Bosnië en Herzegovina

Bosnië en Herzegovina

Locatie
Vlag
Beknopt
Hoofdstad	Sarajevo
Regering	federale democratische republiek in ontwikkeling
Munt	marka (BAM)
Oppervlakte	51,129 sq km
Bevolking	3.879.296 (2012)
Taal	Bosnisch, Kroatisch, Servisch
Religie	Moslim 52%, Orthodox 31%, Rooms Katholiek 15%, Protestant 3%
Elektriciteit	220V/50Hz (Europese stekker)
Oproepcode	+387
Internet TLD	.ba
Tijdzone	UTC+1

Bosnië en Herzegovina (Bosna i Hercegovina) is een Balkanland in Zuid-Europa dat voorheen onderdeel was van Joegoslavië. Het grenst aan Kroatië in het noorden, westen en zuidwesten, Servië en Montenegro in het oosten en heeft een kleine kuststrook aan de Adriatische Zee in het zuiden.

Info

Geschiedenis

Bosnië en Herzegovina riep in april 1992 de onafhankelijkheid uit. Na het uitroepen van die onafhankelijkheid brak de Bosnische oorlog uit. De onafhankelijkheid was uitgeroepen door de regering van Bosnië en Herzegovina, nadat de meerderheid van de Bosnische bevolking voor de onafhankelijkheid koos tijdens het referendum van 1 maart 1992. Het merendeel van de Bosnische Serviërs was echter tegen de onafhankelijkheid. Het leger van de Bosnische Serviërs, onder leiding van generaal Ratko Mladić, omsingelde in het voorjaar van 1992 de Bosnische hoofdstad Sarajevo. De politieke leider van de Bosnische Serviërs, Radovan Karadžić, kwam op 12 mei 1992 met het plan om Bosnische volkeren fysiek te scheiden. Al in 1992 werden tientallen Bosnische steden en dorpen aangevallen en vervolgens geplunderd en de niet-Servische bevolking uitgemoord, opgesloten in gevangenkampen of verdreven. De meeste massamoorden vonden plaats in Foča, Sarajevo, Visegrád, Zvornik, Prijedor, Kozarac, Vlasenica, Bratunac, Sanski Most en Srebrenica, waar in 1995 ruim acht duizend mensen zijn vermoord. Na internationaal ingrijpen in 1995 eindigde de Bosnische oorlog met het verdrag van Dayton. Sindsdien is het land verdeeld in twee entiteiten: De Federatie van Bosnië en Herzegovina (Federacija Bosna i Hercegovina), en de Servische entiteit: de Servische Republiek (Republika Srpska). In deze laatste is Banja Luka de belangrijkste stad, grondwettelijk is Sarajevo de hoofdstad. Naast de voornoemde twee deelrepublieken is er het Federaal District Brčko.

Rustig is het niet geworden op de Balkan, maar Bosnië en Herzegovina verdween wel uit het nieuws. Totdat Radovan Karadžić, werd opgepakt in juli 2008. Geholpen door deze actuele gebeurtenis zocht de Britse diplomaat en politicus Paddy Ashdown - voormalig Hoge Vertegenwoordiger van de internationale gemeenschap in Bosnië-Herzegovina - het nieuws. In The Observer meldde Ashdown dat Bosnië en Herzegovina op het punt stond om in te storten [5]. Ashdown meldde dat de Serviërs bezig zouden zijn met het opbouwen van een eigen staatsstructuur. De premier Milorad Dodik stuurde eerder een afvaardiging naar Montenegro om te onderzoeken hoe dat land zich in 2006 afscheidde. De Serviërs zouden streven naar een onafhankelijke Republika Srpska. Volgens Ashdown heeft de Europese Unie zich in de jaren '90 te snel teruggetrokken uit Bosnië.

Geografie

Bosnië en Herzegovina is een klein, bergachtig land op de Balkan.

Bevolking

De staatsburgers van Bosnië en Herzegovina worden Bosniërs genoemd. De grootste etnische groepen in het land zijn de Bosniakken, de Serviërs en de Kroaten. Bosniakken zijn overwegend islamitisch, Serviërs christelijk orthodox en Kroaten katholiek. Daarnaast zijn er Roma, Albanezen, Montenegrijnen, Oekraïners, Duitsers, Joden, Tsjechen, Italianen. Veel van de groepen zijn gearriveerd in de tijd van de Oostenrijks-Hongaarse Dubbelmonarchie.

Regio's

Map of Bosnia and Herzegovina

Binnen de landgrenzen van Bosnië en Herzegovina is het land verdeeld in twee entiteiten: de Federatie van Bosnië en Herzegovina met een Moslim/Kroatische meerderheid (ca.51% van het landoppervlak) en de Republika Srpska of RS met een Servische meerderheid (ca. 49% van het land). Verder is er nog Brčko, een district dat onder internationale toezicht staat. Dit zijn allemaal kunstgrepen om in de jaren '90 de burgeroorlog te beëindigen.

Herzegovina, in het zuiden, grenst aan Kroatië en Montenegro. Dit gebied heeft een mediterraan klimaat en wordt traditioneel bevolkt door een etnische Kroatische meerderheid in het westen en een Servische meerderheid in het oosten.

Steden

• 1 Banja Luka. Hoofdstad van de Servische Republiek en de tweede stad van het land. In het toeristische centrum vind je verschillende musea en religieuze gebouwen. 
• 2 Jajce. Karakteristiek toeristisch stadje die ooit de hoofdstad was van het koninkrijk Bosnië. Je kunt er het museum vinden ter ere van het tweede Anti-Fascisme Concilie van Nationale Liberatie van Joegoslavië, de resten van een tempel gewijd aan Mitras, een waterval bekijken en klimmen naar de burcht bovenop de heuvel. Zo'n vijf kilometer buiten de stad vind je karakteristieke klein houten watermolentjes. 
• 3 Sarajevo. De hoofdstad van Bosnië en Herzegovina. Verschillende plekken herinneren je aan de recente Balkanoorlog, zoals het fotomuseum en de ontsnappingstunnel. Daarnaast vind je in de stad onder andere oosters aandoende winkeltjes, verschillende historische kerken en moskeeën en de plek waar Franz Ferdinand is vermoord. Ook staan er nog verschillende gebouwen overeind die herinneren aan de Olympische Spelen van 1984, waaronder de bobsleebaan, die je vanuit het centrum met de stoeltjeslift kunt bereiken. 
• 4 Blagaj. De bekendste toeristische trekpleister is het historische Derwish-klooster aan de Bunarivier. Zwemmen mag je er helaas niet. Maar met een gids (die overigens geen Engels spreekt) kun je met een bootje de grot in varen die zich naast het klooster bevindt. 
• 5 Mostar. Misschien wel de bekendste toeristische trekpleister van Bosnië en Herzegovina. Bereid je voor op een drukte van Venetiaanse proporties van toeristen die zich verdringen om een selfie op de bekende "oude" brug van Mostar te maken. Je kunt verder onder andere een bankgebouw bezoeken die als snipertoren werd gebruikt, of van het uitzicht genieten vanuit de minaret van de Koskin-Mehmed Pashamoskee. 
• 6 Međugorje. Volgens de overlevering vond hier in 1981 een Mariaverschijning plaats. Sindsdien wordt het stadje platgelopen door toeristen en bedevaartslieden. Er zijn vele verschillende kerken en de straten zijn bezaaid met kraampjes waar je beelden, kruisen, bidprentjes en allerlei andere religieuze souvenirs kunt kopen. 
• 7 Trebinje. Kleine stad aan het water, met Ottomaanse architectuur. Op de nabijgelegen heuvel vind je het Nova Gracanicaklooster, dat een prachtig uitzicht geeft over Trebinje en de omgeving. Zo'n 10 kilometer verderop bevindt zich het Tvrdosklooster, waar de monniken wijn maken. 
• 8 Zenica. 
• 9 Goražde. 

Andere bestemmingen

• Visoko, Bosnische Piramide van de Zon
• Neum - Als badplaats is het op zichzelf niet zo spectaculair, maar het is het enige stukje Bosnië en Herzegovina dat grenst aan de Adriatische zee, en een stuk goedkoper dan de badplaatsen in het omringende Kroatië.
• Srebrenica - Bezoek de indrukwekkende massagraven en de voormalige legerbasis van de VN veiligheidstroepen. De herinneringen zijn een zwarte bladzijde uit de Nederlandse geschiedenis.
• Igman -- ski gebied
• Jahorina -- skiresort
• Bjelasnica -- skiresort
• Lukomir - Dorpje vlakbij Sarajevo waar de tijd eeuwenlang heeft stil gestaan. Bezoeken van het dorpje kan met een gids.
• Milici
• Tuzla

Arriveren

Per vliegtuig

Dagelijks: Sarajevo-Amsterdam met BH airlines. Voor het noorden is het gebruikelijk op Zagreb danwel Belgrado te vliegen.

Per trein

De trein is erg langzaam en geeft je dus ook de tijd om te genieten van het landschap. Het gedeelte Sarajevo-Mostar, waar de trein langs de Neretva en de bergen gaat, is met name de moeite waard.

Per bus

• Centrotrans is de vervoerder die rijdt voor Eurolines.
• Semi tours bedient de Bosnische diaspora in Nederland.

Per auto

Bosnië en Herzegovnina is per auto op verschillende manieren te bereiken. De grotere wegen zijn van goede kwaliteit, of in elk geval die vanuit Kroatië. De kwaliteit van het asfalt op de kleine binnenweggetjes kan tegenvallen, in elk geval die bij de grensovergang van Skepan Polje vanuit Montenegro.

Zorg dat je bij de grensovergang een recente groene kaart bij je hebt (bij voorkeur niet ouder dan een jaar, en hij moet beslist groen zijn), en een geldig kentekenbewijs. Heb je een lease-auto, zorg dan dat je iets kunt overhandigen dat aangeeft dat je toestemming van de lease-maatschappij hebt om in deze auto te rijden. Heb je een huurauto, controleer dan van tevoren of je toestemming hebt van de verhuurder om Bosnië en Herzegovina binnen te rijden. De verschillende Balkanlanden hebben namelijk elk hun eigen regels met betrekking tot het mogen meenemen van auto's over de grens.

Een internationaal rijbewijs (te koop bij de ANWB) is bij de grens niet nodig. Controleer vooraf of er bepaalde attributen zijn die je in Bosnië verplicht in je auto bij je moet hebben.

Rondreizen

Per auto

Er zijn maar weinig autosnelwegen in het land, maar de reguliere verbindingswegen zijn over het algemeen goed begaanbaar. In veel gevallen zijn ook de kleine binnenweggetjes geasfalteerd. Voor het nieuwe stuk snelweg A1, tussen Medjugorje en de Kroatische kust, moet er tol betaald worden. Hou dus nog wat Bosnisch geld achter de hand voor dat laatste stukje, wanneer je het land verlaat. Hou voor parkeergeld ook wat contant geld apart.

Hou je aan de snelheid, ook al lijkt het of je de enige bent. Er wordt door de Bosnische politie regelmatig op hardrijders gecontroleerd, ook op de kleinere wegen. Boze tongen beweren zelfs dat Bosnische agenten een zakcentje bijverdienen door hardrijdende toeristen te beboeten, en het geld in hun eigen zak te steken. Je herkent een Bosnische agent aan het feit dat hij langs de kant van de weg met een lolliebordje staat te zwaaien.

Bekijken

• 1 Bunker van Tito. Even buiten Konjic vind je (goed verstopt) de bunker van Josip Tito, tot 1980 de leider van Joegoslavië. Enkele keren per dag kun je er een rondleiding krijgen. 

Doen

de waterval van Kravice

Bosnie is een land met overweldigende natuur en elk gangbaar ecotoerisme wordt dan ook langzaam opgezet. Zo kan je wandelen, fietsen, skieen (op olympische hellingen!), raften, kanoen en canyoning, vissen, jagen of duiken! Veel toerisme is echter nog erg onderontwikkeld waardoor het ook een zekere avontuurlijke charme heeft.

• 1 Watervallen van Kravice. Natuurreservaat waarin een groot aantal watervallen allen uitkomen in hetzelfde meer. Neem je badkleding en een handdoek mee, want je mag er gewoon in zwemmen. 

Kopen

Eten

Een gerecht dat je in Bosnië (en omliggende landen) veel vindt, is Ćevapčići, een soort kebab, al dan niet op een stokje. Een typisch ontbijt is Ustipci (in Herzegovina bekend als Peksimeti), een bladerdeeggebak. Verder zul je er veelvuldig getrakteerd worden op Bosnische koffie, ofwel koffie waarbij de vermalen koffiebonen in heet water worden gekookt, en in zijn geheel (dus met de koffieprut en al) in een kopje - over een suikerklontje heen - wordt geschonken.

Overnachten

Laat die tent maar thuis, want voor een paar euro meer slaap je al in een gastenkamer of een hostel. Met een beetje geluk word je ook met een kopje Bosnische koffie onthaald. In de Servische Republiek kan daar zelfs een glaasje bij inbegrepen zijn van een lokaal gestookte alcoholische versnapering. Het wordt op prijs gesteld wanneer je je schoenen bij de voordeur uittrekt.

Veiligheid

Pas op, er liggen nog meer dan een miljoen landmijnen in het land. Ga nooit van de weg of van gebaande paden af als je de regio niet kent. Wees vooral voorzichtig in gebieden die lange tijd niet betreden lijken te zijn of die zwaar onder de oorlog hebben geleden. Vraag bij twijfel altijd lokale mensen om raad (Min-e? met {Min} als in "vitamien" en de {e} als in "melk"). Rondom Sarajevo en Mostar, de belangrijkste trekpleisters en toneel van de zwaarste strijd, is het vooral oppassen geblazen.

Contact

Landen in Europa

Balkan: Albanië · Bosnië-Herzegovina · Bulgarije · Kosovo · Kroatië · Montenegro · Noord-Macedonië · Roemenië · Slovenië · Servië Baltische staten: Estland · Letland · Litouwen Benelux: België · Luxemburg · Nederland Britse Eilanden: Ierland · Verenigd Koninkrijk Centraal-Europa: Duitsland · Hongarije · Liechtenstein · Oostenrijk · Polen · Slovenië · Slowakije · Tsjechië · Zwitserland Frankrijk en Monaco: Frankrijk · Monaco Iberisch Schiereiland: Andorra · Gibraltar · Portugal · Spanje Italiaans Schiereiland: Italië · Malta · San Marino · Vaticaanstad Kaukasus: Armenië · Azerbeidzjan · Georgië Oost Middellandse Zee: Cyprus · Griekenland · Turkije Oost-Europa: Kazachstan · Moldavië · Oekraïne · Rusland · Wit-Rusland Scandinavië: Denemarken · Finland · Noorwegen · IJsland · Zweden