Er zijn ook monumenten uit de prehistorie te vinden. Maar het bestaan is bedreigd door de verlanding waardoor alles wel eens zou kunnen veranderen in bossen.

Zoutwinning

De exploitatie van het zout op het schiereiland Guerande gaat al terug tot de kelten. In de Romeinse tijd werden de eerste zoutpannen aangelegd en nu werken ze nog altijd op dezelfde manier. Van de 9de tot de 18de eeuw leefde de meerderheid van de bevolking op het schiereiland Guerande van de zoutwinning. De concurrentie met de zoutpannen in het zuiden van Frankrijk legden deze op het schiereiland zwaar onder druk. Het Bretoense zout wordt op geheel ambachtelijke wijze gewonnen en met respect voor de natuur niet uitgewassen en bespoten. Vooral de Fleur de sel, een fijne zoutkorrel die men wint aan het oppervlak van het water heeft de naam van de zoutwinning in dit gebied gevestigd. Dit is veel fijner zout dan het gewone zout en is veel beter van smaak. Maar het wordt maar in kleine hoeveelheden gewonnen en is daarom ook veel duurder. Omdat de moerassen en zoutpannen belangstelling opwekten van projectontwikkelaars zijn ze sinds 1996 beschermd. De regio is vooral mooi bij zonsopgang en zonsondergang als het zonlicht reflecteert op de zoutpannen. De zoutwinning is heel typisch voor het schiereiland Guerande en was belangrijk voor de economie van dit deel van het departement. Ook is het heel fascinerend om een ambachtelijk zoutwinningbedrijf te bezoeken en sommige bieden zelfs rondleidingen aan waar de principes van de zoutwinning worden uitgelegd.

Haven

De eerste havenbassins van de haven van Saint-Nazaire werden begonnen in 1845 en werden in 1856 voltooid. De haven van Saint-Nazaire voerde, nadat de grote schepen de haven van Nantes niet meer konden bereiken door de verzanding, een hevige concurrentiestrijd uit met de haven van Paimboeuf aan de zuidelijke oever van de Loire en kwam als winnaar uit de bus. Daarna kwam er een 2de bassin dat werd afgemaakt in 1861. Nadat de Compagnie générale transatlantique het failliete Scott opkocht ondervond de scheepsbouw van Saint-Nazaire een grote boost. De werven waren vooral gericht op de aanmaak van oorlogschepen, en vracht- en passagierschepen. Na 1929 had de haven veel last van de economische crisis en daarna van de 2de wereldoorlog. In 1976 kocht het bedrijf Alstom de werven op en begon onder de naam Chantiers de L’Atlantique met de bouw van gas- en olietankers. In de jaren 80 werd er overgegaan op de bouw van cruiseschepen. Sinds 1996 beheert de Port Autonome de haven en zijn de faciliteiten verspreid over ongeveer 60 kilometer langs de Loire. Nu is er in de oudere delen veel te bezoeken zoals de Base de sous-marins, een bunker voor onderzeeboten gemaakt door de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog. Je kunt ook de duikboot Espandon bezoeken en de verscheidene oude dokken. Ook sommige bedrijven zoals Airbus bieden geleide bezoeken aan. De haven van Saint-Nazaire geeft een goed beeld weer van de economie van de regio, maar ook omdat er zeer veel te bezichtigen valt uit de verschillende perioden uit de geschiedenis van het departement.

Wijn

De muscadet, de bekendste wijn van de wijnstreek rond Nantes, is een van de oudste AOC’s (Appellation d'Origine Controlée) van heel Frankrijk. Naargelang de wijngaard in kwestie ademt hij een bloem- of fruitaroma’s, en in sommige gevallen kan hij zelfs prat gaan op rijpheid en karakter. De muscadetwijn is afkomstig van een wijnstok die melon heet. Het overgrote deel van de wijn rust minstens een gehele winterperiode op haar natuurlijke gisting, die op een geelachtige neerslag lijkt. Op deze manier blijft de wijn fris en licht sprankelend. Deze methode is een nederzetting van een oude traditie dat de beste wijn voor de feestdagen moest worden bewaard (dus bleef de wijn meer als een winter liggen). Tegenwoordig bestaan er 4 AOC's binnen de muscadet, namelijk de Sèvre-et-maine, Muscadet-cotes-de-grand-lieu, Muscadet-cotes-de-la-Loire en de Muscadet. In tegenstelling tot wat men beweert, kan je de muscadet rustig ouder laten worden, op voorwaarde dat het goede is. De wijnstreek is een belangrijke factor binnen de economie en de cultuur binnen de regio. Zoals in het noorden van het departement alles draait rond de zoutwinning. Draait in het zuidelijke deel alles rond deze Muscadetwijn en las je naar deze regio gaat kan je moeilijk vertrekken zonder eerst van de wijn te hebben geproefd.

Strand

De stranden van La Baule worden soms wel eens de mooiste van Europa genoemd. Maar dit is misschien een beetje overdreven. Maar de mooiste van de Franse Atlantische kust zijn ze zeker. La Baule bezit over ruim 9 kilometer fijn zandstrand van de allerbeste kwaliteit. Met langs de hele kustlijn een dijk met, volgens sommige, lelijke flatgebouwen. Maar dit is discutabel. Het is een van de drukste stranden van de Franse Atlantische kust en in de zomer is het er echt over de koppen lopen. De badplaats is in de 19de eeuw ontstaan en in het begin gingen de rijke Fransen er naartoe. Die gingen toen nog naar riante villa's. Maar deze zijn bijna allemaal afgebroken voor de appartementsblokken. Nu staat La Baule voor luxe en trekt het nog altijd veel rijke mensen aan. Overal langs het strand zijn strandclubs te vinden waar kinderen kunnen trampolinespringen of glijbaan glijden, en voor de ouders is er een bar voorzien. Het strand van La Baule is een prachtig zandstrand vol met toeristische infrastructuur en La Baule is een echte mondaine kuststad. Zeker in de zomer is het echt de moeite waard om naar het strand van La Baule Te gaan.

Chateaubriant

Chateaubriant is een stadje in het noordoosten van het departement. Het was vroeger een van de belangrijkste bolwerken voor de verdediging van Bretagne. Wat in de stad vooral opvalt zegt de naam zelf al, namelijk de 2 kastelen. Van de oude middeleeuwse burcht uit de 11de eeuw in het westen blijft niet veel meer over dan wat vestigingsmuren. Dit komt omdat het kasteel in 1488 zwaar belegerd geweest is en het gehele woongedeelte is verwoest. Maar deze ruïnes zijn zeer de moeite waard. Zeker langs de buitenzijde aan de kant van de rivier de Chère. Je ziet er nog de mooie ramen met hun kader van leisteen. Via de tuinen ontdek je de pracht van het renaissancekasteel. Dit is gebouwd in het verlengde van het eerste kasteel. Er was een hoofdwoning, een staatsietrap en een galerij met bogen. Binnenin kunt u de slaapkamer bezoeken van Françoise de Foix, de favoriete dame van koning Frans I. Deze kamer wordt ook wel de vergulde kamer genoemd.

Eten

Omdat er in de Loire-Atlantique veel water is, zowel zout als zoet, is vis zeer belangrijk voor het departement.

• Melvis en Lamprei zijn 2 vissoorten die vroeger zeer veel gegeten worden maar nu minder omdat deze vissen veel graten bevatten, ze worden gevangen op de Loire en haar zijrivieren
• Paling wordt vrij veel gegeten in de departementen omdat ze in het estuarium van de Loire zeer veel voorkomen. Meestal worden ze ofwel gegrild ofwel verwerkt in een saus of ragout.
• Rivierkreeft was ook een specialiteit omdat ze werd gevangen in het moerassige landschap van het Parc Nanturel Regional De Briere. Maar tegenwoordig zijn er problemen door de invoer van Amerikaanse kreeften
• Snoek vind je vooral in de moerassen van Goulaine, die de grootste broedplaats voor Snoeken is. Wordt vrij veel gegeten met de Beurre Blanc Nantais (Botersaus met witte wijn, citroen en sjalot)
• Voorts wordt ook de Baars vrij veel gegeten, zowel deze uit de zee als uit de rivier, vaak geserveerd in een korstje van Guérandaise zout.
• Ook Sardienen worden vrij veel gegeten, vooral in Nantes, waar gegrilde sardienen verkocht worden aan kraampjes op straat

Hoewel er in de Loire-Atlantique vooral vis wordt gegeten, zijn er ook enkele gerechten met vlees in de streekkeuken.

• Canard Nantais is een eend die gekweekt is in de streek rond Nantes en wordt klaargemaakt in een saus van Muscadetwijn.
• Vache Nantais is een klein koeienras dat buiten veel melk ook nog eens heel lekker sappig rundervlees geeft.
• Chateaubriant is een wijze van bakken van rundervlees. Het vlees afkomstig uit een filet moet langs de buitenkant mooi aangebakken zijn en vanbinnen net warm.

De loire-Atlantique is een gebied van groentetelers, en hebben zich gespecialiseerd in primeurs

• Veldsla is het sterproduct van Nantes en wordt gekweekt op de zanderige oevers van de Loire
• De regio van Nantes leveren ruim 80% van alle prei in Frankrijk; de primeurprei is een echte lekkernij en wordt gebruikt in veel toprestaurants.
• Zeekraal kan alleen maar worden gekweekt op zoutbodems en gebieden met veel zout water, perfect voor het estuarium van de Nantes, het is een lekkernij met een heel aparte jodiumsmaak.
• Ook Asperges en wortels zijn groenten die vrij veel worden geteeld in de Loire-Atlantique.

Deze regio produceert niet zo heel veel kaas, maar er is toch een belangrijke kaas namelijk,

• De Curé Nantais is een kaassoort die werd gecreëerd in 1880in Saint-Julien-de-Concelles. Hij wordt gefabriceerd in Pornic.

De Koekjes uit Nantes zijn over de gehele wereld beroemd. Zeker in de hoofdstad Nantes is er geen tekort aan banketbakkerijen en koekjesfabrieken. Dit komt omdat in de heven grote hoeveelheden rietsuiker, vanille, … werden aangevoerd ter plaatse werden verwerkt tot lekkernijen. Het omliggende land zorgde wel voor de nodige boter, melk, eieren en meel. De beroemdste koekjes uit het departement zijn wel de koekjes van LU (Lefèvre-Utile) en die van BN (Biscuiteries Nantaise). Ook interessant is dat je een paar oude koekjesfabrieken kan bezoeken.

• De Berlingots zijn een van de traditionele producten van de stad Nantes, het zijn kleine snoepjes in de vorm van een piramide op basis van rietsuiker.
• Rigolettes zijn kleine suikerdoppen gevuld met fruitmarmelade.
• De Gateau Nantais is een gebak met amandelen, rietsuiker en veel rum afgedekt met suikerglazuur. Dit is zeer moeilijk te maken en Nantes maakt er een specialiteit van.
• Natuurlijk zijn de koekjesfabrieken van LU heel belangrijk voor Nantes, Hun koekjes Petit Beurre zijn over de gehele wereld bekend. Ook de koekjes van BN ( Biscuiteries Nantais) zijn zeer bekend met hun beroemde Choco en vanille BN. En dan hebben we ook nog de goudkleurige ronde koekjes Galettes Saint-Michel

Een van de musts van deze streek is de beroemde saus Beurre blanc, de saus wordt bijna bij alle vissoorten in de Loire-Atlantique geserveerd.

Nantes is ook een zeer belangrijke wijnstreek. Uit het Pays Nantais zijn een paar zeer bekende wijnsoorten afkomstig.

• De Muscadet is waarschijnlijk wel de bekendste wijnsoort van het Pays Nantais. Deze wijn vertegenwoordigt 85% van de productie van witte wijn. De wijn een frisse en licht sprankelende smaak. Er bestaan 4 AOC’s Van de wijn (Appellation D’origine Controlée of een bewijs van echtheid) namelijk de Sèvre-et-maine, muscadet-cotes-de-grand-lieu, muscadet-cotes-de-la-Loire en de Muscadet.
• De gros-plant is een wijn die hetzelfde jaar nog gedronken moet worden. En heeft ook een frisse smaak.
• In de Coteaux D’ancenis wordt vooral rode wijn geproduceerd (80%), maar ook witte.
• Bourru is eigenlijk gefermenteerd druivensap en is zeer licht alcoholisch, het mag eigenlijk de naam wijn niet dragen.

Uitgaan

In de rest van het departement is er minder uitgaansleven, natuurlijk zijn er wel overal cafeetjes, maar alleen is er nog een concentratie van feestgelegenheden.

• In Saint-Naziare is er de concertzaal Le VIP waar groepen van nationaal en internationaal niveau optreden

• Discothèque La Plage op het strand van een gehucht van La Baule is een discotheek te midden van de zoutvelden met 2 grote zalen.

Rondom