Wandelroute E10

Wandelroute E10

De Europese wandelroute E10 loopt van het noordelijkste puntje van Finland door oostelijk Duitsland, Tsjechië en Oostenrijk naar de Italiaanse stad Bozen. De E10 komt niet door Nederland en België. Het dichtst in de buurt komt de route in Duitsland, waar ze in Potsdam de uit Nederland komende E11 kruist. Europese wandelroutes zoals de E10 worden gecoördineerd door de Europese Wandelvereniging (EWV), waarin vanuit Nederland de Stichting Wandelplatform-LAW is vertegenwoordigd. De feitelijke ontwikkeling en het onderhoud van de E-routes is voor rekening van de aangesloten nationale en regionale wandelorganisaties.

De E10 is opgebouwd uit diverse langeafstandsroutes op nationaal niveau. Dat zijn achtereenvolgens in Finland het UKK-pad (genoemd naar de voormalige Finse president Urho Kaleva Kekkonen), in Duitsland de voormalige A-Z-Weg (die in DDR-tijden Kaap Arkona met Zittau verbond), en in Oostenrijk de Rupertiweg. Verder maakt de E10 gebruik van delen van andere nationale en regionale paden, zoals een route langs de Moldau (Vltava) in Tsjechië (tussen Praag en České Budějovice en in Oostenrijk gedeelten van de Nordwaldkammweg en de Südalpenweg.

Van reeds lang bestaande plannen om de E10 door te trekken naar het zuiden van Spanje, is vrijwel niets terecht gekomen. Noemde Gorges al in 1999/2000 de Tratto Lombardo en de Grande Traversata delli Alpi in Italië en de Franse GR 52A en Gr 51 als mogelijke voortzetting van de E10, zijn invloed als toenmalige voorzitter van de Europese Wandelvereniging mocht er niet toe leiden dat de betreffende nationale organisaties daartoe besloten. In Spanje was van de GR92 toen al een stukje klaar, namelijk van de Franse grens naar Ulldecona, maar dit wordt deels ook door de E4 gebruikt en er ontbraken nog zo'n 2000 kilometer.

Ook in Finland is de route grotendeels nog in voorbereiding, terwijl de communicatie over het precieze verloop, de markering en de mate waarin voorzieningen voor eten en slapen te vinden zijn erg onduidelijk is. De nadruk ligt daarom op het gedeelte van Rügen tot Bolzano, dat inmiddels volledig op kaarten is ingetekend en in de regel ook goed in het veld gemarkeerd.

Info

E10

Nuorgam Sevettijärvi Lapland Salla Karhunkierros Kuusamo Finland Hanko/Hangö Finland Duitsland Kap Arkona Rügen Stralsund, E9 Güstrow Krakow am See, E9a Strasen Wustermark Potsdam, E11 Spremberg Seifhennersdorf Duitsland/Tsjechië Varnsdorf Jedlová, E3 Česká Lípa Praag České Budějovice Český Krumlov Lipno nad Vltavou Tsjechie/Oostenrijk Bad Leonfelden, E6 Guglwald Bärenstein, E6 Aigen-Schlägl Ameisberg, E8 Oberkappel, E8 Niederranna Sankt Aegidi Braunau am Inn Mattighofen Ostermiething Maria Plain bij Salzburg Gaisberg, E4 Salzburg, E4 Glanegg bij Salzburg Berchtesgaden, E4 Steinernes Meer, E4, Alpine variant Maria Alm, E4, Alpine variant Badgastein Mallnitz Spittal an der Drau Naßfeld Oostenrijk/Italië Bruneck Brixen E5 Bolzano

De E10 biedt een dwarsdoorsnede van Europa in de richting noord-zuid en doet daarbij enkele extreme Europese landschappen aan, met name de boomloze toendra in het Noorden van Lapland, de Finse oerbossen bij Kuusamo, het scherenlandschap in de Oostzee, het Reißeck-massief in de Oostenrijkse Alpen en de nog ongenaakbaarder Dolomieten op de grens van Oostenrijk en Italië. Daartussen bieden zich veel vriendelijker landschappen aan, waar gemakkelijker gelopen kan worden: de merengebieden van Finland en oostelijk Duitsland, de krijtrotsen en koolzaadvelden van Rügen, de heuvels in het zuiden van Finland en in het noorden van Oostenrijk, en de laaggebergten van Tsjechië. Ook de zonovergoten zuidflank van de Alpen in Italië laat zich zonder al te veel moeite bedwingen. Naast uitzonderlijke landschappen biedt de E10 ook een ongewoon rijk scala aan landstreken die meer dan gemiddeld de politieke gevolgen van de beide wereldoorlogen van de vorige eeuw hebben moeten verduren. Zo stond in Fins Lapland geen gebouw meer overeind toen de Finnen de Duitsers eruit verdreven hadden. Het gebied langs de Finse oostgrens was getuige van twee oorlogen met de Sovjet-Unie in de jaren 1940. Van Rügen tot de Tsjechische grens loopt de E10 door gebieden die tot de voormalige DDR behoorden, afgesneden van de rest van Duitsland.

Bij binnenkomst in Tsjechië en opnieuw bij het verlaten ervan worden gebergten (veelal mijnstreken) doorkruist die na de Eerste Wereldoorlog bij Tsjechië werden gevoegd, maar een in meerderheid Oostenrijkse, dus Duitssprekende bevolking telden. Na de Tweede Wereldoorlog werd deze, nog steeds Duitstalige, bevolkingsgroep uit Tsjechië uitgewezen; zij vormt nu de kern van de "Heimatvertriebene" (minder juist Sudeten-Duitsers genoemd). Tegenwoordig is Tsjechië een homogeen Tsjechisch sprekend land. In diverse musea langs de E10 kan men het lot van de Tsjechisch sprekende bevolking voor en tijdens de inlijving bij Hitler-Duitsland bekijken. Aan weerszijden van de Tsjechisch-Oostenrijkse grens ligt in musea en wegmonumentjes de aandacht op de Duitssprekenden die Tsjechië daarna moesten verlaten.

Een min of meer vergelijkbare geschiedenis heeft de provincie Zuid-Tirol (Südtirol/Alto Adige), dat de E10 vanuit Oostenrijk bereikt. Tot het einde van de Eerste Wereldoorlog was dit overwegend Duitstalige gebied deel van Oostenrijk, maar werd toen aan Italië toegevoegd. Opmerkelijk is dat Adolf Hitler weigerde het bij zijn Derde Rijk in te lijven, omdat hij zijn bondgenoot Benito Mussolini te vriend wilde houden. Nog steeds spreekt ongeveer twee derde van de bevolking van Zuid-Tirol Duits als moedertaal. Alleen in de hoofdstad Bolzano is Italiaans de taal van de meerderheid geworden.

Veiligheid

Een teek is kleiner dan de kop van een lucifer

Delen van de E10 zijn een erg veilige wandelroute, terwijl andere delen als gevaarlijk moeten worden omschreven. Het grootste gevaar vormen eenzame en bergachtige gebieden, zoals in Fins Lapland en de Alpen. In Lapland en overig Noord-Finland moet je over een uitstekende conditie beschikken, voedsel voor een aantal dagen meebrengen (water is in de natuur voorhanden), en verder een bivakzak of kleine tent en slaapzak. Een aantal Alpentrajecten zijn voorbehouden aan ervaren bergwandelaars; waag je niet op terrein als je niet zeker weet of je het aan kunt!

Een ander groot gevaar schuilt in een bijna onzichtbaar klein diertje: de teek. Teken kunnen (in wisselende mate, in sommige streken is bijna 100 % van de teken besmet) dragers zijn van twee levensgevaarlijke parasieten. In het hele gebied van de E10 komt de ziekte van Lyme voor, die door tekenbeten wordt verspreid. Tegen deze ziekte kan men zich niet vaccineren, maar men moet zich elke avond (laten) controleren op de aanwezigheid van teken. Is men eenmaal besmet, dan is een kuur met antibiotica noodzakelijk. De andere tekenparasiet komt in de bossen langs de gehele route voor en veroorzaakt de ziekte FSME, een vorm van hersenvliesontsteking. Deze ziekte kan niet met medicijnen bestreden worden, daarom dient men zich voor de reis met een drietal injecties te vaccineren.

Andere gevaren langs de route zijn gering: wilde zwijnen en ander groot wild zijn in de regel schuw en leven nauwelijks langs de kust. Rabies (hondsdolheid) komt voor onder in het bos levende dieren maar is zeldzaam.

Naar de start

Het officiële begin van de E10 is in Nuorgam, het noordelijkste puntje van Finland. Vandaar loopt al een wandelroute naar het Zuidoosten, met een voorlopig einde in Sevettijärvi, niet ver van het drielandenpunt met Rusland. De route is in zoverre gemarkeerd dat zij voor een groot deel langs de Fins-Noorse grens loopt, zodat de grensstenen aanduiden waar de E10 loopt. De route wordt impressionistisch beschreven in een Duitse tekst op de bovengenoemde Finse website, maar onduidelijk blijft waarom de auteur 6 dagen moest lopen over een afstand die aangegeven wordt als 80 km, en dan nog over de laatste 20 km daarvan een lift aanvaardde. In 1997 was dit traject overigens gemarkeerd met rode verf op bomen en stenen maar die schijnt in 2006 volledig verdwenen te zijn.

Meer naar het Zuiden zijn enkele delen van de E10 al goed gemarkeerd en van voldoende gelegenheden om te overnachten voorzien. Daartoe behoort de bekende Karhunkierros (Berenronde) die in een dag of 5 gelopen kan worden. Daarvoor is een gedetailleerde beschrijving in de Duitse taal beschikbaar, die ook haar diensten bewijst bij een tocht in de winter of per kano. Voor wie het Duits niet voldoende machtig is, is er een rijkelijk van nuttige symbolen voorziene detailkaart te koop.

In de toekomst zal de E10 Finland verlaten in de havenstad Hanko in het uiterste zuidwesten van het land. Voor doorgaande wandelaars lag het tot voor kort voor de hand om met een schip van het Deens-Duitse Scandlines naar de Duitse havenstad Rostock te reizen en vandaar per trein en bus naar Kap Arkona op Rügen, waar de E10 officieel verder gaat. Deze reismogelijkheid wordt echter niet meer genoemd in de dienstregeling van Scandlines, zodat er niets anders opzit dan een omslachtige omweg via Zweden of de Baltische staten te maken.

Eigenlijk ligt het voor de hand om het Finse gedeelte maar helemaal over te slaan totdat het goed ontwikkeld is. De start ligt dan op Kap Arkona, het noordelijkste puntje van het Duitse Oostzee-eiland Rügen. Met de website van [www.Bahn.com Deutsche Bahn] is eenvoudig uit te zoeken hoe je daar komt. Op een kilometer afstand zijn enkele pensions en hotels.

Duitsland

De E10 loopt tweemaal door Duitsland. Een klein stukje in het Berchtesgadener Land wordt verderop bij Oostenrijk beschreven. Het leeuwendeel van de Duitse E10 ligt in de voormalige DDR (Oost-Duitsland) en strekt zich uit van de noordpunt van het Oostzee-eiland Rügen tot de grens van Duitsland en Tsjechië. In de deelstaten Mecklenburg-Voor-Pommeren en Brandenburg is de E10 vrijwel identiek met de vroegere DDR-Hauptwanderweg A-Z-Weg maar in de deelstaat Saksen zijn flinke veranderingen in het verloop aangebracht.

• Rügen.
• Mecklenburg-Vorpommern.
• Europäischen Fernwanderwegen E10 in Brandenburg en Berlijn, lopend van Strasen naar Bad Muskau. (Let op: Er zit tussen Spremberg en Bad Muskau een overlap van (31.5 km) met het volgende deel) (afhankelijk van variant 298-320 km)
• Europäischer Fernwanderweg E10 in Saksen, lopend van Spremberg naar Seifhennersdorf en het Tsjechische Varnsdorf (160 km).

Tsjechië

• Vanaf de Duits-Tsjechische grens bij Varnsdorf loopt de E10 via Česká Lípa naar Praag.
• Daarna volgt hij lange tijd de rivier de Moldau door prachtig landschap waaraan Smetana's beroemde compositie volledig recht doet (eigenlijk zou men dit stuk van Zuid naar Noord moeten lopen).

Český Krumlov 's nachts

Na České Budějovice staat de E10 aangegeven op kaart 2024 (2082) van Kompass. De route klimt naar de top van de Klet' (1083 m) en daalt dan steil af naar het schilderachtige Český Krumlov. Dit middeleeuwse stadje profileert zich als een cultureel centrum met een festival rond de langste dag in het jaar maar is vooral een trekpleister voor jonge rugzaktoeristen, waarbij men niet aan wandelen maar aan stappen moet denken. De plaats wemelt van de goedkope hostels en alternatieve restaurants, die het mogelijk maken de eeuwenoude huizen van binnen te bekijken.

Vanaf Český Krumlov is de E10 ook op kaart 262 van Freytag & Berndt te vinden. Hij loopt blauw gemarkeerd naar Světlik en dan met groene markering naar het stuwmeer in de bovenloop van de Moldau. Deze streek is zo populair bij Nederlandse toeristen, dat de prijzen van een overnachting in de zomer fabelachtige hoogten bereiken: slapen in een gemeubileerde bungalowtent met Nederlands beheer kost vijf- tot tienmaal zoveel als een goedkoop pension elders in Tsjechië. De blauwe markering begeleidt intussen de E10-wandelaar over Frymburk en Lipno nad Vltavou naar Vyšší Brod, die daarna over een drukke weg Studánky bereikt, en kort daarna de Oostenrijkse grens (tussen Vyšší Brod en de grens staat de route niet op de kaart en na Studánky is zij ook niet gemarkeerd).

Bij het station van Lipno nad Vltavou begint een blauw gemarkeerde variant, die over de Medvědi hora naar de Oostenrijkse grens loopt en deze over circa 3 km naar het Westen volgt, tot Guglwald (zie hieronder). De route loopt eigenlijk over een volledig door hoge brandnetels overwoekerd pad, maar volgt men het ernaast liggende asfaltweggetje, dan passeert men enkele monumenten die herinneren aan dorpen die hier tot 1945 lagen. Na 1945 lag hier een militair spergebied langs de grens, voorzien van onder stroom staand staaldraad, een strook met landmijnen, wachttorens en een weg waar de grenspolitie patrouilleerde. Daarvan is alleen het weggetje nog over. Deze variant komt bij Guglwald op Oostenrijks grondgebied (zie hieronder).

Oostenrijk (661 tot 711 km)

In Oostenrijk is de E10 aanvankelijk niet als zodanig gemarkeerd; vanaf de grensovergang bij Weigetschlag volgt hij de lokale Weg 11 naar het dorpje Rading, dan lokale Weg 12 tot in Bad Leonfelden. Vanaf hier is de E10 identiek met een gedeelte van de Nordwaldkammweg, die in zijn geheel is opgenomen in de E6. De E10 loopt nu in (noord)westelijke richting naar Guglwald, waar hij zich met de bovengenoemde variant uit Lipno nad Vltavou verenigt ter hoogte van een als kasteel gebouwd hotel-restaurant dat een permanente tentoonstelling wijdt aan de in 1945 uit de aangrenzende Tsjechische gemeenten verdreven Duitstalige bevolking. De E10 volgt de Nordwaldkammweg en de E6 over Haslach en Sankt Oswald bei Haslach tot de berg de Bärenstein boven het dubbelstadje Aigen-Schlägl. De afstand van de grens bij Weigetschlag tot Guglwald is 20 km; van Guglwald tot het Panyhaus op de Bärenstein 29 km.

Rupertiweg

Op de top van de Bärenstein

In Schlägl begint de Oostenrijkse wandelroute 10, de Rupertiweg, met een lus naar de Bärenstein en terug naar Schlägl. Deze nationale route maakt integraal deel uit van de E10 en eindigt in Naßfeld op de Italiaanse grens. Wie de E10 volgt, kan dus op de Bärenstein kiezen uit een gemakkelijker, want deels geasfalteerde oostelijke afdaling over Panyhaus en een meer westelijke, mooiere afdaling langs de Liebesfelsen; beide routes komen samen bij Aigen. Afhankelijk van de varianten die men kiest, is de Rupertiweg 529 tot 548 km lang. Een meer gedetailleerde beschrijving van dit deel van de E10 is te vinden onder Rupertiweg.

De E10/Rupertiweg kruist iets zuidelijker de E8; tussen de Ameisberg en Oberkappel lopen ze samen. Na de oversteek van de Donau heeft de wandelaar de keuze uit twee varianten: een gemakkelijker maar saaiere route die hoofdzakelijk de oevers van de rivieren [Inn en Salzach volgt en een afwisselender, heuvelachtiger tracee over onder andere de Hausruck. In Ostermiething komen de beide varianten samen voor een gemeenschappelijk traject naar de stad Salzburg. Hier kiest de wandelaar opnieuw: Er is een mooi maar moeizaam traject over de Gaisberg, maar men kan ook midden door de stad lopen. In de stad en op de Gaisberg worden varianten van de E4 gekruist; hier en daar lopen de E10 en de E4 samen.

De Berchtesgadener Hochthron

Onmiddellijk na het stadsdeel Glanegg rijzen de Alpen hoog boven de wandelaar op. Hier begint de E10 aan een alpiene stijging van meer dan 1000 meter hoogteverschil. Vanaf dit punt tot het eindpunt in Bolzano is de wandelweg een hooggebergteroute die op enkele onderdelen te moeilijk en dus te gevaarlijk is voor onervaren bergwandelaars. Dat geldt al bij regenachtig weer (gladde grashellingen en rotsen) voor de eerste bergen: de Salzburger en Berchtesgadener Hochthron. Bij goed weer is het uitzicht over de Alpen en grote delen van Beieren en Oostenrijk natuurlijk fenomenaal.

Behalve gevaarlijk door gladde en steile hellingen is de E10 in de Alpen ook een uitputtingsslag. Dat komt doordat de bergketens dwars overgestoken worden. Telkens opnieuw gaat het duizend of meer meter omhoog en even later weer omlaag. Wie deze route wil lopen, moet dus over een goed uithoudingsvermogen beschikken.

De eerste afdaling gaat naar het Duitse Berchtesgaden. Een boottocht over de Königssee brengt de wandelaar naar de voet van het Steinernes Meer, geen watervlakte maar een steenwoestenij waarvoor eerst weer ruim 1000 meter gestegen moet worden. Verdere markante punten op de route zijn het toeristische Maria Alm, het sobere Taxenbach en het mondaine kuuroord Badgastein, telkens gescheiden door hoge bergruggen.

In Mallnitz wordt de deelstaat Karinthië bereikt. De meeste wandelaars moet worden afgeraden zich aan de oversteek van de Reißeckgruppe te wagen, omdat hiervoor gedegen ervaring met bergwandelen vereist is en dan nog de weersomstandigheden meestal niet meewerken. Gelukkig is er een minstens zo mooi alternatief via Obervellach; vanaf Kolbnitz is de berg Reißeck gemakkelijker te bestijgen.

Südalpenweg

De Monte Peralba (Hochweißstein)

Vanaf Naßfeld volgt de E10 in westelijke richting de bergketen van de Karinthische Alpen, die hier de staatsgrens tussen Oostenrijk en Italië vormt. Preciezer gezegd is de E10 hier gelijk aan de Oostenrijkse wandelroute 3, de Südalpenweg (plaatselijke markering 403; varianten 403A), die weer meestal overeenkomt met de Karnischer Höhenweg en een tak van de Via Alpina. De E10 heeft hier een uitgesproken alpine karakter. Ook van deze "Weitwanderweg" bestaat een, eigenlijk onmisbaar, gidsje. De gids wordt jaarlijks bijgewerkt en uitgegeven en bevat naast een gedetailleerde routebeschrijving informatie over hoe gevaarlijk de route hier en daar is, alsmede uiteraard waar men kan eten en slapen. Voor boodschappen zal men 1000 meter of meer af moeten dalen naar een dal aan Oostenrijkse of Italiaanse kant, maar eten en drinken is voldoende in de hutten verkrijgbaar.

Ervaren bergwandelaars zullen zonder problemen in 3 of 4 dagen over de hoofdroute tot het Oostenrijkse Hochweißsteinhaus onder de Italiaanse top van de Monte Peralba komen (er zijn hoog-alpine varianten). Vanaf hier geven de meeste bergwandelaars de voorkeur aan gevaarlijker, maar interessantere en kortere routes op Oostenrijks grondgebied, maar de hoofdroute over Italiaans grondgebied maakt het mogelijk ook bij minder goed weer of beperkte bergervaring de Porzehut te bereiken. Voor wie de volgende dagen de passages over het Roßkopftörl en de toppen van Eisenreich (2665 m), Schöntalhöhe (2635 m), Demut (2592 m), Hollbrucker Spitze (2580 m), Hornischegg (2550 m) en Hochgruben (2538 m) te gevaarlijk of te inspannend vindt, dient zich een afdaling over Weg 465 als alternatief aan; men komt dan in het dorp Kartitsch uit en zal de volgende dag door het dal naar Sillian lopen.

Bij Sillian neemt de E10 afscheid van Weg 03 en van Oostenrijk. De samenloop met Weg 03 is, afhankelijk van de varianten die men kiest, 109 of 114 km lang. Het traject van Hermagor (het verkeersknooppunt beneden Naßfeld) tot Sillian kan in ongeveer een week worden afgelegd. Daarbij moet men rekening houden met dagetappen van 7 uur of meer, waarbij de rustpauzes nog moeten worden opgeteld. De route is te vinden op de kaarten 223 en 182 van Freytag-Berndt of 60 en 47 van Kompass.

Italië (132 km)

In Italië volgt de E10 niet een bestaande regionale of nationale wandelroute, maar stapt elke paar kilometer over op een andere lokale route. Ook is de markering van de E10 als zodanig zeer gebrekkig. De lokale routes zijn wel goed gemarkeerd, namelijk met hetzelfde systeem dat ook in Oostenrijk wordt gebruikt. Dat maakt het mogelijk de E10 te vinden met behulp van de onderstaande opsomming van de plaatsen en routes die men moet aandoen. Deze is gebaseerd op het niet meer leverbare overzicht van Gorges en recente detailkaarten van Kompass. Ook goed bruikbaar zijn de kaarten S3 (tot Bruneck), S16 (Bruneck - Brixen) en S1 (Brixen - Bolzano) van Freytag & Berndt. Hoewel men in Italië nog steeds in de Alpen loopt, is de route een stuk gemakkelijker en minder gevaarlijk dan het Oostenrijkse gedeelte. Wel moet de trekkende wandelaar er rekening mee houden dat het in augustus moeilijk is onderdak te vinden; het is dan in de Dolomieten overvol.

Gezicht op Winnebach (Prato alla Drava)

Vanaf de Oostenrijkse grens volgt de E10 een wandelroute ten Noorden van de Drau (Drava) naar Winnebach (Prato alla Drava). Dan gaat het via Weg 14 naar de kapel van San Silvestro, dan rechtuit Weg 1A naar de Silvesteralm, daar naar links de Toblacher Höhenweg (Weg 1) volgen door het dal van de Silvesterbach naar de splitsing bij de bushalte onder het dorpje Kandellen. De verharde weg omlaag volgen langs de Gentiaanhut naar het dorpje Wahlen (Valle San Silvestro; hier staat de Silvesterhütte) boven Toblach (Dobbiaco).

In Wahlen gaat het rechtsaf over Weg 41 naar de Kirchberg, Schloß Welsberg en het dorp Welsberg (Monguelfo-Tesido). Hier steekt de E10 de Gsieser Bach (Rio di Casies) over en volgt de verharde weg over 2 km naar Taisten (Weg 38). Hier scherp linksaf Weg 21 over een verharde, na ongeveer 5km onverharde weg volgen naar Niederrasen. Aan de overzijde van het dal van de Antholzer Bach (Rio Anterselva) kiest de E10 Weg 4 en later Weg 17 of 17A naar de Erdpyramiden (Piramidi di Terra), spitse lemen punten met soms een rotsblok erop, een surrealistisch gezicht. Hier hangt een bordje dat aangeeft dat hier toch echt de E10 loopt.

Vanaf de aardpiramiden loopt de Pyramidenweg naar het Pyramidencafé dat door Weg 1 verbonden is met Bruneck (Brunico); onduidelijk is of dit de route over het niet bestaande "Oberwielenbach" is, die Gorges aangeeft. In elk geval gaat de E10 vanaf het stadsdeel Stegen verder langs Weg 7 naar Pfalzen (Falzes) en Issing (Issengo). Hier gaat het schuin linksaf met Weg 5 naar de Issinger Weiher (Lago d'Issengo). Nu rechtsaf naar Mühlen en over Weg 3 via Hofern (Corti), Moar am Gruben, Ast en Terenten (Terento). In Terenten is Weg 9/9A de meest rechtstreekse route naar Niedervintl (Vandoies di Sotto).

Vanaf Vintl is de E10 op de kaarten van Kompass aangegeven. Hij steekt de rivier Rienz (Rienza) over en volgt dan Weg 3 (een andere Weg 3 dan bij Terenten) naar Rodeneck (Rodengo). Dan over circa 1 km met Weg 2 naar Vill en een lange ruk over Weg 1 naar Brixen (Italiaanse naam: Bressanone, Ladinische naam: Porsenù). Deze stad aan de spoorlijn naar Innsbruck en München en aan de samenvloeiing van Eisack (Isarco) en Rienz(a) is de eerste grote stad die de route in Italië aan doet en dwars doorsteekt. Na Brixen klimt de E10 nog eenmaal, via Weg 8, tot boven de 2000 meter, om na de verre uitzichten vanaf de Radlseehütte en de Jocherer Berg (Monte del Passo) over Weg 1, vanaf Pemmern Weg 6, af te dalen naar het diep gelegen Bolzano. De stad heeft 3 namen, want er worden 3 talen gesproken. Bolzano is de Italiaanse naam die driekwart van de bevolking hanteert, Bozen de Duitse naam van de oorspronkelijke taalmeerderheid en Bulsan de naam die de minieme Ladinische taalminderheid eraan geeft.

Externe links

• Europese Wandelvereniging
• Der E10 im Outdoorwiki