Wikivoyage:Consensus

Wikivoyage bepaalt vrijwel alles met consensus. Weinig beslissingen worden op deze site genomen door meerderheidsstemmen. Denk eraan dat ieder artikel op Wikivoyage tot stand komt op basis van consensus van de inzichten van alle schrijvers aan dat artikel.

Hoe consensus ontstaat

Als je een artikel bewerkt, dan verwerk je daar altijd jouw inzichten in. Het persoon na jou verwerkt vervolgens ook weer zijn of haar inzichten erin. Alleen datgene waar alle gebruikers het mee eens zijn blijft uiteindelijk in het artikel. Hierdoor zullen de meeste artikelen uiteindelijk redelijk zijn—dat wil zeggen, het artikel heeft een standpunt dat door de meeste gebruikers gedragen en geaccepteerd wordt. Kort gezegd, het vertegenwoordigt consensus.

Consensus is niet alleen een richtlijn; het is een onlosmakelijk onderdeel van een wiki. Omdat iedereen een artikel kan bewerken, kan iedereen wijzigen wat er al staat, of geheel iets anders schrijven. Daarna komt er weer iemand die dat weer verandert, de geschreven tekst verplaatst of zelfs het gehele artikel verwijdert.

Wikivoyage doet niet aan stemmen, omdat bij meerderheidsstemmen gebruikers geen argumenten aan hoeven te dragen of te reageren op de argumenten van anderen. Bij meerderheidsstemmen ontbreekt een proces van analyse en discussie die ervoor zorgt dat er goed nagedacht wordt over de te nemen veranderingen. Stemmen wordt bovendien nog ingewikkelder door de semi-anonieme online-werkelijkheid van een wiki; het is vrijwel onmogelijk om na te gaan of één persoon daadwerkelijk één stem vertegenwoordigt. Op een aantal pagina's wordt wel gestemd, zoals Wikivoyage:Stemmen voor verwijdering, maar ook daar wordt er geen "winnaar" aangewezen op basis van een meerderheid aan stemmen. Er moet er een proces van argumentatie en discussie doorlopen worden en een stem moet gerechtvaardigd zijn door een kloppende argumentatie. Het is dus mogelijk dat ondanks een meerderheid aan stemmen voor mogelijkheid A, er uiteindelijk gekozen wordt voor mogelijkheid B op basis van argumentatie.

Hoe vorm je consensus

Consensus wordt in principe gevormd op de overlegpagina's van de artikelen waar een significante verandering wordt voorgesteld. Scan eerst de overlegpagina (en de archieven) om er zeker van te zijn dat jouw voorstel nog niet eerder is besproken (als dat wel is gebeurd, lees de discussie door en begrijp wat er staat, zodat je erop kan reageren). Laat dan een bericht achter aan de onderkant van een lopende discussie, of voeg een nieuwe sectie toe, waarin je jouw voorstel voorlegt en argumenten aandraagt voor de verandering.

Soms kan consensus snel gevormd worden, als een groep Wikireizigers massaal jouw idee steunen, en zich afvragen waarom ze daar zelf nog niet over nagedacht hadden. Vaker moet echter geconstateerd worden dat het vormen van consensus hard werken is. Het proberen te overbruggen van onenigheid is lastig, maar wat ook kan gebeuren is dat niemand geïnteresseerd is in het onderwerp en er dus niemand is om mee te overleggen.

Als niemand reageert op jouw bericht, dan zijn er manieren om andere gebruikers op jouw voorstel te wijzen. Zo kan je je wenden tot het Reizigerscafé, een plaats waar centraal overleg plaatsvindt tussen alle gebruikers van Wikivoyage. Als je iets wilt voorstellen in een lopende discussie, laat dan een bericht achter op de overlegpagina's van de gebruikers die deelnamen aan dat overleg, en wijs ze in de richting van jouw voorstel.

Een andere manier om opinievorming te stimuleren is door simpelweg erin te duiken en, met jouw argumenten op de overlegpagina, jouw voorstel te implementeren. Als iemand jouw bijdrage terugdraait, dan zal deze in ieder geval ergens moeten uitleggen waarom. Maak echter geen gebruik van deze mogelijkheid als jouw voorstel ingaat tegen een bestaande consensus—als jouw voorstel zeer controversieel is, zorg dan in ieder geval voor wat steun voor je het implementeert.

Heb geduld. Je kan het overleg toevoegen aan jouw volglijst en moet erop voorbereid zijn dat wellicht voor een lange tijd niemand geïnteresseerd is om jouw verandering door te voeren. Hoewel een wiki constant bewerkt wordt en groeit, kan het zijn dat individuele artikelen soms jarenlang stof happen en ineens in een paar dagen een sterke ontwikkeling doormaken. Nu is wellicht niemand geïnteresseerd in jouw voorstel, maar later kan er alsnog iemand komen die het met jou eens is en enthousiast met jou wil werken aan het implementeren van jouw voorstel.

Een bijdrage leveren aan een overleg tot consensus

Iedereen kan bijdragen aan een overleg dat poogt consensus te vinden, maar zorg ervoor dat je reageert op de gegeven argumenten. Het hebben van een sterke mening is prima, maar slechts het laten horen van die mening zorgt niet voor een sfeer van samenwerking zoals noodzakelijk op een wiki. Als je tegen een voorgestelde wijziging bent, moet je ingaan op de argumenten die pleiten voor verandering, en uitleggen waarom deze niet overtuigend zijn om jou van mening te doen veranderen. Dit proces, het analytisch reageren op argumenten waar jij tegen bent, zal ervoor zorgen dat jij een beter inzicht krijgt in de denkwijze van de andere kant (en de andere kant krijgt een beter inzicht in jouw denkwijze). Dit zorgt ervoor dat verschillende groepen tot elkaar komen en samen tot het daadwerkelijke besluit kunnen komen.

Zorg ervoor dat je open van geest bent wanneer nieuwe argumenten de revue passeren—je laten overtuigen door de mening van andere gebruikers hoort bij een gezonde discussie en toont wijsheid, geen schaamte. Aangezien voor consensus geen unanimiteit vereist is, wordt het gewaardeerd als je aangeeft dat je begrip hebt voor de consensus die gevormd wordt en een stapje opzij plaatst als je als enige bent die een bepaalde positie vertegenwoordigd, zelfs als jij vindt dat jouw positie de enige juiste is. Dit zorgt voor welwillendheid op de wiki en zorgt ervoor dat anderen meer respect hebben voor jou en jouw toekomstige voorstellen.

Bias voor de status quo

Het kantelen van een bestaande consensus is moeilijk om te doen. Als er in het verleden hard werk is verzet om tot een bepaalde consensus te komen, zullen gebruikers terughoudend zijn om in te stemmen met een voorstel dat al dat harde werk teniet doet. Een gevestigde consensus zal niet snel veranderd worden, tenzij 1) nieuwe feiten of overtuigende argumenten ingebracht worden in de discussie, en 2) er overtuigende voordelen zijn. Als de voordelen van jouw voorstel marginaal zijn, maar het werk van jarenlange consensusvorming teniet doet, dan is de kans klein dat veel mensen jouw voorstel zullen steunen.

Als het niet lukt om consensus te vormen—alle gebruikers in een discussie hebben hun argumenten nauwkeurig uiteengezet en gereageerd op de argumenten van anderen, maar er blijft een sterke onenigheid bestaan—blijven we bij de status quo. (Als er geen status quo is, dan kan een compromis nodig zijn.) Hierdoor heeft Wikivoyage een sterke bias voor de status quo. Hoewel dit frustrerend kan zijn als je een verandering wil doorvoeren, is deze bias opzettelijk, omdat het Wikireizigers stimuleert om niet eeuwig tijd en energie te steken in hardnekkige discussies zonder einde. In plaats daarvan worden zij gestimuleerd om nieuwe bijdragen toe te voegen in plaats van te blijven discussiëren over bestaande content.

Onenigheid

Onthoud dat alles wat je schrijft uiteindelijk zal worden veranderd door de volgende gebruiker. Hoe controversiëler jouw bijdragen, hoe groter de kans dat het veranderd wordt. Dit kun je niet tegenhouden. Als de meningen van twee gebruikers sterk uiteenlopen, kan een bewerkingsoorlog het gevolg zijn. Radicale of controversiële wijzigingen zouden altijd vooraf besproken moeten worden.

Als je ergens induikt en significante wijzigingen aanbrengt aan een bestaand artikel, geef dan een reden op. Dat kan door tijdens het bewerken jouw reden in te voeren in het invoerveld "Samenvatting" alvorens de pagina op te slaan. Als je denkt dat jouw bijdrage mogelijk controversieel is, kan je ook een uitleg plaatsen op de overlegpagina.

Tenzij het duidelijk om vandalisme of graffiti gaat, zal het simpelweg terugdraaien van iemands bijdrage niet bevorderlijk zijn. Als je het niet eens bent met de wijzigingen die zijn gemaakt, probeer dan een een standpunt te vinden tussen jouw mening en die van de ander; iets waar jullie het allebei mee eens kunnen zijn.