Bretagne

Bretagne

Bretagne of vroeger Armorica (Bretons: Breizh, Gallo: Bertaèyn) is de regio op het gelijknamige schiereiland in Frankrijk aan de westkust. Het grenst in het noorden aan het Kanaal, het noordoosten aan Normandie, in het oosten en zuidoosten aan Pays de la Loire en in het zuiden aan de Atlantische Oceaan.

Bretagne en zijn twee taalgebieden: Laag-Bretagne (Basse Bretagne) in het westen, en Hoog-Bretagne (Haute Bretagne) in het oosten

Regio's

Bretagne bestaat uit twee regio's die onderling cultureel verschillen wat betreft taal, gewoontes, dans, eten, enzovoort:

• Hoog-Bretagne (Frans: Haute-Bretagne; Gallo: Haùtt-Bertaèyn; Bretons: Breizh Uhel) beslaat het deel ten oosten van de lijn Plouézec-Muzillac (Ille-et-Vilaine, Loire-Atlantique, oostelijk Côtes-d'Armor en oostelijk Morbihan), waar Gallo wordt gesproken.
• Laag-Bretagne (Frans: Basse-Bretagne; Bretons: Breizh Izel) beslaat het deel ten westen van de lijn Plouézec-Muzillac (Finistère, westelijk Côtes-d'Armor en westelijk Morbihan), waar Bretons (Brezhoneg) wordt gesproken.

Kaart van de Franse regio's met de bestuurlijke regio Bretagne in donkerblauw en het departement Loire-Atlantique in lichtblauw

Andere indeling

Bretagne kan ook op een andere manier ingedeeld worden:

• De kuststrook (Armor, 'land van de zee'). Bestaat uit kliffen, duinen, inhammen, slikken en moerassen.
• Het binnenland (Argoat, 'land van het woud'). Bestaat uit bossen, heide en veen.

Departementen

• Côtes-d'Armor
• Finistère
• Ille-et-Vilaine
• Morbihan

Tot 1941 behoorde ook Loire-Atlantique (destijds Loire-Inférieur) ertoe. Velen blijven dit departement als deel van Bretagne beschouwen.

De historische provincie Bretagne met de belangrijkste gebieden in het Bretons

Historische indeling

Voor de Franse Revolutie telde de Provincie Bretagne 9 bisdommen met omliggende bestuurlijke gebieden:

• Het bisdom Cornouaille (Bretons: Bro Gerne)
• Het bisdom Dol (Bretons: Bro Zol)
• Het bisdom Léon (Bretons: Bro Leon)
• Het bisdom Nantes (Bretons: Bro an Naoned)
• Het bisdom Rennes (Bretons: Bro Roazhon)
• Het bisdom Saint-Brieuc (Bretons: Bro Sant-Brieg)
• Het bisdom Saint-Malo (Bretons: Bro Sant-Maloù)
• Het bisdom Trégor (Bretons: Bro Dreger)
• Het bisdom Vannes (Bretons: Bro Wened)

Steden

Hoog-Bretagne

• Rennes - De hoofdstad van Bretagne. Veel evenementen en festivals vinden plaats in Rennes. Het stadhuis en de opera zijn veel bezochte gebouwen en ook de Champs Libre, waar het museum van Bretagne gevestigd is, is de moeite waard te bezoeken.
• Dinan
• Dinard - Mondaine badplaats aan de Bretonse kust. Hier hebben zich vroeger veel Britten gevestigd en die invloeden zijn nog te zien in de bouwstijl van de hotels en villa's. De ligging tegenover Saint Malo en het zachte klimaat hebben Dinard tot een geliefde vakantieplaats gemaakt.
• Josselin
• Lamballe
• Quintin
• Saint-Brieuc - Ligt aan een baai aan de noordkust Hier wordt jaarlijks in juni het Art Rock festival georganiseerd.
• Saint-Malo - Vroeger was deze badplaats aan de Côte d'Emeraude een zeeroversnest. Rond de stad staan vestigingmuren waarover men een wandeling kan maken. Vanuit deze stad gaat er een veerboot naar de Kanaaleilanden (Verenigd Koningkrijk)
• Vitré

Laag-Bretagne

• Brest - Is de meest westelijk gelegen stad van Frankrijk en is in de Tweede Wereldoorlog flink getroffen door bombardementen. Brest is bekend om de haven, de boulevard en elke 5 jaar is er een groot evenement in de haven.
• Carnac - Is een van de meest drukbezochte toeristenplaatsen in Bretagne. Bij Carnac vindt men resten van menhirs en dolmens en andere resten uit de prehistorie.
• Lorient - Bevat 7 verschillende havens en is bovendien Bretagnes 3e vissershaven. Zomers vindt hier jaarlijks het traditionele Interkeltisch festival plaats.
• Morlaix
• Quiberon - Badplaats op het gelijknamige schiereiland in een prachtig landschap met rotsen, heuvels en bossen. Vanaf hier kan ook de boot genomen worden naar Belle-Ile
• Quimper - In deze stad staat de oudste gotische kerk van Frankrijk. De Bretonse klederdracht wordt hier nog door vele vrouwen gedragen.
• Vannes - Ligt direct aan de Golfe du Morbihan en heeft nog een oud centrum met stadsmuren. Ook ziet men hier nog veel houten vakwerkhuizen terug.

Andere bestemmingen

• Archipel des Glenan - Deze eilandengroep, ten zuiden van de badplaats Bénodet, waar je alleen overdag heen kan, kent een exotisch klimaat.
• Belle-Île-en-Mer - Dit eiland heet letterlijk 'mooi eiland in zee' en doet zijn naam zeker eer aan.
• Pointe du Raz - De Pointe du Raz is bijna het meest westelijke punt van Bretagne (de eilanden buiten beschouwing gelaten) en is een indrukwekkend natuurverschijnsel en een druk bezocht uitzichtpunt.
• Aber Wrac'h - Aan de Noordkust van Bretagne liggen de Abers (riviermondingen), daar waar de legendes hun oorsprong hebben.

Info

Bretagne is een regio met een zeer eigen karakter. De Bretons stammen af van de Kelten, vandaar dat de Keltische cultuur nog zeer goed zichtbaar is, zowel in de architectuur als in de tradities en in de taal (Bretons of Bretoens).

Bretagne heeft een steile, grillige rotskust, met vele inhammen en baaien. De Roze Granietkust, aan de noordkust is een veel bezochte plek, vanwege de uitzonderlijke natuur. De zuidkust, is veel vlakker en biedt heel wat zandstranden.

Het weer is behoorlijk wisselvallig en de ideale maanden om op vakantie te gaan in Bretagne zijn juli en augustus. Met name augustus is echter ook voor de Fransen dé vakantietijd.

In deze Franse regio vindt men vele overblijfselen uit de Keltische prehistorie zoals de dolmens (soort hunebedden), de menhirs (lange rechtopstaande stenen) en tumili (grafheuvels).

Arriveren

Bretagne is op verschillende manieren te bereiken. Met de auto kun je kiezen om via Parijs of om via Rouen en Caen te rijden. Beide routes zijn over snel- en tolwegen. In Bretagne zelf zijn geen tolwegen te bekennen, wel vier hoofdwegen waar de maximum snelheid 110 km/u is. Vanaf Utrecht is de afstand naar Rennes 822 km.

Ook per trein is Bretagne goed bereikbaar. Vanaf Parijs (Gare Montparnasse of Charles de Gaulles 2) rijden er geregeld TGV's naar Rennes, Saint Malo, Lorient, Brest, Vannes of Quimper. Vanuit Nederland kun je in 3u19 met de Thalys naar Parijs. Er is vervolgens wel een overstap nodig in Parijs om de TGV richting Bretagne te kunnen nemen.

Ten slotte kan men ook met het vliegtuig naar Bretagne. Er zijn geen directe verbindingen vanuit Nederland naar de regio. Er is een directe lijn van KLM/AirFrance naar Nantes, (Loire-Atlantique) met dagelijks drie vluchten. Ook kan men met een overstap in Parijs naar steden als Rennes en Brest vliegen.

Taal

In Bretagne wordt net als in de rest van Frankrijk Frans gesproken. Bretagne heeft ook nog twee eigen talen, het Bretons in Laag-Bretagne en het Gallo in Hoog-Betagne. In het departement Finistère komt men het Bretons nog het vaakst tegen. Het Bretons is onderverdeeld in 4 hoofddialecten: Cornouaillais in Zuid-Finistère, Léonard in Noord-Finistère en Trégorrois in Côtes d'Armor en Vannetais in Morbihan. De eerste drie zijn verwant en vormen de KLT-taal (Kerne, Leon, Trégor), het Vanettais wijkt af; de 'z' is daar een 'h'. Breiz (Bretagne) wordt Breih. Om dit te overbruggen is de 'zh' ingevoerd en werd het overal Breizh.

Bekijken

Bretonse kledingdracht, overblijfselen uit de keltische prehistorie.

Doen

• Boottocht vanaf Saint-Malo naar de Kanaaleilanden
• Boottocht vanaf Quiberon naar het eiland Belle-Île-en-Mer
• Wandeling over de GR34 (Grande Randonnée) over het pad van de douaniers
• Bezoek het Oceanopolis met duizend soorten zeedieren

Eten

Op culinair gebied kent Bretagne veel specialiteiten

• Zeevruchten - Oesters uit Cancale, mosselen uit de baai van de Mont Saint-Michel en de Sint Jakobsschelpen uit Erquy.
• Crêpes en Galettes - Galettes zijn hartige pannenkoeken op basis van boekweitmeel,. Crêpes zijn zoete pannenkoeken op basis van tarwemeel
• Kouign Amann - Een vette boterkoek die officieel afkomstig is uit de vissersplaats Douarnenez. Deze koek wordt gemaakt van deeg met boter en suiker en wordt meerdere malen gevouwen.
• Caramel au beurre salé - De karamel op basis van gezouten boter is een typische Bretonse specialiteit. Het is vooral populair in vloeibare vorm op de crêpe.
• Cider - Een appelwijn die veel wordt gedronken bij de galettes en de crêpes

Rondom

• Mont Saint-Michel - Eiland voor de kust, dat net enkele kilometers in Normandië ligt. Het is omgeven door vestingmuren en wordt bekroond met een kloosterkerk en abdij. Het eiland is door een dam van 1,8 kilometer verbonden met het vasteland. Mont Saint-Michel is autovrij, auto´s dienen op het vasteland geparkeerd te worden. Voorheen diende men rekening te houden met eb en vloed. Bij hoog water kon men het eiland niet meer verlaten.
• Saint-Nazaire - Badplaats aan de monding van de Loire, net buiten Bretagne, in Loire-Atlantique.
• Nantes - Ligt administratief in de Loire-Atlantique, maar hoorde vroeger wel bij Bretagne. Staat bekend om de grote kathedraal.