Zwitserland

Zwitserland

Locatie
Vlag
Beknopt
Hoofdstad	Bern
Regering	Federale Republiek
Munt	Zwitserse Frank (CHF)
Oppervlakte	41.285 km²
Bevolking	7.925.517 (2012)
Taal	Duits, Frans, Italiaans, Reto-Romaans
Religie	Protestant en rooms-katholiek in min of meer gelijke percentages
Elektriciteit	230V/50Hz
Oproepcode	+41
Internet TLD	.ch
Tijdzone	UTC+1

Zwitserland is een land in Centraal-Europa. Het heeft grenzen met Frankrijk in het westen, Italië in het zuiden, Oostenrijk en Liechtenstein in het oosten en Duitsland in het noorden. Het is een van de weinige Europese landen die nergens aan zee grenzen, wel zijn er grote binnenmeren.

Info

Het zuiden van Zwitserland ligt midden in de Alpen, het noordwesten in de Jura en het heeft een centraal plateau met heuvels, vlakten en meren. Het hoogste punt is de Dufourspitze op 4.634 meter, en het laagste punt is Lago Maggiore op 195m hoogte.

Vanwege dit gevarieerde terrein is het klimaat sterk plaats- en vooral hoogtegebonden. In het algemeen heeft Zwitserland koude, bewolkte winters met relatief veel neerslag in de vorm van regen en sneeuw, en warme, bewolkte zomers met zo nu en dan buien en wel een relatieve hoge luchtvochtigheid.

Geschiedenis

Op 1 augustus 1291 kwamen vertegenwoordigers van de 4 zogenaamde "oerkantons" (Uri, Schwyz, Obwalden en Nidwalden) bij elkaar op de Rütiweide aan de zuidoostkant van het Vierwoudstedenmeer. Hier zwoeren deze vier kantons kantons eeuwige trouw aan elkaar en richtten hiermede de "Eidgenossenschaft" op, met een mooie latijnse uitdrukking: Confederatio Helvetia. Gedurende de eeuwen die hierop volgden sloten steeds meer gebieden zich bij de confederatio aan en tegenwoordig bestaat Zwitserland uit 26 kantons: 20 volledige kantons en 3 kantons die ieder opgedeeld zijn in 2 halfkantons. Het betreft hier de kantons Basel (Basel Stadt & Basel Land); Untwalden (Obwalden & Nidwalden) en Appenzell (Appenzell Inner Rhoden & Appenzell Ausser Rhoden). Het jongste kanton is Jura dat zich per referendum aan het einde van de jaren '70 van de vorige eeuw als Franstalig kanton afscheidde van het kanton Bern.

De kantons worden in twee categorieën ingedeeld: naar belangrijkste taal die er gesproken wordt en naar belangrijkste godsdienst. Zo is het kanton Genève bijvoorbeeld Franstalig en protestant. Het kanton Wallis is katholiek, maar wel tweetalig (Frans en Duits).

Feestdagen

De nationale feestdag van Zwitserland wordt gevierd op 1 augustus. Deze datum is afkomstig uit de legende rondom de stichting van het Zwitserse eedgenootschap, waarin staat dat op 1 augustus 1291 de staatjes Uri, Schwyz en Unterwalden op de Rütli een eeuwigdurende eed hebben gezworen elkaar te ondersteunen en te beschermen.

Ook 1 januari, Hemelvaartsdag en 25 december worden in alle Zwitserse kantons als wettelijke of nationale feestdag gevierd.

Regio's

Regio's van Zwitserland

Meer van Genève De toeristische regio ten noorden van het Meer van Genève.

Jura Wandelen, meren, klokkenmakers.

Bern De kernregio van de traditionele Berner invloed.

Berner Oberland Een deel van de Berner Alpen.

Centraal-Zwitserland Het Zwitserse thuisland, Willem Tell, etc.

Bazel en Aargau Industriële stad, met het omringende landelijke gebied Aargau.

Zürich Een toeristische regio op zich.

Noordoost-Zwitserland De noordoostelijke regio is over het algemeen niet bergachtig.

Wallis Een op skiën en wandelen geörienteerde toeristische regio.

Graubünden De regio Graubünden, erg bergachtig, schaars bevolkt en er zijn vele goede toeristische steden.

Ticino Italiaans sprekende regio, die ook wel Tessin wordt genoemd.

Steden

• Bazel
• Bern, de hoofdstad van Zwitserland
• Lausanne
• Luzern
• Genève
• Zürich

Andere bestemmingen

• Rheinfall — grootste waterval van Europa

Arriveren

Paspoort en visum

Zwitserland behoort tot de Schengenzone.

Er zijn geen grenscontroles tussen landen die de Verdragen van Schengen ondertekend en geïmplementeerd hebben. Het gaat om de lidstaten van de Europese Unie (behalve Bulgarije, Cyprus, Ierland, Roemenië en het Verenigd Koninkrijk), IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland. Daarnaast is een visum dat uitgegeven is voor een lidstaat van de Schengenzone geldig voor alle lidstaten die de verdragen getekend en geïmplementeerd hebben. Maar let op: niet alle EU-lidstaten hebben de Verdragen van Schengen ondertekend, en er bestaan ook lidstaten van de Schengenzone die geen lid zijn van de Europese Unie. Dit betekent dat er mogelijk douanecontroles kunnen plaatsvinden maar geen immigratiecontroles (als je reist binnen Schengen maar van/naar een niet-EU-land) of dat er immigratiecontroles kunnen plaatsvinden maar geen douanecontrole (als je reist binnen de EU maar van/naar een niet-Schengen-land).

Luchthavens in Europa zijn verdeeld tussen "Schengen" en "geen Schengen"-secties, die corresponderen met de "binnenlandse" en "buitenlandse" secties in andere landen. Als je van buiten Europa naar een Schengenland vliegt en dan doorreist naar een ander Schengenland, dan kan je de douane- en immigratiecontroles in het eerste land voltooien en dan direct doorreizen naar het tweede land zonder verdere controles. Reizen tussen een Schengenland en een niet-Schengenland zal resulteren in de gebruikelijke grenscontroles. Denk eraan dat of je nu wel of niet binnen de Schengenzone reist, het bij veel luchtvaartmaatschappijen verplicht is om altijd een paspoort of identiteitskaart te kunnen tonen. Onderdanen van lidstaten van de Europese Unie of van de EFTA (IJsland, Liechtenstein, Noorwegen, Zwitserland) hoeven alleen een geldig paspoort of identiteitskaart bij zich te dragen voor toegang tot de Schengenzone — zij hebben nooit een visum nodig, hoe lang het bezoek ook duurt. Onderdanen van andere landen moeten een geldig paspoort bij zich dragen, en hebben afhankelijk van de nationaliteit een visum nodig.

Alleen onderdanen van de volgende niet-EU/EFTA-landen hebben geen visum nodig voor toegang tot de Schengenzone: Albanië*, Andorra, Antigua en Barbuda, Argentinië, Australië, Bahama's, Barbados, Bosnië en Herzegovina*, Brazilië, Brunei, Canada, Chili, Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras, Israël, Japan, Kroatië, Noord-Macedonië*, Maleisië, Mauritius, Mexico, Monaco, Montenegro*, Nieuw-Zeeland, Nicaragua, Panama, Paraguay, Saint Kitts en Nevis, San Marino, Servië*/**, Seychellen, Singapore, Taiwan*** (Republiek China), Verenigde Staten, Uruguay, Vaticaanstad, Venezuela, Zuid-Korea, alsook personen met een British National (Overseas)-paspoort, een Hongkong-SAR-paspoort of een Macau-SAR-paspoort.

Bezoekers van deze visa-vrije landen mogen niet langer dan 90 dagen blijven in een periode van 180 dagen in de Schengenzone als geheel, en mogen in principe niet werken tijdens de verblijfsduur (al zijn er een aantal Schengenlanden die onderdanen van bepaalde nationaliteiten wel toestaan te werken — zie beneden). De teller begint op het moment dat je een lidstaat van de Schengenzone binnentreedt en verloopt niet als je een bepaald Schengenland verlaat voor een ander Schengenland of vice-versa. Echter, onderdanen van Nieuw-Zeeland mogen wel langer dan 90 dagen blijven indien zij alleen bepaalde Schengenlanden bezoeken - zie voor een uitleg van de Nieuw-Zeelandse regering (in het Engels).

Als een niet-EU/EFTA-onderdaan bent (zelfs van een visa-vrij-land, met uitzondering van Andorra, Monaco of San Marino), zorg er dan voor dat jouw paspoort gestempeld wordt bij het binnentreden en bij het verlaten van de Schengenzone. Zonder stempel bij binnenkomst kan je behandeld worden als hebbende de verblijfsduur overschreden bij vertrek; zonder stempel bij vertrek kan je de toegang tot de Schengenzone de volgende keer ontzegd worden wegens het overschrijden van de verblijfsduur in een vorige reis. Als je geen stempel kan bemachtigen, behoud dan documenten als instapkaarten, transportkaartjes en bonnetjes van geldautomaten, omdat die de grenspolitie kunnen helpen overtuigen dat je legaal in de Schengenzone verbleven bent.

Let op dat:

(*) onderdanen van Albanië, Bosnië en Herzegovina, Noord-Macedonië, Montenegro en Servië een biometrisch paspoort nodig hebben om van visa-vrij reizen gebruik te kunnen maken;

(**) onderdanen van Servië met paspoorten uitgegeven door het Serbian Coordination Directorate (bewoners van Kosovo met Servische paspoorten) wel een visum moeten aanvragen;

(***) onderdanen van Taiwan hun ID-nummer vastgelegd moeten hebben in hun paspoort om van visa-vrij reizen gebruik te kunnen maken.

Per vliegtuig

Zwitserland heeft 4 vliegvelden met internationale vluchten. Vanaf het vliegveld van Amsterdam, Schiphol, vliegen maatschappijen in ieder geval regelmatig naar de hoofdstad.
En ook vanaf het vliegveld van Brussel Airport zijn verschillende vluchten te boeken.

Voor vluchtinformatie naar andere steden in het land kijk je bij de artikelen van die stad.

Per trein

Treinreizen kunnen ondanks de opkomst van de budgetluchtvaartmaatschappijen nog steeds een goedkope, snelle en zeker gerieflijker optie voor vervoer zijn. Doordat treinstations vaak in de binnensteden zijn gevestigd, kan de trein op de middelgrote afstand (bijvoorbeeld Enschede - Parijs of Brugge - Wolfsburg) prima concurreren met het vliegtuig.

Momenteel zijn in België en bij de Deutsche Bahn online alleen tickets te bestellen voor de buurlanden van België, resp. Duitsland en een aantal goed bereikbare steden verderop. Overige tickets kunnen alleen maar telefonisch of aan de balie worden aangeschaft, of uiteraard in het betreffende land. Dat laatste is vaak stukken goedkoper. Let bij de Deutsche Bahn ook op de vele Sparpreis-aanbiedingen die bij een reisroute naar of via Duitsland heel voordelig kunnen zijn.

Het is echter wel goed mogelijk om je treinreis vanaf huis uit te stippelen. De twee sites die direct hieronder staan vermeld, geven niet alleen informatie over de reizen vanuit de Benelux maar ook over alle treinverbindingen in heel Europa en in het Russische deel van Azië, dus bijvoorbeeld tussen Moskou en Madrid. Het gaat hier om de site van de Belgische spoorwegen en de Nederlandstalige site van de Deutsche Bahn.

NS Hispeed biedt alleen informatie over reizen tussen Nederland en enkele buitenlandse grote steden. In de regel is deze informatie dan ook nog beperkt tot treinen die rechtstreeks naar of van het buitenland rijden (dus geen verbindingen tussen Utrecht en Parijs of tussen Rotterdam en Duitsland, want daarin zit altijd een overstap binnen Nederland). Om reizen binnen Nederland uit te stippelen kun je best deze website gebruiken.

NS Hispeed verkoopt online een klein assortiment reizen vertrekkend vanuit Nederland naar het buitenland v.v. (enkeltjes en retourreizen), en een zeer beperkt aantal routes vanuit het buitenland naar een (ander) buitenland (enkele- en retourreizen). Overige reizen kun je telefonisch reserveren via de afdeling Telesales (0900-9296, €0,35 p.m.) en aan de balies in de Tickets- en Servicewinkels op de (middel-)grote stations. Dit is het online Internationale loket van de Nederlandse Spoorwegen.

In alle Europese landen is het in de trein verboden te roken.

Per auto

Als je per auto naar Zwitserland gaat, bedenk dan dat voor het gebruik maken van de snelwegen een zogenaamd Autobahnvignet verplicht is. Het vignet is in Nederland verkrijgbaar bij de ANWB, in België bij kantoren van VTB-BAB en bij de hoofdzetel van Touring in Brussel. In Zwitserland zelf bij de grensovergangen. Het vignet is een kalenderjaar geldig, met de maand ervoor en de maand erna. Het kost CHF 40,- (ongeveer EUR 30,-).

Route naar Zwitserland: Vanaf Nederland is de meest logische route via de Duitse A61 (Venlo-Kreuz-Hockenheim, ook wel bekend als "Linksrheinische Autobahn"). Kom je uit de Noordelijke Randstad of Flevoland, dan kun je het beste bij Arnhem/Elten autobahn de grens over en dan via de Duitse A3 en ring Köln Nord naar de A61. Vanuit de Noordoostelijke provincies kun je gebruik maken van de Duitse A31 (Leer-Oberhausen) en dan de Duitse A3 volgen zoals hierboven beschreven. Vanaf Kreuz Hockenheim (bij Mannheim) volg je de Duitse A6 naar Basel.

Alternatief om de altijd zeer drukke A6 te vermijden:

Volg de A61 tot Bahnkreuz Mutterstadt (voor Mannheim). Volg hier de borden A65 Landau (Pfalz). Ongeveer 20 km voorbij Landau volg je de borden B9 Strasburg (Straatsburg). Je moet nu ca 20 km via een zgn. Bundesstrasse (Provinciale weg) tot aan de Franse grens. Hier begint weer een autosnelweg welke je tot aan de grensovergang St. Louis bij Basel kunt aanhouden. Deze weg is geheel tolvrij. Het enige drukke punt dat je normaal gesproken kunt tegenkomen is de weg rond Straatsburg.

Per bus

Een aantal lokale maatschappijen en de Schweizer Reisepost onderhoudt vanuit Zwitserland grensoverschrijdende busdiensten, vaak via op de Zwitserse grens gelegen bergpassen. Er rijden o.a. lijndiensten op de trajecten:

• Singen (Duitslad) - Stein am Rhein
• Dornbirn (Oostenrijk) - St.Margarethen
• Malles Venosta (Italië) - Zernez
• St.Moritz - Chiavenna (Italië) - Lugano
• Martigny - Aosta (Italië)

Rondreizen

Per vliegtuig

Gezien de relatief korte afstanden binnen Zwitserland is reizen per vliegtuig geen voor de hand liggende optie. Tussen de vliegvelden van Zürich en Genève rijdt ieder uur een Intercitytrein. Voor de dienstregeling zie de site van de SBB.

Per trein

Zwitserland is "gebouwd" voor treinreizen. Tot alle uithoeken van het land en naar vele bergtoppen rijden treinen, normaalspoor en smalspoor, met en zonder tandrad. Vrijwel het gehele spoorwegnet is geëlektrificeerd. Dieseltreinen kom je alleen tegen in de vorm van rangeerloks op de stations en rangeerterreinen. De diensten worden onderhouden door de SBB en een groot aantal particuliere spoorwegmaatschappijen waarvan de Loetschbergbahn en de Rhätische Bahn de bekendste zijn. Met een Swiss Pass, verkrijgbaar bij de Zwitserse Verkeersbureaus buiten Zwitserland en in de grote stations (o.a. Basel, Zuerich en Geneve), kun je voor de geldigheidsperiode onbeperkt reizen met trein, stadsvervoer en postautobus. Tevens geeft deze kaart 25 of 50 procent korting op een aantal kabelbanen.

Per auto

Een autobahnvignet van CHF 40,- is verplicht in Zwitserland. Het vignet is in Nederland verkrijgbaar bij de ANWB, in België bij kantoren van VTB-BAB en bij de hoofdzetel van Touring in Brussel. In Zwitserland zelf bij de grensovergangen. Het vignet is een kalenderjaar geldig, met de maand ervoor en de maand erna. Maximum toegestane snelheid op snelwegen is 120 km/u. Het is verboden om een routeplanner in de auto te hebben waar de Zwitserse flitspalen op vermeld zijn!

Daar waar er geen autotunnel door de berg is, neemt de trein het vervoer over. Op de volgende trajecten wordt er autotransport aangeboden:

• Lötschbergtunnel => Kandersteg - Goppenstein
• Vereinatunnel => Klosters - Vereina
• Furka => Oberwald - Realp

Per bus

Daar waar de rails ophouden verzorgt de Schweizer Reisepost met de bekende gele postautobussen het vervoer over hooggelegen bergpassen naar prachtige valleien diep in Zwitserland. De busdiensten zijn zowel qua tarief als qua dienstregeling compleet geïntegreerd in het Zwitserse openbaar vervoer.

Per boot

Op de vele meren kun je rondvaarten maken met boten van allerlei typen (o.a. radarstoomboten). De bekendste meren waar je dit soort rondvaarten kunt maken zijn: Meer van Genève, Thunersee/ Brienzersee (bij Interlaken), Vierwaldstättersee (Luzern) en Zürichsee.

Taal

Gebieden waar de talen worden gesproken

Zwitserland heeft 4 officiële talen: Het grootste gedeelte van het land (ongeveer 70%) is Duitstalig, echter het Duits dat gesproken wordt is het zogenaamde Schwyzerdütsch, dat er in vele dialecten bestaat. Toch kun je met gewoon of "Hochdeutsch" jezelf prima verstaanbaar maken.

Ongeveer 20% van de bevolking spreekt Frans. Dit is vooral in de westelijke kantons (Genève, Vaud, Neuchatel, Fribourg en Jura). In het Franstalige deel spreekt niet iedereen Duits.

In het kanton Tessin (Ticino) is Italiaans de voertaal, evenals in het zuidelijke gedeelte van het kanton Graubunden. Ongeveer 6% van de bevolking spreekt Italiaans. In Het Italiaanstalige deel spreekt niet iedereen Duits.

Tot slot wordt in enige afgelegen dalen van het kanton Graubunden het Reto-Romaans (Rumantsch Grischun) gesproken. Deze taal is een Latijns dialect, sterk verwant aan Frans en Italiaans. Als je op middelbare school Latijn gehad hebt en redelijk Frans spreekt dan kun je de geschreven teksten in deze taal uitstekend begrijpen.

Kopen

De munteenheid is de Zwitserse frank (SFR of CHF) onderverdeeld in 100 rappen (centimes). Er zijn munten van 5, 10 en 20 rappen, een halve frank (50 rappen) en 1, 2 en 5 frank. Biljetten zijn er van 10, 20, 50, 100, 200 en 1000 frank. Richtkoers: 1 EUR = CHF 1,20 (juni 2012). Zwitserland leunt qua economie historisch gezien erg sterk op de financiële sector. Het is dan ook niet verwonderlijk dat creditcards vrijwel overal geaccepteerd worden. Ook met je Nederlandse of Belgische pinpas kun je gewoon in de supermarkt en bij de benzinepomp betalen (als je tenminste het Maestro-logo op je kaart hebt). In ieder dorp van een beetje betekenis heb je wel een bank met geldautomaat.

Doordat Zwitserland deel uitmaakt van het "Schengen"-gebied zijn er vrijwel geen beperkingen inzake uitvoer van artikelen voor eigen gebruik.

Typisch Zwitserse producten die je kunt kopen zijn:

• Victorinox-zakmessen: De bekende Zwitserse officiersmessen zijn (al dan niet van inscriptie voorzien) in vele soorten en maten verkrijgbaar.
• Chocolade: Gefabriceerd met melk uit de Zwitserse alpen behoort de in Zwitserland gemaakte chocolade tot de wereldtop. Bekende merken zijn Lindt, Cailler en Tobler. De bekende voedselgigant Nestlé is van Zwitserse oorsprong: Het hoofdkantoor is naar goed Zwitsers gebruik verdeeld in twee vestigingen: 1 in Duitstalig gebied (Cham) en 1 in het Franstalige Vevey (bij Montreux) en heeft een groot gedeelte van de bekende chocolademerken in handen.
• Horloges en uurwerken: Het westen van Zwitserland (Jura) staat bekend om z'n uurwerkindustrie. Bekende merken die je veel zult tegenkomen zijn: Jaeger le Coultre, Baume & Mercier en Breitling. Ze zijn alle van Zwitserse afkomst. Het centrum van de uurwerkindustrie is La Chaux de Fonds in de Zwitserse Jura.
• Kaas: Al hebben de Nederlanders de naam "kaaskoppen" te zijn, de Zwitsers weten ook heel goed hoe je lekkere kazen kunt maken. Iedere streek heeft z'n eigen types. Bekende soorten zijn: Emmenthaler, Gruyères en Appenzeller.
• Wijn: Tegen de hellingen van het westelijke Rhônedal en langs het meer van Genève groeit de chasselasdruif waarvan de bekende Fendant wijn wordt gemaakt. Andere wijnbouwgebieden in Zwitserland vind je aan het Meer van Neuchâtel en in het kanton Thurgau in het Noordoosten.

Kosten

Alhoewel Zwitserland de naam heeft een duur land te zijn, valt er met een beperkt budget toch best wel redelijk vakantie te vieren. Met zo'n beperkt budget moet je uiteraard niet gaan winkelen in de luxe winkelstraten in Zürich, Genève, St. Moritz of Montreux. Uit eten gaan is in Zwitserland qua prijspeil echter prima te doen, zeker in de middelgrote en kleinere dorpen die niet direct in de toeristische gebieden liggen.

Uitgaan

In Bern is veel te doen. Je kunt er bijvoorbeeld naar cafés, restaurants en discotheken.

Overnachten

Budget

's Zomers zijn er in veel dorpen campings beschikbaar, vooral aan de meren. De Zwitserse jeugdherbergorganisatie heeft ca. 30 jeugdherbergen in Zwitserland. Enige toppers hierin zijn de jeugdherbergen in Grindelwald (met uitzicht op de Eiger Nordwand), Luzern (bij de Rotsee) en Bern (recht onder het parlementsgebouw). Daarnaast kun je goedkoop overnachten in de zgn. "Naturfreundenhaus"-herbergen.

Voor groepsaccommodaties kunt u in Zwitserland terecht bij het bemiddelingscentrum CONTACT Groups.ch, hotels en vakantiehuizen voor groepen. De bemiddeling is gratis en zonder verplichtingen. Via dit portaal kunt u kiezen uit 650 accommodaties, waaruit u een aanvraag kunt doen op basis van uw eigen criteria naar alle passende accommodaties tegelijk. De bezettingskalenders staan online en zijn actueel.

Gemiddeld

Veel eigenaren van vakantiewoningen verhuren deze woningen/appartementen een gedeelte van het jaar. Hierin wordt bemiddeld door de Schweizerische Reizekasse (REKA). Deze woningen kunnen via internet geboekt worden en online via creditcard betaald worden. Reken op huurprijzen tussen de CHF 500,- en CHF 1.000,- per week afhankelijk van de grootte en locatie van het object en het seizoen.

Duur

De duurste hotels vind je uiteraard in de bekende jetset-oorden zoals Montreux, Gstaad en St.Moritz.

Gezondheid

De Zwitserse gezondheidszorg is uitstekend geregeld. De Zwitserse gezondheidszorg staat bekend als een van de beste van de wereld. De ziekenhuizen hebben bijna geen wachtlijsten voor behandelingen en de medische faciliteiten zijn uitgerust met de nieuwste en beste technologie.

Contact

Landen in Europa

Balkan: Albanië · Bosnië-Herzegovina · Bulgarije · Kosovo · Kroatië · Montenegro · Noord-Macedonië · Roemenië · Slovenië · Servië Baltische staten: Estland · Letland · Litouwen Benelux: België · Luxemburg · Nederland Britse Eilanden: Ierland · Verenigd Koninkrijk Centraal-Europa: Duitsland · Hongarije · Liechtenstein · Oostenrijk · Polen · Slovenië · Slowakije · Tsjechië · Zwitserland Frankrijk en Monaco: Frankrijk · Monaco Iberisch Schiereiland: Andorra · Gibraltar · Portugal · Spanje Italiaans Schiereiland: Italië · Malta · San Marino · Vaticaanstad Kaukasus: Armenië · Azerbeidzjan · Georgië Oost Middellandse Zee: Cyprus · Griekenland · Turkije Oost-Europa: Kazachstan · Moldavië · Oekraïne · Rusland · Wit-Rusland Scandinavië: Denemarken · Finland · Noorwegen · IJsland · Zweden