Zwarte Zee-regio

De Zwarte Zee-regio is het noordelijke deel van Aziatisch Turkije. Het centrale en oostelijke deel van het gebied is historisch bekend als de Pontus. De regio heeft een ander klimaat dan de rest van Turkije; door een vrijwel constante wind vanaf de Zwarte Zee heeft het een gematigd zeeklimaat, vergelijkbaar met Nederland en België. Het Pontisch gebergte vormt grofweg de zuidgrens van de regio en herbergt een grote diversiteit aan inheemse planten en dieren.

De Zwarte Zee-regio is niet toeristisch. De meeste toeristen doen de regio enkel aan voor een bezoek aan Trabzon en het achtergelegen Sumelaklooster.

Steden

Kuststeden (van west naar oost):

Amasra - een klein stadje op een schiereiland
Sinop — noordelijkste puntje van Anatolië met onbedorven stranden
Samsun - de grootste stad aan de Turkse noordkust
Ünye
Ordu - met zijn oude kerken en dicht bij Kaap Jason, waar de argonauten aan land zouden zijn gegaan op hun zoektocht naar het gulden vlies.
Giresun - met het Giresunkasteel, oude woningen en
Trabzon — de belangrijkste stad van het gebied, met in het achterland het prachtige Sumela Klooster en de heerlijke regionale visgerechten
Rize - met haar theeplantages, de Firtinavallei, de Ayder yayla en de hoogste bergen in het Pontisch gebergte
Hopa - een kleine stad aan de grens met Georgie

In het binnenland:

Safranbolu - het kleine stadje met honderden authentieke houten woningen staat op de wereldefgoedlijst
Amasya - in het achterland van Samsun, een oude hoofdstad van het gebied, met millenia-oude Pontische koningsgraven en prachtige Ottomaanse gebouwen
Tokat - een kleine stad
Gümüşhane - een oude stad ten zuiden van Trabzon

Andere Bestemmingen

Het Pontisch gebergte en haar zomerweides
De Griekse kloosters in het achterland van Ordu en Trabzon
De Georgische kerken en kloosters in de provincie Artvin

Kaart van de regio met de grotere steden.

Info

Taal

De regio is etnisch zeer divers, en er worden dan ook meerdere talen gesproken naast het Turks. Buitenlandse talen die het meest van pas komen zijn Duits, en in mindere mate Engels en Russisch. Tot de minderheidstalen in de regio behoren het Pontisch Grieks, West-Armeens, Lazisch en Georgisch. Het is geen probleem om deze talen in het openbaar te spreken, mocht je sprekers tegenkomen, maar vragen over de etniciteit of afkomst van mensen kunnen als vervelend worden ervaren.

Arriveren

Per vliegtuig is de regio te bereiken via de luchthavens van Samsun en Trabzon, waarvan de laatste reguliere verbindingen heeft met diverse west-Europese steden. Per boot kan de regio worden betreden vanuit Sochi in Rusland (richting Trabzon), verder zijn er (nog) geen reguliere verbindingen over de Zwarte Zee vanuit Turkije.

Rondreizen

Het regionale transport gebeurt voornamelijk met de bus langs de kustsnelweg. Lokaal vervoer gebeurt voornamelijk per minibus. Hoewel de geürbaniseerde kust goede reguliere diensten kent, worden veel bergdorpjes maar een of enkele malen per dag aangedaan door informele diensten die uit lagergelegen steden vertrekken. Tussen de diverse valleien in het Pontisch gebergte die haaks op de kustlijn lopen zijn in veel gevallen geen geasfalteerde oost-west verbindingen en kan het sneller zijn om via de kustweg om te rijden. Het binnenland is vanaf de kust enkel goed te bereiken over enkele passen in het Pontisch Gebergte ten zuiden van Samsun, Unye, Tirebolu, Trabzon, Of en Hopa. Er zijn wel mogelijkheden om bijvoorbeeld via een touroperator of lokale gids op andere manieren van vallei naar vallei te geraken (liftend, fietsend of te voet).

Bekijken

Een Georgische kerk in Barhal, nabij Yusufeli in de provincie Artvin

Routes

Een zoektocht naar het 'Gulden Vlies': tour de kust van Sinop (of Samsun) tot aan Poti in Georgie. Volg de route van de Argonouten op hun zoektocht naar het Gulden vlies met een tussenstop bij de Kaap Jason-kerk, waar zij aan land zouden zijn gegaan, en een verplichte stop bij het Sumelaklooster in Trabzon. Eindig je reis aan de monding van de phasis (Rioni) in Poti, volgens de oude Grieken het 'einde van de wereld'. Of trek door richting Svaneti, deze Georgische regio ten noorden van Poti is uniek in haar defensieve architectuur hoog in de Kaukasus.
Speuren naar de koningen van Pontus en Ottomaanse glorie: Begin de reis in Samsun en reis richting Amasya, de oude hoofdstad van het Koninkrijk Pontus met haar rotsgraven en Ottomaanse bouwwerken. Vervolg je reis richting Kastamonu en Safranbolu, twee steden met veel traditionele Ottomaanse houten woningen. Dan richting het kleine stadje Amasra op een schiereilandje aan de kust en via de kronkelende, smalle kustweg richting Sinop, de meest noordelijke stad van Turkije en ook op een schiereiland gelegen. Langs dit deel van de kust zijn ook veel stranden omdat hier, in tegenstelling tot langs de oostkust, geen kustsnelweg is. Langs de kust en in de steden liggen tevens forten en ruines die de reis ook voor kinderen aangenaam maakt.
Langs de hoogtepunten van het Keizerrijk Trebizonde en de lokale minderheden: Ontdek eerst Trabzon, de oude hoofdstad van de regio en breng een bezoek aan het Sumelaklooster. Vanuit daar kan een bezoek worden gebracht aan Santa, 7 oude verlaten Griekse dorpjes hoog in de bergen ten zuidoosten van het klooster. De Griekstalige gemeenschap in de regio leeft voornamelijk rond Caykara, nabij het meer Uzungol, dat ook een toeristische attractie is. Via de kustweg of via kleine onverharde wegen (of te voet met een gids) richting de Firtinavallei in de provincie Rize; hier leven de Hemsin, een Armeens Islamitisch volk. Het Zilkale is een groot kasteel uit de Byzantijnse tijd, en in de vallei zijn vele stenen bruggen van honderden jaren oud. In Parkhali, verder richting het oosten in de provincie Artvin, kunnen diverse Georgische kerken worden bezichtigd, alvorens terug te keren naar Trabzon.
Xenofon's 'tocht van de tienduizend' en de Zijderoute: Soms wordt de regio slechts als annekdote bezocht als eindpunt van een reis rond Oost-Anatolie, in de voetsporen van Xenophon, of als eind- of startpunt van een reis lans de Zijderoute. Komend vanuit het zuiden (Oost-Anatolie of West-Iran) ervaar je de extreme klimatologische verschillen tussen het droge binnenland, het gebergte (de Kaukasus of het Pontisch Gebergte) en de kust van de Zwarte Zee. Een traditionele route kan leiden van Ani richting Kars en dan langs de Georgische grens over het Pontisch gebergte met haar Georgische kerken en vanaf de kustplaatsen Hopa of Pazar richting Trabzon. Een alternatief is via Erzurum richting Gumushane om daar via de Zigana pas (de oude Zijderoute) langs het Sumelaklooster richting Trabzon af te dalen.

Doen

Bergwandelingen rond de Kackar, de hoogste pieken van het Pontisch gebergte. Door het boek van Kate Clow, die eerder het Lycische pad in west-Turkije populair maakte, worden er sinds enkele jaren rond het Ayder-plateau en het Kackar gebergte ten zuidoosten van Rize een- en meerdaagse bergwandelingen aangeboden richting onder andere de top en Yusufeli aan de zuidoostkant van het Pontisch Gebergte.
Overnachten in een homestay op een van de vele de yayla's (alpenweides boven de bomengrens) van de provincies Trabzon of Rize (bijvoorbeeld Sultanmurat in Caykara of Ayder in Camlihemsin): Wakker worden met vers gemolken koeienmelk, zelfgemaakte kaas en maisbrood en een uitzicht over het Pontisch Gebergte.
Bezoek aan een houten moskee in een van de bergdorpjes. De eeuwenoude kleine moskeen in deze regio zijn uniek in Turkije, met bijzonder houtsnijwerk en kleurrijke schilderingen van wiskundige en natuurlijke motieven en incidenteel dieren. Het soefisme had een grote impact in dit deel van Turkije. Zelfs de meest kleine moskee heeft wel een balkon voor vrouwen.
Een bezoek aan de Kardiga of een ander festival op een zomerplateau. Elk jaar worden in de zomer op diverse zomerweides festivals georganiseerd, waar de lokale bevolking onder andere haar muziek, dans, klederdracht en gerechten viert.
Een bezoek aan een theetuin met uitzicht over de stad. Alle steden aan de kust hebben een voormalige akropolis (Boztepe) waar nu theetuinen zijn. In Ordu verbind een funiculair het centrum met het park op de akropolis.

Eten

De regio is de meest vruchtbare van het land, en herbergt een schat aan inheemse planten. De kers is vernoemd naar de oude naam van Giresun (Kerasunta), vanwaar het voor het eerst naar het westen werd geexporteerd. Verder is de regio verantwoordelijk voor meer dan 70% van de wereldwijde productie van hazelnoten. Het nationale gerecht van de regio is hamsi (ansjovis), maar ook de andere vissen uit de Zwarte Zee worden volop gegeten. Diverse soorten bruin- en maisbrood uit de regio zijn uniek binnen Turkije.

Uitgaan

In de grotere steden als Samsun en Trabzon is een levendig nachtleven met diverse bars en clubs. In de zomer zijn er op stranden en in enkele parken in de regio muziekfestivals, zoals het Fanta Jeugdfestival in Trabzon en een psytrance festival nabij Rize.

Veiligheid

Deze regio van Turkije is relatief ontwikkeld en veilig. Het heeft in vergelijking met andere delen van Turkije een laag criminaliteitscijfer, maar er is wel georganiseerde misdaad die zich bezig houd met handel uit/naar de Kaukasus en Iran. Vrouwen hoeven zich in de steden geen zorgen te maken over hun keuze van kleding, maar in sommige bergdorpjes wordt men geacht zich wat terughoudender te kleden, dit ook omdat het weer binnen minuten volledig kan omslaan. Vrouwen kunnen ook alleen reizen door het gebied, maar alleen reizen door het bergachtige achterland wordt afgeraden. Voor eenzame vrouwelijke reizigers is het verstandig om zich niet uitdagend te kleden en om niet te liften. Omdat het gebied redelijk dicht bij de voormalige Russische grens ligt was het altijd verboden om gedetailleerde kaarten te maken van de talloze bergpaden door het gebied. Enkel voor de Kackar, de hoogste pieken in de provincie Rize, zijn kaarten beschikbaar voor toeristen. Het is dus verstandig om een gids te regelen voor bergwandelingen.

Rondom

De Zwarte Zee
De Kaukasus (Georgie, Armenie en Azerbeidzjan)
Armeens hoogland
Cappadocie

Dit artikel is nog geheel in opbouw. Het bevat een sjabloon, maar nog niet genoeg informatie om bruikbaar te zijn voor een reiziger. Duik erin en breid het uit!